Politieke spanningen over afwikkeling raadsenquête Amare
Het college van B en W biedt excuses aan voor het Amare-dossier, maar duikt weg voor de vernietigende conclusies van de raadsenquête naar de bouw van cultuurcentrum Amare, vindt de enquêtecommissie. Intussen verkeert Amare in financiële nood.
De zware conclusies van de raadsenquête, een diepgaand onderzoek naar de besluitvorming en de bouw van cultuurtempel Amare die vorige maand naar buiten kwamen, dreunen nog na in het stadhuis. Twee weken geleden vergaderde de raad nog in goede orde met de enquêtecommissie. Maar nu is er een conflict gerezen tussen de commissie en het college van B en W. Het college kwam vorige week met een officiële reactie. Die is onder de maat, concludeert enquêtevoorzitter Arjen Dubbelaar (Hart voor Den Haag) in een ‘reactie op de reactie’, die dinsdag naar de raad is gestuurd.
‘De enquêtecommissie constateert dat het college in de reactie op het rapport niet of nauwelijks heeft gereflecteerd op de conclusies uit het eindrapport,’ schrijft Dubbelaar namens de commissie waarin ook raadsleden van VVD, D66, HSP en GroenLinks zitting hadden. Hij wijst naar de stevige conclusies over de bestuurscultuur, informatievoorziening en de financiële onderbouwing, en hij noemt het ‘jammer’ dat het college daar niet echt iets mee doet.
Laten we niet opnieuw overhaaste beslissingen nemen
Een ‘duale werkgroep’ die naar de informatievoorziening gaat kijken, zoals B en W voorstellen, ziet Dubbelaar niet als ‘het juiste instrument’. Het college moet zelf werk maken van zijn ‘passieve en actieve informatieplicht’. Tegelijk moet de ‘regie’ op de uitvoering van de aanbevelingen volgens de commissie juist niet bij het college liggen, maar bij het presidium, de raad zelf dus. ‘Daarmee wordt een integrale opvolging van het eindrapport gewaarborgd,’ aldus de reactie van de commissie.
Donderdagavond (12 oktober) werd er opnieuw vergaderd over het enquêterapport. De wethouder die verantwoordelijk is, D66’er Robert van Asten (stedelijke ontwikkeling) bood als handreiking excuses aan. “Wij voelen het belang, de zwaarte en de urgentie van dit rapport en de aanbevelingen. Daar willen we mee aan de slag gaan,” zei hij. De raad lijkt vooralsnog niet aan te sturen op een politieke afrekening, wat ook lastig is omdat vrijwel alle politieke partijen op enig moment een of meer wethouders in de colleges hebben gehad die met Amare bezig waren.
‘Misleid over Amare’
De raadsenquêtecommissie concludeerde begin september in haar rapport ‘Amare Bijzonder Complex’ onder meer dat achtereenvolgende colleges van B en W de gemeenteraad op tal van punten hebben misleid in het Amare-dossier. ‘Op aspecten is de raad niet volledig geïnformeerd en op aspecten is de raad misleid door het college,’ schreef de commissie.
B en W kwamen vorige week met een officiële reactie op het enquêterapport. Het college accepteert weliswaar in grote lijnen de conclusies en aanbevelingen. ‘Het rapport toont pijnlijk aan hoe het proces niet zou moeten gaan en maakt duidelijk dat de raad onvoldoende in staat gesteld is [zijn] controlerende en besluitvormende taak uit te oefenen. Dat is niet goed en moet te allen tijde voorkomen worden,’ begint de reactie, maar daarna volgen weinig concrete toezeggingen.
Om een internationaal topniveau te halen, heeft Amare jaarlijks 4,8 miljoen euro extra nodig
De enquêtecommissie is verder ontstemd dat er vorige week opeens een door adviesbureau Berenschot opgesteld herijkt ‘Bedrijfsplan Amare’ boven water kwam, een stuk dat er al was toen de commissie nog bezig was. De commissie adviseert de raad het bedrijfsplan op een ander moment te bespreken, los van het enquêterapport.
