EU opent hof in Den Haag voor documenteren Russische agressie tegen Oekraïne
De Europese Unie opent op korte termijn een internationaal centrum in Den Haag dat de Russische agressie tegen Oekraïne gaat documenteren. De instelling zal opereren onder de vleugel van Eurojust.
Dit heeft commissievoorzitter Ursula von der Leyen donderdag bekendgemaakt bij een bezoek aan de Oekraïense hoofdstad Kiev. Het centrum krijgt de taak bewijsmateriaal te verzamelen voor Russische agressie tegen Oekraïne, dat uiteindelijk gebruikt kan worden in een zaak voor een nog op te richten tribunaal.
Volgens Von der Leyen is het International Center for the Prosecution of the Crime of Aggression in Ukraine, zoals de instelling voluit gaat heten, ‘een krachtig symbool van onze steun aan Oekraïne in het licht van Ruslands onrechtvaardige agressie’. “Rusland moet voor de rechtbank verantwoordelijk worden gehouden voor zijn afschuwelijke misdaden,” zei ze op een persconferentie in Kiev.
De Tweede Kamer, het Europarlement en de gemeenteraad steunen de komst van een tribunaal
Al gauw na de Russische invasie van Oekraïne kwam in Nederland een lobby op gang om een eventueel straftribunaal naar Den Haag te halen. Het centrum is dat niet, maar zal wel het voorwerk verrichten voor een mogelijk proces tegen Rusland.
Agressie
In juridische zin gaat om de vervolging van ‘agressie’, door de Verenigde Naties gedefinieerd als een invasie of aanval van de ene staat op het grondgebied van een andere soevereine staat. Het Internationaal Strafhof, ook gevestigd in Den Haag, onderzoekt al oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Oekraïne.
Twee weken geleden stemde een ruime meerderheid van het Europees parlement voor de komst van een speciaal tribunaal. Ook de Tweede Kamer sprak eerder al zijn steun hiervoor uit, waarbij Den Haag volgens initiatiefnemer D66 een voor de hand liggende locatie is. De gemeenteraad liet zich evenmin onbetuigd: een motie om een toekomstig tribunaal hier te faciliteren, werd met een grote meerderheid aangenomen.
Haagse tribunalen
Den Haag huisvest meerdere oorlogstribunalen, waaronder het (voormalige) Joegoslaviëtribunaal en het Kosovotribunaal. In het Vredespaleis zetelt het belangrijkste hof van de VN, het Internationaal Gerechtshof, dat interstatelijke disputen afwikkelt. En dan bestaan er nog specifieke tribunalen, zoals een arbitragehof tussen de Verenigde Staten en Iran aan de Parkweg en het Libanontribunaal in Leidschendam, dat een bomaanslag uit 2005 onderzoekt.
Het nieuwe EU-centrum wordt bijgestaan door Eurojust, het agentschap dat de vervolging van internationale misdaad binnen de EU coördineert. Mogelijk neemt het centrum zijn intrek in diens kantoor aan de Johan de Wittlaan.
