Welke coalitie krijgt Den Haag? Drie opties uitgelicht
Vlak voor het zomerreces gaat de gemeenteraad op zoek naar een nieuwe meerderheid. Welke coalitie krijgt Den Haag? Drie opties uitgelicht.
Wisseltruc
Hart voor Den Haag, D66, GroenLinks, PvdA en CDA
“Het kan ook zónder de VVD,” klonk het vorige week woensdag al in coalitiekringen. Op het eerste oog tart een coalitie van Hart voor Den Haag, D66, GroenLinks, PvdA en CDA alle logica. Immers, de weigering van GroenLinks en de PvdA om een samenwerking met Hart voor Den Haag serieus te overwegen, was voor de VVD reden om uit de coalitie te stappen.
Toch zal strikt genomen deze variant als eerste moeten worden afgetast. Donderdag nam de gemeenteraad een motie aan, nota bene van de VVD, die de coalitiefracties oproept ‘verkennende gesprekken’ te voeren met Hart voor Den Haag over coalitiedeelname. Meteen na de stemming zegde VVD-fractievoorzitter Lotte van Basten Batenburg het vertrouwen in de coalitie op, omdat GroenLinks en de PvdA hadden tegengestemd. Ironisch genoeg staat de VVD, nu coalitie af, eventjes buitenspel.
Zoete wraak op de VVD? Hoe onwaarschijnlijk ook, de overgebleven coalitiefracties zien in deze variant een kans om door te gaan. Volgens D66 is dit de enige manier om snel tot een stabiel college te komen. Zelfs de PvdA, in de raadsvergadering fel gekant tegen onderhandelingen met Richard de Mos, vlakt het niet uit. ‘Op inhoudelijke en ideologisch gebaseerde overtuigingen gaan wij niet in een rechtse coalitie met én de VVD en Hart voor Den Haag,’ aldus een persbericht.
Maar maandagavond verklaarde Hart voor Den Haag van deze optie niets te willen weten. Als de partij voet bij stuk houdt, zingt er nog een alternatieve wisseltruc rond. Hierbij zouden Partij voor de Dieren en Denk de leeggekomen plek van de VVD invullen.
Driemanschap
Hart voor Den Haag, D66 en VVD
Samen hebben Hart voor Den Haag, D66 en VVD een solide meerderheid (24 zetels). Een verbond van ‘de grote drie’ was vorig jaar na de verkiezingen op papier kansrijk, ware het niet dat D66 besturen met De Mos uitsloot zolang hij verdacht werd van corruptie. Nu hij is vrijgesproken (al loopt er hoger beroep) stelt de D66-fractie zich na lang treuzelen open voor een samenwerking.
Hart voor Den Haag en VVD zien dit zitten. Het vergt wel een ingrijpende herschikking van het college van B en W. Vier van de zes overgebleven wethouders (twee VVD-bestuurders zijn vorige week opgestapt) zouden het veld moeten ruimen. Ook zou het CDA, dat zich in alle opwinding meegaand heeft opgesteld, uit de coalitie worden geweerd. Om nog maar te zwijgen van het coalitieakkoord, dat grotendeels heronderhandeld zou moeten worden.
Daar staat tegenover dat met maar drie partijen om de taart te verdelen er wat te halen valt. Voor D66, bijvoorbeeld, lonkt een extra wethouderspost.
Wel moet er eerst wat kou uit de lucht. Tussen de VVD en D66 – laatstgenoemde neemt het de liberalen kwalijk dat ze de coalitie hebben opgeblazen. En tussen D66 en Hart voor Den Haag, die afgelopen jaren op voet van oorlog leefden. Daags na het debat hebben de partijleiders, Robert van Asten en De Mos, voor het eerst in tijden samen koffie gedronken.
Groen zijwiel
Hart voor Den Haag, D66, VVD en Partij voor de Dieren
Stel dat de grootste drie partijen inderdaad gaan onderhandelen, maar ze er niet helemaal uitkomen. Dan kan het zijn dat Robert Barker (Partij voor de Dieren) tóch zijn kans krijgt als wethouder. Dit keer niet als ‘duurzaamheidskoning’ van een coalitie tussen Hart voor Den Haag, VVD, Partij voor de Dieren, CDA en Denk, zoals na de verkiezingen even op tafel lag, maar als progressief ‘maatje’ van D66.
Voor D66 is een coalitie met alleen Hart voor Den Haag en de VVD misschien een stap te ver. Duurzaamheid is belangrijk voor de partij; voorman Van Asten staat niet voor niets bekend als ‘fietspaus’ van de stad. De spreuk ‘boom voor blik’ uit het verkiezingsprogramma staat ver af van de andere twee partijen, die pro-auto zijn. Het ligt dan voor de hand om een groen en links ‘maatje’ toe te voegen aan de combinatie.
Op basis van de verkiezingsuitslag zou dat logischerwijs GroenLinks zijn, de vierde partij van de stad. Daarmee zou de originele coalitie van 2018 worden hersteld. Het zou de cirkel rond maken. Maar gezien de opstelling van GroenLinks in het debat over De Mos en de breuk van de coalitie, ligt dit niet voor de hand. De Partij voor de Dieren zou een alternatief zijn.
Over deze variant wordt vooral buiten de muren van het stadhuis gepraat. Daadwerkelijke kopjes koffie over deze optie zijn nog niet gedronken tussen de hoofdrolspelers.
Dit artikel is dinsdagavond geüpdatet met de persverklaringen van Hart voor Den Haag en D66.
