Scherpe kritiek op aantasting tramnet
Nieuwe Randstadrailroutes, meer tramtunnels en Sprinterlijnen (treinen) ombouwen tot lightrail. Zo wil verkeerswethouder Tom de Bruijn het ov in de regio aantrekkelijk houden. Maar hier hangt een bijna onrealistisch prijskaartje aan. En de kritiek op het schrappen van lijn 6 en 12 zwelt aan.
Het Haagse tramnet ondergaat de komende jaren een complete metamorfose, als het aan wethouder Tom de Bruijn (D66, verkeer), de HTM en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH is een samenwerkingsverband op het gebied van economie en vervoer van de 23 gemeenten in de regio) ligt. De bereikbaarheid van de regio wordt verbeterd door drie nieuwe Randstadraillijnen te introduceren. De eerste moet vanaf Scheveningen, via Madurodam, het Centraal Station, de Binckhorst en het ADO-stadion naar Zoetermeer rijden. De tweede Randstadrail wordt de zogenaamde Leyenburgroute, die in het verlengde van de huidige tramtunnel komt te liggen en aansluit op grote woonwijken in Den Haag Zuidwest (zoals Vrederust, Bouwlust, Kraaijenstein) en Loosduinen. Zo moet de reistijd tussen de zuidelijke wijken en de binnenstad versneld worden. De derde lightrail moet gaan rijden over het huidige NS-spoor, tussen Leiden (via Den Haag HS) en Rotterdam.
Succes van Randstadrail
De maatregelen staan in het rapport ‘Schaalsprong openbaar vervoer’, dat erop is gericht een verdere groei van het autoverkeer tegen te gaan. ‘Door nu te kiezen voor een uitbreiding van het succes van Randstadrail wordt voorkomen dat de stad dichtslibt met auto’s. Als we niets doen, groeit het autoverkeer tot 2040 namelijk met ongeveer 15 procent, nemen de files toe en groeit de CO2-uitstoot. Investeringen in het OV zijn dus broodnodig,’ schrijft De Bruijn.
Ook door de groei van de stad is meer en sneller openbaar vervoer (OV) nodig. Daarom zouden er ook meer tunnels moeten komen, onder meer onder de Loosduinseweg en richting Scheveningen. Het stuk is opgesteld in overleg met onder meer de HTM en de metropoolregio. Het gaat voor een deel om projecten op de lange termijn (tot 2040), maar dan nog zijn de kosten hoog. Aan de plannen hangt het gigaprijskaartje van 3 miljard euro.
Er is nog geen begin van financiering. De MRDH en gemeenten kijken in dit verband niet alleen naar het rijk, maar ook naar ‘private partijen’. Dat is ook nodig omdat de nieuwe, zware trams zorgen voor hoge onderhoudskosten aan het spoor. Daarnaast moeten alle gemeenten in de regio (waaronder dus Den Haag) meebetalen aan het debacle rond de Rotterdamse ‘Hoekse Lijn’. De ombouw van de spoorlijn tussen Rotterdam Centraal en Hoek van Holland kostte zo’n 90 miljoen euro meer dan begroot; 27,5 miljoen euro daarvan moet worden opgehoest door de partners in de MRDH, waaronder dus Den Haag.
Doel voorbij
Volgens critici in en buiten de gemeenteraad ligt de nadruk in de plannen te veel op Randstadrail en gaat dat ten koste van bestaande stadslijnen. Zo zouden de lijnen 6 en 12 zelfs (deels) ‘overbodig’ worden; 2 en 3 moeten een gedeeltelijk andere route gaan rijden. De reizigersvereniging Rover en het Platform Beter Openbaar Vervoer nemen afstand van deze voorstellen. “Dat zijn rigoureuze bezuinigingen waar ik niet achter kan staan. Bovendien kunnen de loopafstanden naar de dichtstbijzijnde halte oplopen tot boven de kilometer. Om trams sneller te laten rijden, sneuvelen haltes. Maar er zijn weinig reizigers die 1200 meter gaan lopen om het ov te nemen. Het gevolg? Dat mensen toch maar met de auto gaan. Dan schiet je dus je doel volledig voorbij,” zegt Arnold van der Heijden van Rover, die het stuk weliswaar heeft ondertekend maar het met deze ingrepen dus niet eens is.
Wat de wethouder nu doet, is voortborduren op een systeem dat niet werkt.
Ronald van Onselen van ‘het Platform’ heeft nog veel meer mogelijke verslechteringen van het bestaande tramnet en van de huidige Randstadrail in de stukken aangetroffen. Hij is daar fel tegen gekant. “Wat is het rendement van de miljardeninvesteringen als men veel goed gebruikte railtracés middels kapitaalvernietiging op de schroothoop gooit? Welke financier stapt hier in?”, vraagt hij zich af.
Alarmbellen
Ook in de gemeenteraad rinkelen de alarmbellen. CDA-raadslid Michel Rogier somt de aanpassingen van de tramlijnen 2, 6 en 12 en Randstadrail 3 op en concludeert dan: “Dit zijn lijnen die niet alleen behouden moeten worden, maar zelfs versterkt.” Ook Gerwin van Vulpen (HSP) is bijzonder sceptisch. “Iedereen wil sneller ov, maar deze plannen dragen hier helemaal niets aan bij. Integendeel zelfs,” verzucht hij. “We pompen veel geld in tunnels, maar als hier naast lightrailachtige trams ook ‘gewone’ stoptrammetjes doorheen rijden, houdt alles op. Dan wordt er niets sneller. Ik zou zeggen: hou dan het geld voor die tunnels maar op zak. Wat de wethouder nu doet, is voortborduren op een systeem dat niet werkt. Als je vanuit Den Haag Zuidwest naar Rotterdam wilt, ben je meer dan een uur onderweg. Het gaat erom dat je vanuit waar dan ook in Den Haag binnen een halfuur in Rotterdam moet kunnen zijn. Daar gebeurt het, daar ligt het vliegveld, daar stopt de Thalys. En in die behoefte voorzien deze maatregelen voor geen meter.” De aanpassingen van de stadslijnen noemt hij ‘onaanvaardbaar’.
De gemeenteraad zat al een tijd te wachten op de ov-visie. CDA’er Rogier verwijt de MRDH traagheid. “Ik vind de timing opmerkelijk. Een aantal raadsleden en bestuurders gaat door de verkiezingen weg waardoor veel kennis weg is als straks de stukken moeten worden besproken,” zegt hij terwijl hij ook wijst op de gebrekkige mogelijkheden voor de gemeenteraden om de MRDH te controleren. “Ik wil van de huidige wethouder nog de garantie dat er geen onomkeerbare stappen worden gezet alvorens de gemeenteraad dit stuk heeft besproken.”
Wilt u meer lezen? Neem dan een abonnement op DHC.
