Brand Schilderswijk niet aangestoken, wel illegale kamerverhuur
De politie heeft geen aanwijzingen gevonden dat de grote brand in de Wouwermanstraat is aangestoken. Wel was in vijf woningen sprake van illegale kamerverhuur aan arbeidsmigranten.
Dit meldt het college van B en W in een brief aan de gemeenteraad. Een kleine drie weken geleden woedde een grote brand in de Wouwermanstraat in de Schilderswijk. Het gehele woonblok is beschadigd en staat sindsdien leeg.
Bij forensisch sporenonderzoek zijn geen tekenen gevonden die duiden op brandstichting. De politie heeft alleen onderzocht of er opzet in het spel was. Wat de precieze oorzaak van de tragische brand dan wel is geweest, is nog onbekend. Dat is ‘niet ongebruikelijk’ bij zulke heftige branden, schrijft het college.
Liefst 19 van de 23 woningen in het blok werden door particulieren verhuurd
Parallel aan het politieonderzoek bestudeert de brandweer het brandverloop en zijn eigen optreden bij de bestrijding van het vuur. Het Instituut voor Fysieke Veiligheid is gevraagd te kijken hoe de bouw- en renovatiegeschiedenis van het woonblok zich verhoudt tot de brandveiligheid.
Illegale kamerverhuur
Terwijl de autoriteiten nog in het duister tasten over de toedracht van de ramp, is er meer bekend over de woonsituatie. In vijf van de 23 getroffen woningen was sprake van illegale kamerverhuur, meldt het college. Deze appartementen werden elk aan meer dan vijf mensen verhuurd, wat gezien het kleine woonoppervlak neerkomt op overbewoning.
Op de adressen stonden 59 bewoners ingeschreven bij de gemeente. In werkelijkheid waren dat er dus meer. Liefst 19 van de 23 woningen in het blok werden door particulieren verhuurd. De eigenaren lopen uiteen, leert een steekproef in het kadaster, van verhuurders met een paar pandjes tot een Amsterdams investeringsfonds met enkele duizenden gebouwen in eigendom.
Sommige migranten wilden gelijk weer aan het werk uit angst hun baan te verliezen
Bij het tegengaan van illegale kamerverhuur vaart de gemeente vooral op meldingen van bewoners. Maar in een buurt als de Schilderswijk is bereidheid om misstanden te melden bij de gemeente of politie laag. Dat bleek ook in de Wouwermanstraat. De laatste melding dateert van 2016.
Matrassen
Daags na de brand werd duidelijk dat er veel Bulgaarse arbeidsmigranten in het uitgebrande portiekblok woonden. De brandweer trof ‘intrieste’ leefomstandigheden aan. Zelfs in schuren werden matrassen aangetroffen. Niet alle gedupeerde arbeidsmigranten hebben recht op hulp, bijvoorbeeld omdat ze pas kort in Nederland zijn of geen verblijfsvergunning hebben. Zij zijn aangewezen op kerken en hulporganisaties. Dit geldt voor ten minste twee personen. ‘Van veertien getroffenen moet de status nog worden onderzocht en zijn de BSN-nummers nog niet bekend,’ schrijft het college.
Een deel van de migranten is uit beeld verdwenen. Mogelijk hebben werkgevers of uitzendbureaus hen snel elders ondergebracht om lastige vragen te vermijden, suggereert het college. Of ze kiezen er zelf voor om onder de radar te blijven. ‘De door de brand getroffen arbeidsmigranten blijven in hoge mate afhankelijk van hun werkgevers. Een deel van hen wilde ondanks de omstandigheden gelijk weer aan het werk uit angst hun baan te verliezen.’
Bij de aanstaande Huurbalie zijn arbeidsmigranten een ‘speciale doelgroep’
Er worden wel stappen gezet om wantoestanden rond arbeidsmigratie beter in kaart te brengen. Komende zomer opent de Huurbalie, een loket voor huurders, waarbij arbeidsmigranten een ‘speciale doelgroep’ zijn. Ook is een verhuurdersvergunning in de maak, die onfatsoenlijke huurbazen in het gareel moet gaan houden. Verder komt er een ontmoetingsplek voor arbeidsmigranten nabij het Kaapseplein in Transvaal.
Niettemin ligt het begin van een oplossing op landelijk niveau: betere registratie. In het huidige systeem hoeven veel arbeidsmigranten zich niet in te schrijven bij de gemeente, waardoor hun aanwezigheid een ‘black box’ blijft. Het college lobbyt daarvoor bij de rijksoverheid. Het weet zich gesteund door het rapport van de commissie-Roemer, die de problemen rond arbeidsmigratie vorig jaar op scherp stelde.
Steekproef
Al vóór de brand was de gemeente een onderzoek begonnen naar de kwaliteit van Haagse woningen. Steekproefsgewijs houden inspecteurs de bouwkundige staat en leefbaarheid tegen het licht. ‘Indien het onderzoek naar de oorzaak van de brand daar aanleiding toe geeft, kunnen aanvullende relevante aspecten als het gaat om brandveiligheid mee worden genomen in het onderzoek.’
Wilt u meer Haagse verhalen lezen? Koop dan de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten. Of neem een (proef)abonnement.
