Corruptiecrisis: Partijen willen politieke impasse snel doorbreken
VVD, D66 en GroenLinks in de Haagse gemeenteraad werken koortsachtig aan een doorstart van het stadsbestuur door de coalitie te versterken. De kans is groot dat er een externe politieke verkenner wordt ingezet.
Dat melden bronnen op het stadhuis. Het college van B en W is officieel niet ‘gevallen’ maar wel machteloos, doordat het geen meerderheid meer heeft in de gemeenteraad. Die situatie ontstond nadat VVD, D66 en GroenLinks woensdagmiddag de samenwerking met Hart voor Den Haag/Groep de Mos hadden opgezegd in verband met het corruptieonderzoek naar de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Dezelfde avond kwam daar in de raadsvergadering nog een motie van wantrouwen tegen de wethouders overheen.
PvdA en CDA erbij?
De inzet van VVD, D66 en GroenLinks is dat hun wethouders aanblijven en dat het college wordt aangevuld met wethouders van twee andere partijen. “Er is haast geboden,” zegt een betrokkene, die anoniem wil blijven. “We moeten volgende maand de begroting vaststellen en daar is nu geen meerderheid voor.” Als kandidaten voor het college worden PvdA en CDA genoemd. Dat zou een meerderheid van 24 van de 45 zetels opleveren. Maar een complicatie is dat deze partijen, net als de rest van de oppositie, de begroting keihard hebben veroordeeld. Vooral de bezuinigingen op de zorg zijn voor PvdA en CDA onverteerbaar.
Herverdeling verantwoordelijkheden
Voorlopig zijn de portefeuilles van De Mos en Guernaoui verdeeld over de zes andere wethouders. Buitenruimte verhuist van De Mos naar Robert van Asten (D66), economie gaat van De Mos naar Saskia Bruines (D66), Boudewijn Revis (VVD) krijgt financiën erbij (voorheen bij Guernaoui) en integratie en inburgering gaan van Guernaoui naar Bert van Alphen (GroenLinks). De eerste loco-burgemeester wordt Bruines; Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) is de tweede loco.
De breuk geformaliseerd
De breuk in het college van B en W werd woensdagavond geformaliseerd met het aannemen door de gemeenteraad van een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui. Zij hadden hun portefeuille al tijdelijk ingeleverd, maar de andere coalitiepartijen (VVD, D66 en GroenLinks) eisten dat de twee definitief zouden terugtreden. Dat was kennelijk geweigerd; de wethouders waren niet aanwezig om hun standpunt toe te lichten.
Arjen Dubbelaar (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) verdedigt zijn wethouders. Foto: Erwin van der Lem
Fractievoorzitter Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag/Groep de Mos deed dat wel. “In dit land ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen,” zei hij. Maar dat is de ‘juridische situatie’, wierpen de drie coalitiegenoten tegen. Er is ook een politieke realiteit en die zegt dat het college op deze manier niet verder kan. “Je kunt dit niet ongemoeid laten,” aldus VVD-fractievoorzitter Frans de Graaf.
Groep de Mos reageert ‘verkeerd’
Bovendien had Hart voor Den Haag/Groep de Mos in de ogen van de coalitiegenoten eerder ‘verkeerd’ gereageerd door het corruptieonderzoek door de Rijksrecherche aan te duiden als een ‘politieke afrekening’ en ‘karaktermoord’. En daarom legde GroenLinks-fractievoorzitter Arjen Kapteijns al aan het begin van de vergadering de motie van wantrouwen op tafel, omdat ‘alle inwoners van Den Haag boven alles moeten kunnen vertrouwen op een integer stadsbestuur dat boven alle verdenkingen verheven is’. De motie werd met 33 tegen 11 stemmen aangenomen. Daarmee is procedureel gezien de weg vrij om in een volgende raadsvergadering De Mos en Guernaoui uit hun ambt te zetten, als ze dan nog niet uit zichzelf zijn opgestapt.
De dubieuze nachtvergunningen
Het debat over deze en andere moties duurde de hele avond en een deel van de nacht. De burgemeester en de zittende wethouders werden niet ontzien. In de ogen van de oppositie zijn zij medeverantwoordelijk voor de crisis omdat ze onder meer in de kwestie van de nachtvergunningen De Mos zijn zin hebben gegeven. Die zijn voor een deel toegekend aan horecaondernemers die geld in de campagne van Hart voor Den haag/Groep de Mos hebben gestoken. En dit is één van de kwesties die de rijksrecherche nu onderzoekt. “Waarom heeft de burgemeester hier bijna achteloos haar handtekening onder gezet?” wilde Pieter Grinwis (CU) weten. Het was niet achteloos en op dat moment waren er geen aanwijzingen dat er iets niet klopte, volgens de burgemeester en wethouder Boudewijn Revis (VVD, integriteit).
‘Het hele college moet weg’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos kreeg vooral steun van de PVV en 50Plus. Fractievoorzitter Sebastian Kruis (PVV) vond dat het hele college moet opstappen. “Er is maar één optie: van voren af aan beginnen,” zei hij waarna hij een motie van wantrouwen tegen het hele college indiende. Die werd verworpen. Fractievoorzitter Frans Hoynck van Papendrecht (50Plus), die zich heeft geassocieerd met Hart voor Den Haag/Groep de Mos, stelde als enige het optreden van justitie ter discussie. “De rijksrecherche is als een rinoceros door de porseleinkast van de Haagse politiek gegaan,” zei hij. De SP kwam bij monde van fractievoorzitter Lesley Arp op een zeer laat moment nog met een eigen motie. Daarin werd het college opgeroepen ‘op korte termijn te komen met een evaluatie en actualisatie van het integriteitsbeleid’. Deze motie kreeg een ruime meerderheid.
