Zelfs met voorrang vist jonge docent achter het net op woningmarkt
Den Haag probeert van alles om leraren, verpleegkundigen en agenten aan een woning te helpen. Zo huisvest een woontoren naast Amare tientallen mensen met een ‘onmisbaar beroep’. Maar niet iedereen kan dat betalen.
Toen Suus Akerboom (26) een half jaar geleden het aanbod van Adagio voorbij zag komen, was ze enthousiast. In de nieuwe woontoren naast cultuurpaleis Amare bleken tientallen appartementen gereserveerd voor leraren, verpleegkundigen en beveiligers. Een uitgelezen kans voor haar, docent beeldende vorming op het Segbroek College, op een huurwoning. “Ik ging ervoor.”
Maar Akerboom kwam van een koude kermis thuis. “Tot mijn schrik moest je als huurder een jaarsalaris hebben van minimaal 40.000 euro. Dat verdien ik niet.” Haar aanvraag werd afgewezen. Onlangs werd ze opnieuw gewezen op een aanbod voor leraren, maar bedroeg de inkomenseis 45.000 euro. Ze woont nog altijd in een studio van dertig vierkante meter, waarvan het tijdelijke huurcontract eind dit jaar afloopt. “Ik weet niet of ik in Den Haag kan blijven wonen.”
Uiteraard begrijpen we dat de huren van de woningen voor sommigen te hoog zijn
Dit soort scenario’s wil de gemeente voorkomen. Het stadhuis onderneemt van alles om mensen met een ‘onmisbaar beroep’ aan Den Haag te binden. De stad zit verlegen om docenten. Een jaar geleden bedroeg het tekort in het reguliere basisonderwijs liefst 547 fte’s en telde het middelbaar onderwijs 86 onvervulde voltijdsbanen. Alleen in Almere en Amsterdam is de nood hoger. De gemeente probeert daarom afspraken te maken met marktpartijen om een deel van hun huurwoningen te reserveren voor leraren, agenten en zorgpersoneel.
Actief benaderd
Adagio is zo’n project. Strikt genomen is het geen voorrangsregeling. Vermogensbeheerder MN, die optreedt namens de eigenaar van de toren (pensioenfonds PMT), heeft op eigen initiatief de doelgroep actief benaderd. “Samen met de gemeente is gekeken hoe we deze cruciale beroepsgroepen konden bereiken,” legt manager Daniëlle Neeleman uit. Door het aanbod onder de aandacht te brengen van bijvoorbeeld schoolbesturen heeft MN tachtig appartementen in de toren kunnen verhuren aan leraren, agenten en zorgmedewerkers. Sinds kort biedt MN nog eens tien appartementen aan die het blijvend wil verhuren aan deze doelgroep (kale huurprijs: 1050 euro).
Twintig Haagse docenten zijn op deze manier aan een woning geholpen. Een succes dus. Toch vist bij zulke voorrangsprojecten een deel van de doelgroep achter het net, omdat het gereserveerde aanbod buiten hun bereik ligt. Dat een verhuurder een inkomenseis van drie of vier keer de huurprijs hanteert, is gebruikelijk. Jonge leraren komen daar vaak niet aan, laat staan beginnende verpleegkundigen en politieagenten. Hun startsalaris ligt flink lager dan dat van een docent.
MN benadrukt dat het er alles aan heeft gedaan om cruciale beroepsgroepen aan een plek in Adagio te helpen. Appartementen gaan vanaf 950 euro per maand (1020 euro inclusief servicekosten). “Uiteraard begrijpen we dat de huren van de woningen voor sommigen te hoog zijn,” zegt Neeleman. “De inkomens tussen en binnen beroepsgroepen lopen echter sterk uiteen.” Als tegemoetkoming kunnen huurders met een kleinere beurs een appartement huren samen met een vriend of vriendin. Bovendien telt het inkomen van een eventuele partner meer mee dan normaal, zegt de gemeente.
