Theatergroep over en met jongeren: zoals de ouden zongen, piepen de jongen niet
Met jongeren contact leggen is voor volwassenen maar moeilijk. Maar andersom ook. Die kloof wordt in een drieluik tastbaar in ‘The City She Loves Me’, van theaterregisseur Floris van Delft. Hoe kan de stad haar jongeren terugwinnen?
Gezeten aan tafel neemt een man met donkere hoed goedlachs een trekje van zijn lange Goudse pijp. Naast hem een jonge vrouw die haar eigen pijpje stopt. Achter hen speelt een jongetje op de fluit en is er ook een doedelzakspeler. Het drinken van wijn is prominent verbeeld. Rechts speelt een kindje met een kat, en links staat een grijsaard te zingen bij het haardvuur, terwijl een oude vrouw een peuter met rammelaar op haar schoot leert dansen. Zo ongeveer beschrijft museum het Mauritshuis een schilderij uit 1665 van Jan Steen (1626-1679).
Verschillende elementen refereren aan het slechte voorbeeld van volwassenen dat door de jeugd zal worden ‘nagepepen’. Heden ten dage, onvoltooid tegenwoordige tijd, ziet de voorbeeldfunctie van ouderen er totaal anders uit. ‘Je voelt je overbodig in de stad die je liefhebt. Waarom zou je dan nog blijven?’, schetst een van de jongeren in de voorstelling ‘The City She Loves Me’ de geest van de huidige tijd. En ja, de problemen van, met en voor jongeren stapelen zich op – van informatiemaatschappij en de aloude schooluitval tot nieuwerwetse woningnood.
Dialoog
Daarom, aldus Floris van Delft (1976), groeit de behoefte aan dialoog die verder reikt dan aannames en vooroordelen. Hij regisseerde vele theaterstukken, waaronder jarenlang het jongerenproject en drieluik ‘Dichterbij’ van de Rotterdamse theatergroep Wat We Doen. In zijn nieuwe toneelvoorstelling in die reeks, ‘The City She Loves Me’, voelen jongeren zich voor een radicale keuze gesteld: vechten voor een plek of voorgoed vertrekken.
We onderzochten vooral hoe de samenleving naar jongeren kijkt
“Toen we ‘Hoe ik talent voor het leven kreeg’ maakten in 2022, een voorstelling rond jonge nieuwkomers die in een azc opgroeiden, leverde ons dat zóveel materiaal op, dat we het gevoel kregen dat we nog maar net aan het ontginnen waren,” legt Van Delft zijn drijfveer uit voor het maken van het drieluik waarmee hij nu bezig is. Toen hij naderhand lucht kreeg van een huurmoord door jongeren van 17 en 18, die daar respectievelijk 20 en 25 jaar gevangenisstraf voor kregen, is hij dat verder gaan uitpluizen, resulterend in de voorstelling ‘Angry Young Men’, de eersteling van zijn triptiek. Vorig jaar was er ‘So Far So Good’, naar aanleiding van de coronarellen op het Afrikaanderplein in Rotterdam. “Daarin onderzochten we vooral hoe de samenleving naar jongeren kijkt.”
En nu is er dan ‘The City She Loves Me’, gemaakt op basis van de eerdergenoemde voorstellingen en onderzoeken. Die maakt eens te meer de kloof zichtbaar tussen jong en oud, maar ook hoe zeldzaam échte gesprekken zijn waarmee dat gapende gat gedicht zou kunnen worden. “Noem het een standpuntbepaling. Soms ontroerend, soms niet zonder betekenis, maar wel opgediend met een dosis humor en met een randprogramma eromheen.” Beeldvorming is de toon die de muziek maakt. “Vliegwielen die elkaar over en weer blijven aankleven,” heeft Van Delft intussen als levensles geleerd, “een slang die zichzelf als het ware in de staart bijt.”
Botsing
In de voorstelling krijgen drie jongeren de goedbedoelde uitnodiging om mee te werken aan een film over hun betekenis voor de stad. Een ‘creative hub’ in het gemeentehuis dient als filmset. De drie verantwoordelijke volwassenen – een producent, een scenarioschrijfster en een jongerenwerker – nemen het voortouw door te bepalen hoe de film eruit komt te zien. Met moeite weten ze drie jongeren voor hun project te strikken. Maar dan botsen al snel ideeën met ervaringen. Wie heeft er gelijk? De jongeren met hun onbevangen blik? Of de zich al enigszins op leeftijd bewegende volwassenen en hun in jaren opgebouwde kennis? De voorstelling staat overigens geheel op zichzelf, kennis van de voorgaande delen is niet nodig.
Nodig jongeren uit aan de spreekwoordelijke keukentafel voor een open en gelijkwaardig gesprek
Communicatie lijkt de heilige graal, zo heeft Van Delft zelf ondervonden. Natuurlijk. Heeft hij wat tips achter de hand? “Nodig jongeren uit aan de spreekwoordelijke keukentafel. Begin een gesprek open en gelijkwaardig.” Hoe dat dan in de praktijk moet? Chips-, voetbal- of pizza-avonden met de benen op tafel kunnen is prima – maar zorg altijd voor een gelijkwaardig speelveld, dan ben je ze meteen een stap vóór.” Op stereotyperende beeldvorming ten aanzien van jongeren betrapt hij zichzelf ook wel eens, geeft hij toe. Maar nu hij kinderen opvoedt in de nog jonge leeftijd van nu vier en zeven, zegt hij, ‘verandert mijn brandpunt’.
Wat We Doen, ‘The City She Loves Me’, dinsdag 15 april, 19.30 uur, Theater aan het Spui. Meer informatie: www.hnt.nl
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
