Column Casper Postmaa: ‘Dansen met Duitse meisjes’
De herdenkingsdagen van 4 en 5 mei komen er weer aan, maar zijn het nog de dagen van toen? De generatie die de oorlog daadwerkelijk heeft ondergaan, is bijna uitgestorven. Heel soms staat in Duitsland nog een hoogbejaarde man voor de rechtbank, meestal zwijgen ze. Veel zijn ze vergeten, maar ze weten nog wel dat dát het beste is.
Mijn generatie, die van de babyboomers, kwam in een explosie van levenslust ‘in vrede en vrijheid’ ter wereld zoals op het kaartje van mijn op 9 augustus 1945 geboren broer stond; dat die dag de atoombom op Nagasaki viel, konden mijn ouders toen ook niet weten. Het was wel kenmerkend voor wat er komen ging. In vrede geboren, maar onze jeugd zou in het teken van de oorlog blijven staan.
De Hongerwinter en het bord dat we moesten leegeten, de opgerichte monumenten, de herdenkingen, de oom die niet terugkeerde en de vele verhalen. Mijn vader had zo vaak verteld over zijn hongertochten op zijn fiets met houten banden naar het verre boerenland dat ik op het laatst het gevoel had dat ik achterop had gezeten.
Zelfs in onze vakanties bleef de oorlog signalen uitzenden. Bij ons in de straat logeerde elk jaar een familie uit Monchau met een zoon en mooie dochters. Duitse meisjes waarmee we op stap gingen in Scheveningen en dansten in Pam-Pam en Tiffany’s. Zo’n 45 jaar later wilde ik opeens weten hoe het zat. Ik vond de zoon van onze Duitse zomerburen terug en een vriendinnetje uit die tijd. Zij heette ook nog eens Heidi. Mijn vermoeden werd bewaarheid, hun vaders waren als soldaten in Den Haag gelegerd geweest. Bezetters die goede herinneringen aan onze stad hadden. Aardige mensen. Het waren pijnlijke gesprekken die ik met hen voerde.
Vooral die met Heidi. Haar zwijgzame vader bleef zijn leven lang ‘alte Kameraden’ thuis uitnodigen. Als ze langskwamen, ging de deur van zijn werkkamer op slot. Zij trouwde twee keer zonder dat haar vader erbij was.
De eerste keer omdat er een Israëlische diplomaat op de gastenlijst stond, de tweede maal omdat de bruidegom uit Marokko kwam. Die laatste echtgenoot verzorgde zijn zieke schoonvader tot zijn dood. Haar grootmoeder had ooit uitgeroepen dat het enige dat Hitler fout had gedaan de inval in de Sovjet-Unie was. Zij doelde daarbij niet op de massale slachtingen die de nazi’s daar aanrichtten, maar op de tactische blunder die de Führer had begaan door een tweede front te openen.
Pas in 1985 toen Claude Lanzmann zijn beroemde film ‘Shoah’ over de Holocaust uitbracht, met getuigenissen van slachtoffers en daders, wilde de grootmoeder van Heidi weten of dat allemaal echt was gebeurd. Duizenden van die families kwamen in de jaren vijftig en zestig naar Den Haag. En wij gingen met hun dochters dansen. Toch een soort vrede.
Wilt u meer weten over Den Haag Centraal of meer Haags nieuws lezen? Klik hier voor een (proef)abonnement en meldt u zich hier aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Kijk op onze Instagram-pagina voor meer foto’s en video’s.
