Onrust in Scheveningse haven: huiver voor haastige milieuzone
Bedrijven in de Scheveningse haven vrezen dat een zero-emissiezone langs de kust hen fataal kan worden. Ook de gemeenteraad sputtert tegen. “De branche wordt om zeep geholpen.”
In een ijskoude hal ligt de trots van visgroothandel Dulk Haasnoot Seafood opgeslagen. Stapels dozen met ingevroren maatjesharing, de laatste voorraad van het afgelopen seizoen. Medewerkers van het bedrijf hebben de vis eigenhandig in Noorwegen bereid, vertelt directeur Gerbrand Voerman. “Dat is vakmanschap, dat kun je niet overlaten aan de Scandinaviërs.”
De haring is met vrieswagens vanuit het noorden vervoerd naar de opslagloods van Dulk Haasnoot, gevestigd in de Scheveningse haven. Vanuit hier bedient de groothandel tientallen visboeren in de regio met ingevroren vis, marinades, visolie en meer. “Deze haven is een draaischijf van de internationale vishandel,” schetst Voerman in zijn kantoor. “Van over de hele wereld wordt hier vis opgeslagen en doorgevoerd. Dezelfde vrachtwagen die zalm aflevert uit Noorwegen, vertrekt met verse schol naar Duitsland. Heel efficiënt.”
Zo’n milieuzone is ‘killing’ voor visbedrijven
Maar hoelang nog? Scheveningse havenbedrijven vrezen voor hun voortbestaan nu de gemeente op het punt staat een strenge milieuzone voor bedrijfsverkeer langs de kust in te voeren. Net als in de binnenstad mogen tegen 2030 alleen nog elektrische bestelbussen en vrachtwagens de ‘kustzone’ in, grofweg het hele gebied tussen de Loosduinseweg en de zee. In het centrum gaat deze zero-emissiezone volgend jaar stapsgewijs in. Vanaf 2026 wil het college van B en W de zone uitbreiden naar de kust.
Stikstof
Met de zero-emissiezone beoogt wethouder Robert Barker (Partij voor de Dieren, milieu) de luchtkwaliteit te verbeteren, CO2-uitstoot terug te dringen en vooral de stikstofuitstoot te beperken. Hierdoor kan de duinnatuur zich herstellen en blijft woningbouw mogelijk, stelt het college.
Een buitenproportionele maatregel, vindt Gerbrand Voerman. “Het effect op natuurherstel en luchtkwaliteit is beperkt, terwijl zo’n zone ‘killing’ is voor visbedrijven. Een hele branche wordt om zeep geholpen.” Met een zero-emissiezone lijken de Haagse duinen inderdaad niet gered. Volgens het externe onderzoek waar het college op vaart, slaat er weliswaar minder stikstof neer in de duinen, maar die afname is verre van genoeg om de natuur te repareren. En dan mag de gemeente ook nog een flink deel van de vrijgekomen ‘stikstofruimte’ aanwenden voor woningbouw.
Voor klanten en leveranciers is elektrisch vervoer nog niet werkbaar
Voor die bescheiden winst zet de gemeente wel de haveneconomie op het spel, waarschuwt de vissector. Meer dan dertig gemeenten voeren zero-emissiezones in, maar Den Haag doet dit als enige ook in zijn haven. Amsterdam en Rotterdam rollen hun milieuzones over bijna de hele stad uit, maar ontzien hun havengebieden. Scheveningen is straks de enige zeehaven ter wereld waar elektrische vervoer de norm is.
“Ons wagenpark elektrificeren is op termijn niet het grootste probleem,” zegt Voerman. Het knelpunt zijn de leveranciers en klanten van buiten, legt hij uit. Jaarlijks passeren miljoenen kilo’s vis de Scheveningse haven, dikwijls met het buitenland als herkomst of bestemming. “Dat kan nog niet elektrisch.” Dulk Haasnoot vreest daarnaast klanten te verliezen. “De haven is een soort meubelboulevard van de visdetailhandel. Iedere ochtend komen tientallen klanten bij ons inkopen. Zij geven ons bestaansrecht. Maar voor de meesten van hen is elektrisch vervoer nog niet werkbaar.”
Onrust op stadhuis
De onrust is overslagen naar het stadhuis. Niet alleen de oppositie, ook coalitiepartijen CDA en Denk voelen zich niet senang bij het plan. Temeer omdat het college de uitbreiding van de milieuzone niet als raadsvoorstel aan de gemeenteraad wil voorleggen. Formeel gaat het namelijk om een verkeersbesluit en dat is een collegebevoegdheid. Een ‘juridisch geitenpaadje’, vindt Elisa van Vliet, fractievertegenwoordiger van de ChristenUnie/SGP. “Over zo’n belangrijk besluit moet de gemeenteraad stemmen,” zei zij in een recent commissiedebat.
De ‘pauzeknop’ indrukken biedt geen uitkomst
Ook de haast waarmee het college de milieuzone in de kuststrook wil invoeren, stuit op protest. Gewoonlijk moet een gemeente zo’n maatregel minstens vier jaar van tevoren aankondigen, zoals ook is gebeurd bij de zone in de binnenstad. Maar van die regel kan de gemeente afwijken als daar goede argumenten voor zijn, aldus Barker in het debat. “En die zijn er, gegeven de grote problemen in Den Haag rond natuurherstel en luchtkwaliteit.”
Alle uitzonderingen, subsidies en overgangsregelingen kunnen de critici niet geruststellen. De oppositie verzoekt het college de ‘pauzeknop’ in te drukken. Dat biedt geen uitkomst, aldus Maarten De Vuyst, fractievoorzitter van GroenLinks. De overgangsperiode (tot 2030) is namelijk landelijk vastgelegd. “Dan zouden we meteen een harde zero-emissiezone krijgen.”
Speerpunt
De politieke strijd is nog niet beslecht. Het college laat de economische gevolgen van de zero-emissiezone nog onderzoeken. Wethouder Barker is er veel aan gelegen het plan te laten slagen. Een grote zero-emissiezone was een speerpunt van de Partij voor de Dieren in de coalitieonderhandelingen en is ook opgenomen in het coalitieakkoord. Maar nu de weerstand groeit, is de vraag of de wethouder alle zes de coalitiefracties meekrijgt.
“Kijk, garnaaltjes gepeld in Nederland. Dat scheelt weer reizen naar Marokko.” In het koele magazijn laat Voerman de dozen vis, zakken meel en emmers met sauzen zien die morgen op transport gaan. Havenbedrijven willen heus verduurzamen, verzekert hij, maar het huidige plan ondergraaft die wil. “Onze toekomst is onzeker. Dan stel je investeringen uit. Wij zouden met alle liefde zonnepanelen op ons dak willen leggen, maar dat plan gaat in de ijskast.”
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
