Unieke vondst op Buitenhof: leeuwenbotten uit de middeleeuwen
Bij opgravingen op het Buitenhof zijn archeologen gestuit op de botten van een leeuw uit de veertiende eeuw. Het dier werd gehouden door de graven van Holland.
“Dit is een unieke vondst,” vertelt Mignonne Lenoir, archeoloog bij de gemeente. “Dit zijn de eerste en dus de oudste leeuwenbotten die ooit in Nederland zijn gevonden.” Reden voor de gemeente om de ontdekking toe te lichten op een perspresentie in de Gevangenpoort, nabij de locatie van de vondst. Trots staan Lenoir en haar collega Andjelko Pavlović achter twee op een roodfluwelen kussen tentoongestelde botten. Het opperarmbeen en de ellepijp van de linkervoorpoot van een jonge leeuw, om precies te zijn.
De leeuwen – waarschijnlijk drie – waren een relatiegeschenk van de hertog van Gelre aan de graven van Holland. In de middeleeuwen werden ze al beschouwd als koninklijke dieren. Tot een huwelijk tussen de toen 11-jarige Reinald III van Gelre en de dochter van Willem IV van Holland leidde het charmeoffensief niet, maar de leeuwen bleven wel.
Ze hielden dromedarissen, aapjes en zelfs een jachtluipaard
Voor hen lieten de graven een speciaal verblijf bouwen, vertelt Pavlović. “Een collega is de archieven ingedoken. Daarin wordt tussen 1344 en 1358 expliciet gesproken over leeuwen op het Buitenhof.” Ook andere exotische dieren leefden op het hof, vult Lenoir aan. “Ze hielden dromedarissen, aapjes en zelfs een jachtluipaard.”
Niet meteen door
Toen de botten begin 2021 werden opgegraven, hadden de archeologen niet meteen door wat ze in handen hadden. “Ze lagen in een kuil met allemaal andere botten,” vertelt Lenoir, die erbij was. “Die hebben we allemaal gezeefd, schoongemaakt en gesorteerd. Dat er een leeuw tussen zat, wisten we nog niet.” Het duurde even voordat een specialist beschikbaar was. Die stelde vast welke bijzondere vondst de gemeente had gedaan.
De leeuwen bleken vraatzuchtige huisdieren. In 1347 kregen ze welgeteld 187 schapen en 43 kalveren gevoerd, tonen de archieven van de graaflijke rentmeesters. Waar haalde de Gelderse hertog in de veertiende eeuw drie leeuwen vandaan? “Via handelaren in Genua of Venetië,” weet Pavlović. “Zij hadden contacten met Arabieren in Noord-Afrika, waar toen de inmiddels uitgestorven berberleeuw leefde. Die had nog wildere manen dan de huidige Afrikaanse leeuw.”
Archeologen Mignonne Lenoir en Andjelko Pavlović geven uitleggen bij hun vondst. (DHC/Elise Fluijt)
Meer Haags nieuws lezen? Koop weekkrant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement.