Urgent probleem
Dat bedrijfsplan gaat wel over een groot urgent probleem, namelijk het op niveau laten draaien van Amare. De directie en de muzieksector hebben aan de bel getrokken. Er moet snel geld bij, anders vallen bijvoorbeeld de concerten in de Nieuwe Kerk weg. De vraag is alleen hoeveel geld. Daarvoor moet eerst worden bepaald wat de gemeente eigenlijk wil met het gebouw, gaf de enquêtecommissie aan.
Als de stad wil dat Amare werkelijk een internationaal topniveau haalt, is jaarlijks 4,8 miljoen euro extra nodig. Daarin zit onder meer een verhoging van de bijdrage aan het in het verleden gekortwiekte Residentie Orkest (RO). Doe je het wat rustiger aan, dan moet er per jaar één miljoen bij, zei Amare-directeur Jan Zoet tijdens zijn verhoor door de enquêtecommissie. Dan kan bijvoorbeeld de Nieuwe Kerk binnenboord blijven.
Berenschot ten slotte, concludeert in zijn ‘herijkt bedrijfsplan’ dat Amare ‘gebaat’ zou zijn bij een verhoging van de subsidies met circa 700.000 euro per jaar. Dat bedrag komt boven op de bestaande extra bijdrage aan de exploitatie van 2,7 miljoen euro per jaar.
‘Eerst debat’
Maar gaat dat ook gebeuren? Vooralsnog niet, als het aan de gemeenteraad ligt. De grotere partijen staan niet te trappelen om de portemonnee te trekken. “Laten we nu niet opnieuw overhaaste beslissingen nemen. We hebben eerst nog een aantal debatten over de dramatische bouw van Amare,” zegt Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag. Fractievoorzitter Marieke van Doorn van D66 is het daarmee eens. “De enquêtecommissie beveelt aan eerst het publieke belang van Amare alsnog goed te definiëren en daarna verschillende scenario’s met de raad te bespreken. Dat lijkt ons ook de juiste volgorde der dingen.”
We zijn niet zonder meer voor meer geld naar Amare
Ook GroenLinks maakt pas op de plaats. Fractievertegenwoordiger Lisa van de Voort: “Als we daar nu een besluit over nemen, slaan we als raad veel stappen over. Maar GroenLinks wil wel graag een bruisend Amare dat toegankelijk is voor alle inwoners van de stad.” De Partij voor de Dieren, sinds woensdagavond collegepartij, is ook terughoudend. Raadslid Leonie Gerritsen zegt: “We zijn niet zonder meer voor meer geld naar Amare. We moeten eerst een debat voeren over het maatschappelijk doel van Amare.”
Het woensdagavond geïnstalleerde nieuwe college van B en W heeft over deze zaak nog geen standpunt ingenomen. De geldnood van Amare lag vorige maand wel op tafel bij de collegeonderhandelingen. Daar is besloten nog niets te besluiten. In het begin deze maand gepresenteerde ‘Haags akkoord’ staat het volgende: ‘Wij zijn het met de enquêtecommissie eens dat dit gebouw […] het verdient om een bruisend complex voor kunst, cultuur en educatie te worden in de breedste zin van het woord. Voor wat betreft de invulling daarvan willen wij de beraadslagingen in de gemeenteraad hierover afwachten.’
Raadsadres SOS
Donderdag kwam ook nog raadsadres op tafel, een officieel verzoek, van de altijd kritische Stichting SOS Den Haag. SOS vindt dat de enquêtecommissie zaken heeft laten liggen die alsnog moeten worden uitgezocht. Het gaat onder meer over de mysterieuze verdwijning uit de plannen van de ‘beweegbare vloer’ van de concertzaal, waardoor die minder goed te exploiteren is. Volgens SOS is hier door de bouwers ‘aanbestedingsfraude’ gepleegd.
Andere probleemdossiers zijn volgens de stichting de te lage huur die het Koninklijk Conservatorium (KC) betaalt, de kwijtschelding van boetes die de bouwers opgelegd hadden moeten worden en de voor de gemeente zeer ongunstige verlopen transacties rond de bestaande parkeergarage Spui.
[Dit stuk is aangevuld op maandag 16 oktober.]