De aanstekelijke speelsheid van Thorsten Brinkmann

De expositie ‘Life is funny, my deer’ is de tweede solo-expositie van de Duitse kunstenaar Thorsten Brinkmann in het GEM. Na 2008 zijn de zalen nu opnieuw gevuld met zijn ludieke sculpturen, zelfportretten en video’s.

Door

Volgens Thorsten Brinkmann hoeft kunst niet zwaar zijn. Serieuze kunst wordt al gauw moralistisch. In plaats van te zoeken naar een waarheid speelt de Duitse kunstenaar liever met spullen. Hij kan zich dagenlang vermaken met versleten voorwerpen die hij heeft verzameld op vlooienmarkten.

Hij trekt bijvoorbeeld een handtas over zijn gezicht, steekt zijn arm in een oude melkbus of hangt een gordijnkoord om zijn nek. Als hij tevreden is over een metamorfose maakt hij foto’s van zichzelf met de zelfontspanner. Of hij zet een emmer over zijn hoofd en filmt zichzelf terwijl hij een dwaze koning nadoet. Over zijn tweede solo-expositie in het GEM zegt hij:

“Ik vond het in het begin wat beschamend om alle werken hier bij elkaar te zien. Overal zie ik namelijk mijzelf terug.”

Niet alleen staat hij op de manshoge fotografische zelfportretten, ook is hij te zien in de talrijke sculpturen in de ruimte. Op allerlei manieren heeft hij zijn kleding en lichaamsdelen gecombineerd met allerhande prullaria. Zo heeft hij een broek en schoenen als benen onder een wasmand gezet. En uit een afgietsel van zijn voet steekt een oude wandelstok.

“Ik gebruik altijd mijzelf als model voor mijn werk. Niet omdat ik mijzelf zo belangrijk vind, maar ik heb geen zin om modellen in mijn studio uit te nodigen.”

Thorsten Brinkmann en Venus Lampekap 

Al sinds zijn studententijd werkt Brinkmann met gevonden objecten en is hij voortdurend in de weer met oude spullen. Aanvankelijk was hij onzichtbaar in zijn werk, maar dit veranderde toen hij een paar jaar geleden voor een expositie voor de zoveelste keer allerlei objecten moest versjouwen.

Hij raakte uitgeput en wist even niet meer waarom hij kunst maakte. Vanuit deze ontreddering besloot hij zichzelf te fotograferen met zo veel mogelijk spullen als hij maar kon dragen. ‘‘Achteraf bezien was deze foto het beginpunt van alle de werken die hier te zien zijn. Het overkoepelend thema is de relatie tussen het menselijk lichaam en objecten,” aldus de Duitser.

Het meest iconische werk heeft de kunstenaar pontificaal voor de ingang van de eerste zaal gehangen. Op deze foto ligt hij sensueel uitgestrekt op een divan. Hij is gekleed in een fluweelblauwe streepjesjurk met pofmouwtjes. Over zijn hoofd heeft hij een oude pedaalemmer gezet en zijn benen steken in de kap van een sleetse schemerlamp. Met deze foto wilde hij een portret van een hedendaagse Venus maken. Of je nu veel van kunstgeschiedenis weet of niet, iedereen herkent wel bepaalde iconen en bekende stijlen.

 

Ik heb geen zin om modellen in mijn studio uit te nodigen.
Thorsten Brinkmann

 

‘‘Ik vind het interessant om hiermee te spelen,’’ vertelt hij. Een van de terugkerende thema’s in zijn werk betreft de vraag, of een zelfportret nog steeds een zelfportret kan zijn als het hoofd bedekt is. De compositie, poses en belichting van zijn zelfportretten baseert Brinkmann op die van iconische kunstwerken.

Raadselachtig

Door zijn merkwaardige inzet van gewone gebruiksvoorwerpen geeft hij zijn portretten een raadselachtige sfeer. ‘‘Ik werk zo veel mogelijk intuïtief,” vertelt hij. ‘‘Als ik vooraf bedenk hoe mijn werk eruit moet zien, wordt het meestal gekunsteld en voorspelbaar.”

Door meer vanuit het onderbewuste te werken, geeft hij zijn werk iets ongrijpbaars en blijft het fascineren. Het intuïtief werken blijkt echter niet altijd even makkelijk. Soms moet hij urenlang zoeken naar een juiste pose.

Voor het zelfportret als Venus bijvoorbeeld heeft hij wel tientallen foto’s gemaakt. Steeds als hij de zelfontspanner had aangezet, had hij slechts tien seconden om zichzelf verkleed en in de juiste houding op de divan neer te vlijen. Hoewel dit vaak fysiek inspannend is, blijft voor hem het plezier in het kunst maken vooropstaan. De vrijheid om even iemand anders te kunnen zijn en in een andere tijd te stappen, is voor hem het mooiste wat er is. ‘‘In mijn studio creëer ik mijn eigen personages en kom ik los van de tijd,” besluit Brinkmann.

Thorsten Brinkmann, ‘Life is funny, my deer’, t/m 17 juni, GEM Den Haag. Meer informatie: www.gem-online.nl

 

 

 

Standaardportret
Bekijk meer van