Buiten de boot
Aan goede intenties dus geen gebrek. Dat jonge leraren, agenten en verpleegkundigen toch vaak buiten de boot vallen, ligt volgens de gemeente aan het eenzijdige aanbod. “We zien vanuit de cruciale beroepen een toenemende vraag naar het middenhuursegment, terwijl het aanbod vanuit de markt zich vooral aan de bovenkant van dat segment bevindt,” zegt een woordvoerder van wethouder Martijn Balster (PvdA, wonen). Hij roept verhuurders op ook goedkopere appartementen beschikbaar te stellen. “De gemeente is afhankelijk van de bereidheid en het aanbod van deze partijen en kan geen woningen in een bepaald segment afdwingen.”
Ondanks de voorrangsregeling grijpen veel docenten alsnog mis
Met een beter aanbod alleen is de gemeente er nog niet. Het matchen van woningen en huurders blijkt nog niet zo eenvoudig. Zo kwamen twee jaar geleden 235 appartementen in Laak beschikbaar, maar slaagde de gemeente er niet in om op tijd evenzoveel leraren, agenten en zorgmedewerkers te vinden. Daarop beloofde wethouder Balster nauwere samenwerking met schoolbesturen.
Daarnaast zitten soms de eigen regels de ambities van de gemeente in de weg. Zoals de huisvestingsverordening, die het maximuminkomen bepaalt van een huurder van een woning met een huurprijs tot 1116 euro. Bij Adagio heeft MN enthousiaste leraren moeten afwijzen omdat ze niet te weinig maar te véél verdienen, soms maar 10 euro per maand.
Maatschappelijke opdracht
Het huisvestingsprobleem wordt steeds nijpender, ziet Judith Klokkenburg, fractievoorzitter van de ChristenUnie/SGP. “Toen de voorrangsregelingen vijf jaar werden gelanceerd, hadden we er meer van verwacht. Veel docenten grijpen alsnog mis.” Ze vindt dat de gemeente strenger moet aansturen op de bouw van meer betaalbare middelhuurwoningen en óók afspraken moet maken met verhuurders van bestaande woningen. “Leg deze maatschappelijke opdracht neer bij de grote ontwikkelaars en particuliere verhuurders van de stad.”
Ze wijst op de vergoeding die onderwijsstagiairs in Den Haag vanaf dit schooljaar krijgen. “Een goede zaak, maar als zij vervolgens geen woning kunnen vinden, is het een verloren investering.”
Ik werk inmiddels vijf jaar in het onderwijs. En dan verdien ik dus nóg niet genoeg
Gezien hun salaris zal een deel van de Haagse leraren, agenten en zorgmedewerkers aangewezen zijn op een sociale woning. Dit jaar is de gemeente een kleinschalige proef begonnen waarin de grote drie woningcorporaties elk vijf huurwoningen beschikbaar stellen voor leraren die werken op scholen in Zuidwest. Potentiële huurders moeten ‘een aantoonbaar huisvestingsprobleem’ hebben. De gemeente wil kijken of zulke maatregelen het grote lerarentekort in Zuidwest kunnen verkleinen.
Generatiekloof
Aan haar werklust ligt het niet. Kunstdocent Akerboom is eerstegraadsdocent, geeft drie vakken, coördineert het ‘kunstplan’ van de school en is ook nog mentor van een klas. “Ik werk inmiddels vijf jaar in het onderwijs. En dan verdien ik dus nóg niet genoeg.” Ze ziet een generatiekloof ontstaan tussen gearriveerde docenten met een eigen huis en haar lichting, de ‘pechgeneratie’ die geen basisbeurs kreeg. “Wij lossen dus ook nog een studieschuld af. Op werk worden er grapjes over gemaakt, maar eigenlijk is het stressvol.”
Van de weeromstuit heeft ze ook buiten Den Haag gezocht. “In Leiden, Delft, zelfs Rotterdam. Maar eigenlijk is het overal hetzelfde.” Akerboom hoopt dat de gemeente afspraken kan maken over goedkopere woningen. “Daar zou de generatie docenten die nu aan het werk gaat enorm bij gebaat zijn.”
De redactie biedt dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Koop de papieren editie van Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement. U ontvangt de krant dan tien weken voor slechts 10 euro.
