Haagse gemeenteraad wil onafhankelijk onderzoek naar Eritrese rellen
De gemeenteraad stuurt aan op onafhankelijk onderzoek naar de Eritrese rellen van 17 februari op de Fruitweg. Vrijwel alle fracties vinden het onbegrijpelijk dat de burgemeester de bijeenkomst in zalencentrum Opera niet afblies.
Twee weken geleden braken grote rellen uit op de Fruitweg, toen Eritrese relschoppers een regimegezinde bijeenkomst in zalencentrum Opera wilden verstoren. De politie en brandweer kregen daarbij te maken met buitenissige agressie. De gemeenteraad vindt het onbegrijpelijk dat burgemeester Jan van Zanen zich die dag zo heeft laten verrassen door het geweld, bleek woensdagmiddag in een commissiedebat over de ongeregeldheden.
“De signalen lagen de dagen en uren vooraf er al duimendik bovenop,” zei Lesley Arp van de SP. Zo deden tegenstanders van het Eritrese regime in aanloop naar het evenement oproepen op sociale media om de bijeenkomst te verstoren. De politie was hiervan op de hoogte en hield zelfs een opruier aan, maar de burgemeester werd daarover niet geïnformeerd.
Het was een ongekende geweldsexplosie, die we in alle redelijkheid niet konden voorzien
Ook op de dag zelf bleek Van Zanen niet van alle dreiging op de hoogte. Zo werden de bussen met bezoekers van het Eritrese evenement, waarvan de locatie geheim was gehouden, op de snelweg gevolgd door tegenstanders. De politie wist hiervan, maar lichtte de burgemeester niet in. Buiten bij zalencentrum Opera troffen agenten verkenners van de relschoppers aan. “Het is toch ondenkbaar dat de burgemeester met die kennis ervoor gekozen zou hebben de bijeenkomst door te laten gaan?”, vroeg VVD-fractievoorzitter Lotte van Basten Batenburg zich hardop af.
Niet geweigerd
De burgemeester en politie hielden rekening met ‘een zekere mate van onrust’, schreef Van Zanen voorafgaand aan het debat in een uitgebreide beantwoording van raadsvragen. Eritrese bijeenkomsten leiden vaker tot gewelddadige rellen, reden voor andere gemeenten om dit evenement te weigeren. Van Zanen zag daar echter ‘onvoldoende aanleiding’ toe. Met de nodige veiligheidsmaatregelen kon het ordentelijk verlopen, was de verwachting. De politie rekende op niet meer dan ‘enkele tientallen’ ordeverstoorders. Het bleken er honderd à honderdvijftig.
Het onbegrip over deze inschattingsfout is groot. “Onze informatiepositie was totaal niet op orde,” constateerde Kavish Partiman, fractievoorzitter van het CDA. “De burgemeester is naïef geweest,” aldus Nick Kaptheijns, fractievertegenwoordiger van de PVV. “Hij heeft gefaald in het voorkomen van dit tribale Afrikaanse geweld.”
Ik ga ervan uit dat Den Haag niet opnieuw zo’n bijeenkomst gaat faciliteren
Hart voor Den Haag pleitte daarom voor een extern onderzoek naar de rellen, het liefst door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Meerdere fracties schaarden zich achter die wens. Van Zanen sluit zo’n extern onderzoek niet op voorhand uit. “Anders wordt het inderdaad de slager die zijn eigen vlees keurt.”
Volgens de burgemeester stonden de Mobiele Eenheid, politiehonden en gewone agenten paraat. Bovendien kon de politie snel opschalen bij escalatie. “Normaal gesproken, zeggen onze deskundigen, is dit genoeg om wanordelijkheden te voorkomen of snel te onderdrukken. Ik had geen reden om iets anders te veronderstellen.”
Traangas en charges
Dat het toch zo kon misgaan, wijt Van Zanen aan het zeer georganiseerde karakter van de rellen en de extreme mate van geweld. De relschoppers reageerden niet eens op traangas en politiecharges, benadrukte hij. “Het was een ongekende geweldsexplosie, die we in alle redelijkheid niet konden voorzien. Dat is geen mooi verhaal, maar wel het verhaal dat ik heb.”
Burgemeester Jan van Zanen staat open voor een extern onderzoek. (DHC/Steffie Galetta)
Die uitleg kon de raad niet bevredigen. Die blijft het onvoorstelbaar vinden dat de online opruiing en busachtervolgingen geen aanleiding waren om het Eritrese feest in Opera af te blazen. Dat de schade aan de openbare ruimte maar 61.000 euro bedraagt, zoals de gemeente heeft becijferd, ging er evenmin in bij Rachid Guernaoui, raadslid van Hart voor Den Haag. “Ik denk eerder dat het om tonnen gaat.”
Wat hem betreft, krijgen Eritrese organisaties voortaan nul op het rekest. “Ik ga ervan uit dat Den Haag niet opnieuw zo’n bijeenkomst gaat faciliteren.”
