Analyse: Concertzaal is achilleshiel cultuurgebouw Amare

Het was volgens de gemeente geen echt probleem twee jaar geleden, maar is het nu wel. Het ontbreken van een beweegbare vloer in de concertzaal van het nieuwe cultuurgebouw Amare aan het Spui veroorzaakt een extra tekort van zes ton per jaar in het huishoudboekje.

Dat blijkt uit het vorige week openbaar gemaakte Bedrijfsplan Amare 2022. In het voorlopige plan uit 2013 stond nog dat de zakelijke verhuur van de zalen anderhalf miljoen euro zou moeten opleveren. Dat is bijgesteld naar slechts negen ton. In een toelichting staat dat het verdwijnen van de vlakke vloer uit het ontwerp voor de concertzaal heeft geleid tot ‘een aanpassing in de omzet van de zakelijke verhuur’.

De zaal heeft nu een licht oplopende vloer, wat het onmogelijk maakt er bijvoorbeeld tafeltjes in te zetten of er een bal te houden. De zaaldirectie verwacht daardoor ‘aanzienlijk minder inkomsten’. Er is wel een ‘voordeel’, want er hoeft nu minder personeel ingezet te worden. Dat laatste is een wat zonderlinge constatering. Zo doorredenerend zou het het goedkoopste zijn om het gebouw maar helemaal niet in gebruik te nemen.

Beweegbare vloer Amare was wens, geen eis

De onlangs afgezwaaide directeur Henk Scholten heeft eerder in deze krant gewaarschuwd dat het afzien van een beweegbare vloer de verdiencapaciteit van de zaal flink zou verminderen. Maar de gemeente bleek zo’n vloer alleen maar als ‘wens’ te hebben doorgegeven aan aannemer Cadanz.

De bouwer rekende vervolgens meerkosten. Die wilde toenmalig wethouder Joris Wijsmuller (HSP, cultuur) niet voor zijn rekening nemen. Daarbij speelde ook een rol dat er op dat moment, voorjaar 2018, een nieuw college van B en W in de maak was.

Onduidelijk of er popconcerten komen

Net voor het aantreden van dat nieuwe college meldde Wijsmuller de raad dat het allemaal niet veel uitmaakte. Met ‘de licht hellende vloer die nu in het ontwerp zit’ zou de zaal bruikbaar blijven voor meer dan alleen concerten van het Residentie Orkest. Dat blijkt nu dus niet of maar beperkt het geval te zijn. Ook is onduidelijk of de concertzaal gebruikt kan worden voor popconcerten.

De tegenvallende opbrengsten van de zaal leiden samen met andere kostenposten tot het verder oplopen van het exploitatietekort van Amare. Het verwachte tekort stijgt van 2,1 naar bijna 2,7 miljoen euro per jaar. De gemeenteraad is hier zeer kritisch over.

En de actiegroep SOS Den Haag heeft, zoals verwacht, geen goed woord over voor het bijgestelde bedrijfsplan. In een notitie voor de gemeenteraad stelt SOS onder meer dat ‘in een complex met 280 procent méér publiekscapaciteit ongeveer 25 procent meer gepresteerd [zal] worden dan in 2018 in het Zuiderstrandtheater’. Volgens SOS ‘is dit dus niet een bedrijfsplan op basis waarvan de raad dit Amare-avontuur kan aangaan’.

Conflict over opleverdatum Amare

De exploitatie is niet de enige donkere wolk die boven Amare hangt. De gemeente is sinds eind vorig jaar aan het touwtrekken met Cadanz over de opleverdatum. Hoewel de bouwer eerder al een jaar extra de tijd én extra geld heeft gekregen, haalt hij de nieuwe opleverdatum (januari 2021) ook niet. Wethouder Boudewijn Revis (VVD, stadsontwikkeling) heeft aangegeven dit ‘onacceptabel’ te vinden. Maar de vraag is hoe hard hij het durft te spelen.

De afgelopen jaren is, ondanks het zogenaamde waterdichte contract, telkens weer toegegeven aan eisen van Cadanz. De betrokken topambtenaar, die het wel héél goed met de bouwers kon vinden, is intussen van het project af gehaald.

Volgens Revis zit er wel enige ruimte in het tijdschema, want de opening van Amare is voorzien voor september 2021. Intussen spreekt de gemeente al niet meer over een opening, maar over een ‘ingebruikname’, alsof de officiële opening toch al is opgeschoven. Volgens alweer de afgezwaaide Henk Scholten is die ruimte in het schema er helemaal niet, want orkest, dansgezelschap en conservatorium hebben tijd nodig om te verhuizen en proef te draaien. Wordt vervolgd.

Kritisch rapport Rekenkamer in aantocht

En dan hangt er nog een al verschillende keren uitgesteld kritisch rapport van de Rekenkamer Den Haag boven de markt. Ingewijden verwachten dat hierin een vernietigend oordeel wordt geveld over het project. De Rekenkamer onderzocht onder meer de aanbestedingsstrategie, de financiering en de exploitatie. Doordat het bedrijfsplan, dat in oktober vorig jaar al klaar was, pas onlangs openbaar is gemaakt, kon de kamer niet door met zijn onderzoek.

Eigenlijk zou de Rekenkamer eind 2018 al rapporteren, maar het onderzoek raakte vertraagd door de ‘moeizame verschaffing van informatie door het college’, zoals voorzitter Manus Twisk het uitdrukt in een vorige week verstuurd voortgangsbericht. Daarin staat ook dat ‘het ambtelijk wederhoor’ telkens maar niet komt. Het heeft er alle schijn van dat het stadhuis op alle mogelijke manieren probeert te voorkomen dat de feiten op tafel komen. Maar dat gaat hoe dan ook gebeuren, want de Rekenkamer is onafhankelijk en bepaalt zelf wanneer en wat zij naar buiten brengt.

De redactie van Den Haag Centraal biedt u dit artikel gratis aan. Wilt u meer  Haags nieuws lezen? Klik hier voor een (proef)abonnement en meldt u zich hier aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.