Winternachten schaart zich achter Pim Lammers

Voorzitter Aad Meinderts van de Jan Campert-Stichting sprak zondagmiddag in het Theater aan het Spui zijn ‘afschuw’ uit over de bedreigingen die tot gevolg hadden dat Lammers zich terugtrok als auteur van het gedicht voor de Kinderboekenweek. Meinderts verklaarde zich solidair met Lammers en droeg als protest diens gedicht ‘Op wie ben ik?’ voor; daarin gaat het over verschillende vormen van relaties: ‘Mama is op papa, papa ook op haar. / Mijn oma was op opa. Mijn tantes zijn op elkaar’ (…). En ik? Ik ben op zoek’. Lammers wordt door een aantal conservatieve groeperingen verweten dat hij pedofilie bespreekbaar wil maken.

Zondag was de eerste dag van het over het voorjaar verspreide festival Winternachten. Die was geheel gewijd aan de Haagse literaire prijzen, die worden toegekend door de Jan Campert-Stichting.

Ook laureaat Donald Niedekker ging in op de affaire-Lammers. Hij noemde het een ‘gotspe’ dat mensen die vinden dat alles gezegd moet kunnen worden, nu een schrijver de mond snoeren. Hij verwees naar Bordewijks roman ‘Bint’, waarin een dictatoriaal schoolhoofd weinig zachtzinnig omgaat met zijn  leerlingen. Dat is en was nog geen reden om Bordewijk in de ban te doen. “Demonen moeten benoemd worden,” aldus Niedekker.

‘Zinderende ode’

Niedekker haalde Bordewijk aan omdat hij de F. Bordewijk-prijs (beste roman) kreeg voor zijn ‘Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost’, een ‘zinderende ode aan de taal en de geschiedenis’, volgens de jury. De Vlaamse dichter Dominique Groen ontving de Jan Campert-prijs (beste dichtbundel) voor haar bundel ‘Slangen’. De Groen ‘observeert als een havik’, noteerde de jury. De J. Greshoff-prijs (beste essay) ging naar Marjan Slob, voor haar boek ‘De lege hemel’, dat gaat over eenzaamheid.

Maar het klapstuk van de veiling was de Constantijn Huygens-prijs. Marion Bloem kreeg hem voor haar hele oeuvre, dat ‘meeslepend is en is geschreven vanuit een grote maatschappelijke betrokkenheid’, aldus de jury. Bloem toonde zich in haar dankwoord geëmotioneerd. Ze roerde de aardbeving aan en de oorlog en het overlijden van haar man Ivan Wolffers, vorig jaar, net vóórdat bekend werd dat haar de prijs was toegekend.
Voor een luchtige noot zorgde haar zoon, regisseur Kaj Wolffers. Volgens hem bestaat het werk van zijn moeder voor 80 procent uit werkelijkheid en voor de 20 procent uit fantasie. “Het probleem is dat mensen je herkennen in die 80 procent, maar je beoordelen naar aanleiding van de rest.” Kortom, het is best zwaar om de zoon te zijn van een gevierd schrijver.

Jubileumboek

Zondag werd ook het jubileumboek ‘Waar alles nog toegaat zoals het hoort’ gepresenteerd, dat uitkomt ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Jan Campert-Stichting. Jef van Gool beschrijft daarin, zoals Meinderts het samenvatte, ‘het gevecht om geld, het afwenden van al te exorbitante bezuinigingen en zelfs het voorkomen van de afschaffing van de prijzen’.

Ook is er aandacht voor sappige details, zoals de weigering van W.F. Hermans in 1967 om de Vijverbergprijs (later: F. Bordewijkprijs) te aanvaarden. Die was hem toegekend voor de roman ‘Nooit meer slapen’. Het ‘bedragje’ van 2500 gulden moest men maar overmaken naar de actie Eten voor India. Verder kondigde Hermans aan een roman over de stichting te zullen schrijven onder de titel ‘Wel te rusten’. Bertram Mourits van het Literatuurmuseum voorzag het boek van ‘intermezzi’, onder meer over Nienke van Hichtum en het oorlogsverleden en de dood van Jan Campert.

Nieuwe directeur Winternachten

Het festival Winternachten/Writers Unlimited maakt zich op voor een nieuwe start, vertelde bestuursvoorzitter Farah Karimi. Na de moeilijke coronajaren en het verspreide evenement van dit jaar, komt er volgend jaar weer een echt festival. Recent is een nieuwe directeur benoemd: Judith Uyterlinde heeft gewerkt voor literaire uitgeverijen en was programmeur van literaire evenementen in Amsterdam. Zij volgt de vorig jaar vertrokken Ellen Walraven op.

[Dit stuk is op dinsdag 14-02-2023 aangevuld met een passage over het jubileumboek.]

Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de papieren editie van de krant Den Haag Centraal. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.