Commentaar: Open de musea, nu!
De Grote Marktstraat, dát is een ‘doorstroomlocatie’. Het Kunstmuseum niet. Toch mogen de musea niet open. Een blijk van dedain voor de kunsten.
Stappenplan en Zijlstra-ziekte
IEDEREEN DIE IETS van kunst weet of zelf kunst maakt, weet waar het echt is misgegaan. De ellende begon in 2010 met het kabinet-Rutte I, een minderheidskabinet dat gedoogsteun kreeg van de PVV. Om Wilders te paaien besloten CDA en VVD de aanval in te zetten op een ‘linkse hobby’ bij uitstek: de cultuur. De VVD-staatssecretaris van dienst, Halbe Zijlstra, hanteerde met nauwelijks verholen genoegen de snoeischaar.
DE ZIJLSTRA-ZIEKTE – symptoom: dedain voor de kunsten – waart opnieuw rond in het andere Den Haag. In de weinig consistente stappenplannen van de regering is één ding wel constant en dat is het vrijwel ontbreken van kunst en cultuur. Er is kennelijk een ‘hiërarchie in pleziertjes’, noteerde de Haagse schrijver Christiaan Weijts treffend in zijn column in NRC Handelsblad. ‘Bibliotheken net iets lager ingeschaald dan bordelen. Daaronder heb je dan nog de theaters, musea, dans- en muziekensembles.’
NA VEEL GEDOE mogen de bibliotheken dan toch nog open. Maar de Zijlstra-variant is hardnekkig, gezien de nu al klassieke uitspraak van coronaminister Hugo de Jonge: “Je hoeft niet naar het theater. Je kunt ook thuis een mooie dvd opzetten.” Cultuurminister Ingrid van Engelshoven kwam niet verder dan de sussende dooddoener dat ‘niet alles tegelijk’ kan. Voor de podiumkunsten kun je je daar wat bij voorstellen. Volle zalen zijn geen goed idee. Toch moet ook hier perspectief worden geboden. Hoe moet het verder met de theaters, concertzalen en festivals? Het stappenplan is er vaag over.
WAT WEL KAN, allang had gekund, is het heropenen van de musea. In de periode na de eerste lockdown bleek er een goede modus gevonden: tijdsloten en maximale aantallen. Dat werkte. Maar toch moesten de musea dicht, want ‘doorstroomlocaties’ of zoiets. De Grote Marktstraat, dát is een doorstroomlocatie, of de Mall of the Netherlands. Niet het Kunstmuseum met tien mensen per zaal. De frustratie bij de musea, die allemaal nieuwe exposities hebben ingericht, is enorm nu het erop lijkt dat ze nog eens drie weken verboden gebied blijven.
HET GAAT BIJ DIT ALLES niet alleen om de wens al die mooie dingen te laten zien, maar ook om geld. De musea genereerden de laatste tien jaar steeds meer eigen inkomsten. Nu die zijn weggevallen, lopen de tekorten op. Particuliere musea, zoals Panorama Mesdag, staat het water tot aan de lippen. Misschien is dát dan een argument om het kabinet over de streep te trekken. Als een beroep op Apollo niet helpt, vooruit, dan de Mammon er maar bij gehaald. Als ze maar opengaan, onze musea.
