Kosten renovatie Binnenhof stijgen naar twee miljard euro

Dat heeft minister Hugo de Jonge (CDA, binnenlandse zaken) dinsdagmorgen bekendgemaakt. “Nu we werkelijk kunnen zien hoe slecht de staat van het gebouw is, nu de ontwerpen bijna zijn afgerond en de strengere veiligheidseisen zijn verwerkt, kunnen we een betere inschatting maken van de kosten. Die blijken met circa 2 miljard fors hoger dan eerder gedacht. Dat is een gigantisch bedrag. Maar het is onvermijdelijk dat we deze kosten maken.”

De mededeling van De Jonge staat in een nieuwe voortgangsrapportage. Die presenteerde hij aan de pers nadat die door medewerkers van het Rijksvastgoedbedrijf en aannemer Heijmans uitgebreid was rondgeleid door het Binnenhofcomplex. Door de vele tijdelijk aftimmeringen met vezelplaat en multiplex ziet dat eruit als een houten doolhof. In totaal zijn er vierduizend zalen en kamers.

Eerste Kamer 

Pas nu het overgrote deel van het complex is doorgelicht en alle verlaagde plafonds en betimmeringen zijn weggehaald, is duidelijk dat de bouwkundige  staat van het uit vele eeuwen daterende complex zeer slecht is. Eén van de grote tegenvallers is dat de zeventiende-eeuws muren van de Eerste Kamer ‘uitbollen’. Daardoor is de kapconstructie met het monumentale houten gewelf instabiel geworden. Sommige trappenhuizen zijn bouwvallig. De bouwers hebben noodmaatregelen genomen. In de kelders onder dit deel van het Binnenhof, die tegen de Hofvijver aanliggen, is het een waterballet.

Hugo de Jonge staat de pers te woord in de vergaderzaal van de Tweede Kamer die ook wordt gerenoveerd.

Een andere tegenvaller is dat de grond voor de Ridderzaal vervuild bleek met pfas. Dat is een gevolg van een demonstratie van de brandweer, die in 1983 het Binnenhof onder een schuimlaag heeft bedekt. De grond is nu vervangen. De bouw van een grote installatiekelder moet nog beginnen. In de gebouwen is meer asbest aangetroffen dan verwacht.

Ooit is bepaald dat de hele operatie ‘sober en doelmatig’ moest zijn. De Jonge nam daar dinsdag afstand van. “Het moet goed,” zei hij. “Met de renovatie kunnen we dit schitterende monument, het oudste regeringscentrum ter wereld dat nog in gebruik is en het hart van onze democratie, voor de toekomst behouden.”

Publieksingang

Ook de strengere veiligheidseisen leiden tot extra kosten. De Jonge: “We willen dat schoolklassen hier kunnen komen, maar we willen schurken buiten de deur houden.” Dat leidde onder meer tot het uitbreiden van het project met een verdiept gelegen publieksingang op de Hofplaats.

Een groot obstakel voor de bouwers is het ministerie van Algemene Zaken (AZ), met onder meer de staf van premier Rutte. AZ en Rutte zetelen nog altijd aan de Hofvijver, omdat vervangende kantoorruimte in het ministerie van Economische Zaken aan de Bezuidenhoutseweg niet klaar is en ook de uiterste deadline van juli dit jaar niet wordt gehaald. Volgens De Jonge komt dat door de hoge veiligheidseisen die voor de kantoren van AZ gelden. De tijdelijke kantoren zijn pas begin volgend jaar klaar. Waarschijnlijk zullen de premier en zijn ministerie daarom eerst tijdelijk verhuizen naar een van de ministerietorens aan de Turfmarkt. Ook de ministerraad zal daar gaan vergaderen.

Uitkijktoren

Het bouwterrein rond het Binnenhof breidt zich nog steeds langzaam uit. Recent is een grote bouwkeet op pontons in de Hofvijver gebouwd. Hiernaast komt een uitkijktoren te staan die komende zomer klaar moet zijn. Deze week is ook begonnen met het afzetten van de Lange Poten. De helft van de straat wordt bouwterrein en wordt afgeschermd met bouwhekken. Dit betekent dat er aanzienlijk minder ruimte voor fietsers en voetgangers overblijft.

Onder de Eerste Kamer komt het water van de Hofvijver binnen.

De geraamde kosten van de renovatie zijn de afgelopen jaren explosief gestegen. In 2020 werd uitgegaan van nog geen half miljard euro. Vorig jaar stond in de Voorjaarsnota nog: 843,6 miljoen euro. Dit jaar is het budget opgehoogd met 790 miljoen euro. Plus indexering levert dat nu een bedrag op van 1.651,9 miljoen euro. Maar De Jonge maakt zich geen illusies. “Het is nu al duidelijk dat in 2025 een nieuw bedrag geclaimd moet worden. Daarom houden we voor de hele renovatie rekening met een bedrag van circa twee miljard euro.” Het Binnenhof moet eind 2028 klaar zijn.