Rudi Hemmes 1923 – 2022: Milde veteraan met een boodschap
‘Blijven herdenken en indien nodig in verzet komen.’ Dat was de boodschap vorig jaar nog van de Haagse Tweede Wereldoorlog-veteraan Rudi Hemmes. Hij overleed zondag op 99-jarige leeftijd in zijn woonplaats Den Haag.
Hij was een van de laatste nog in leven zijnde Engelandvaarders. Als generaal-majoor b.d. was Rudi Hemmes nog tot betrekkelijk kortgeleden pleitbezorger van de Prinses Irene Brigade, waartoe hij ooit behoorde, en een veelgevraagd spreker bij herdenkingen. Vorig jaar nog gaf hij in deze krant zijn visie op het herdenken. ‘We moeten blijven herdenken. Nee, de Duitsers hoeven er niet bij. Laat die hun eigen herdenkingen maar doen. De 4 mei-herdenking is al breed genoeg, nu ook gesneuvelden van andere conflicten worden herdacht. Ik vind dat de nadruk moet blijven liggen op de Tweede Wereldoorlog.’
Hij was zestien toen de oorlog begon en voelde meteen de drang om in verzet te komen. ‘Ik wilde iets doen tegen die schoften, maar wat?’, zei hij in hetzelfde interview. Het begon met het saboteren van Duitse auto’s door suiker in de benzinetanks te gooien. Samen met een buurjongen vertrok hij in 1943 via de riskante ‘landroute’ (door Frankrijk naar Portugal). In februari 1944 kwamen ze in Engeland aan, waar Hemmes zich aansloot bij de Prinses Irene Brigade. ‘We hebben vreselijk geboft,’ zei hij later over zijn tocht. Een paar maanden later landde hij op de stranden van Normandië, waarvandaan ze optrokken naar Nederland. Nog voor het einde van de oorlog werd hij teruggeroepen naar Engeland om een officiersopleiding te volgen, die de basis vormde van zijn militaire carrière bij de Koninklijke Luchtmacht.
Rudi Hemmes boegbeeld
De staf van het Garderegiment Prinses Irene roemt Hemmes in een verklaring als ‘hét boegbeeld voor het regiment. Hij heeft zich ingezet voor veteranen, jong en oud, hij was verweven in alle verenigingen van het regiment. Het overlijden van Rudi is dan ook een groot verlies, dat in alle generaties gevoeld zal worden’. In 2019 noemde koning Willem-Alexander Hemmes in de troonrede. Hij noemde diens leven en boodschap ‘niet alleen inspirerend, het is een opdracht aan ons allen’. In een boodschap op sociale media betuigen de koning, koningin Máxima en prinses Beatrix de overledene hun respect en dank. ‘Hij bewees dat onverzettelijkheid, mildheid en overtuigingskracht heel goed samen kunnen gaan.’
Rudi Hemmes kreeg voor zijn verdiensten diverse onderscheidingen. Zo werd hij in 2013 benoemd tot ereburger van Den Haag. Burgemeester Jan van Zanen stelt in een reactie op het overlijdensbericht dat Hemmes’ naam ‘voor altijd verbonden [zal] blijven met Den Haag, internationale stad van vrede en recht’ en hij noemt hem een ‘held’.
Van Zanen over Hemmes
Van Zanen sluit aan bij Hemmes’ boodschap: ‘Tot op zeer hoge leeftijd vertelde hij scholieren over zijn belevenissen als Engelandvaarder en hoe belangrijk het is om in verzet te komen wanneer de vrijheid in het geding is en mensenrechten met voeten worden getreden. In dankbare herinnering aan Rudi Hemmes zullen wij die boodschap blijven uitdragen’.
Rudi Hemmes wordt zaterdag met militaire eer gecremeerd.
