Discriminatie in de horeca: gemeente en politie wijzen naar elkaar
De aanpak van discriminatoir deurbeleid in het Haagse nachtleven hapert. Hoe werkt de politie samen met de gemeente om het probleem aan te pakken? Slot van een tweeluik.
“Jullie mogen niet naar binnen. Jullie praten met zwarte jongens.” Een zaterdagavond in maart van dit jaar. Drie vrouwen tussen de 24 en 29 jaar oud staan voor de ingang van Club Gewoon in de Herenstraat, vlak bij het Plein. Een beveiliger houdt de vrouwen tegen. Eén van de vrouwen schrikt: “Ik was helemaal beduusd. Ik dacht dat ik werd geweigerd omdat ik sportschoenen droeg, maar dat bleek helaas niet de reden te zijn. Ik wist even niet wat ik tegen de beveiliger moest zeggen. Ik dacht: zegt hij dit nou echt?”
Kort daarvoor hadden de vrouwen, die anoniem willen blijven, met een groepje jonge mannen gepraat. Ze kenden de mannen niet. Ze vroegen alleen maar of er ergens een leuk feestje was. “Maar ze zeiden dat ze geen idee hadden en op het punt stonden om naar huis te vertrekken,” vertelt een van de vrouwen. Ze lopen daarna naar Club Gewoon. En worden daar dus tegengehouden. “Wij kennen die mannen niet. Wij gaan met z’n drieën uit,” probeert een van hen nog. Maar de beveiliger blijft onvermurwbaar. “Dit is jullie eigen keuze geweest, zoek het maar uit.” Club Gewoon heeft niet gereageerd op verzoeken om een reactie.
In shock
Vorige week schreef DHC over discriminatie in de Haagse horeca. Daarin deelde de 24-jarige Nesrin haar verhaal met de krant, nadat zij door een beveiliger uit Café Millers was gegooid. Waar Nesrin niet expliciet hoorde waarom zij werd geweigerd, is dat in dit voorbeeld wel het geval.
De drie vrouwen druipen teleurgesteld af. Tegenover een nabijgelegen snackbar passeren ze hetzelfde groepje mannen. Nadat de vrouwen de situatie uitleggen, gaat een van de mannen verhaal halen bij de beveiliger. “Hij wilde bemiddelen en bleef ook erg rustig. Maar de beveiliger ging zich nog racistischer uiten. Hij keek die jongen niet eens aan, en zei tegen ons: ‘Waarom praat een zwartjoekel tegen mij?’ Ik ben nog steeds in shock. Dat dit nog kan in 2024.”
Personeel heeft niet altijd door dat hun vooroordelen discriminerend kunnen zijn
Maar het verhaal gaat verder. De vrouwen vertrekken naar een andere club. Dan rijdt de politie de straat in. “Een agent zei tegen ons dat de club een code had opgeroepen vanwege overlast. Overlast? Ik moest meteen lachen,” vertelt een van de vrouwen. Aan de agent legt ze vervolgens uit dat ze zijn geweigerd. “Maar ook welke uitspraken de beveiliger had gedaan. Daarna gingen de agenten overleggen met de beveiligers. En toen kregen we te horen dat ze achter de beslissing van de club staan. En dat we werden gevorderd om weg te gaan. De agenten maakten niet eens een aantekening over het incident. Ik snap er helemaal niks van.”
Privacywetgeving
De politie-eenheid Den Haag laat in een reactie weten dat ze niet op specifieke voorbeelden kan reageren. Of er inderdaad geen aantekening is gemaakt over het incident, is daardoor niet bekend. “Over het algemeen geldt dat wij stevig inzetten op de aanpak van discriminatie en elke melding uiterst serieus nemen. Alle basisteams hebben minimaal één contactpersoon voor discriminatie. Zij worden maandelijks op de hoogte gehouden van ontwikkelingen over discriminatie. Ons streven is om het aan het licht te krijgen als sprake is van discriminatie en hier vervolgens op door te pakken. In de gesprekken met aangevers streven wij ernaar hen zo goed mogelijk verder te helpen,” aldus een woorvoerder.
Volgens een woordvoerder van burgemeester Jan van Zanen kan de politie de beveiligingspas intrekken van beveiligers die zich schuldig maken aan discriminatie. De politie bevestigt dit: “Een pas voor een algemeen beveiligingsbeambte kan bij ons aangevraagd worden door het bedrijf. Dan toetsen wij of iemand ervoor in aanmerking komt. Daarbij wordt gekeken naar iemands antecedenten, maar ook of iemand juist is opgeleid.” Ook daarna houdt de politie toezicht op het bedrijf. Overtreedt die persoon de wet, dan kan de politie de pas intrekken. De politie laat weten geen cijfers bij te houden over de grond van een intrekking van een beveiligingspas. Daardoor is niet bekend hoe vaak dat is gebeurd.
Rapportages
Daarnaast deelt de politie bestuurlijke rapportages met de burgemeester als een beveiliger zich schuldig heeft gemaakt aan discriminatie, verklaart de woordvoerder van Van Zanen. “Zodat de burgemeester een passende en proportionele maatregel kan treffen tegen de verantwoordelijke eigenaar van de desbetreffende horeca-inrichting”.
Maar volgens de politie werkt dit anders in de praktijk. “Bij het bestuurlijke traject hebben we te maken met privacywetgeving, zoals de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming, red.) en Wpg (Wet politiegegevens). Daardoor kan een bestuurlijke rapportage niet zomaar met de burgemeester gedeeld worden. Het is een zware maatregel om de AVG en Wpg te passeren. Om dit te kunnen doen, zijn meer omstandigheden nodig.”
Waarom praat een zwartjoekel tegen mij?
Maar volgens de woordvoerder van de burgemeester, is de burgemeester bevoegd om gegevens te ontvangen uit politieregisters. “Uiteraard moet de politie de AVG in acht nemen, dus niet zomaar onnodig allerlei persoonsgegevens delen als dat niet noodzakelijk is, maar dat staat rapportage aan de burgemeester niet in de weg,” aldus de woordvoerder.
Vorige week bleek al dat in de afgelopen vijf jaar niet één waarschuwing of sanctie is uitgedeeld aan horecabedrijven die zich schuldig maken aan discriminatie. De onduidelijkheid over de privacywetgeving en het wel of niet delen van bestuurlijke rapportages aan de burgemeester zou daar mogelijk een rol in kunnen spelen.
Trainingen
Om horecapersoneel bewust te maken van discriminatie en sociale veiligheid in het nachtleven, biedt de gemeente Den Haag trainingen aan. De Safer Clubbing trainingen worden gegeven door IVY, als onderdeel van de stichting Sexmatters. Juliënne Beijer, manager van IVY, vertelt: “Het volledige personeel van een horecagelegenheid volgt de training. Aan de hand van verschillende scenario’s bespreken we hoe het personeel het uitgaansleven veiliger en inclusiever kan maken.”
Volgens Beijer zijn de trainingen hoognodig. “Tijdens de trainingen merken we dat het personeel, zoals beveiligers, niet altijd doorheeft dat hun vooroordelen discriminerend kunnen zijn. Daar proberen we ze bewust van te maken.”
Ook merkt Beijer het verschil tussen het jongere en oudere personeel tijdens de workshops. Beijer: “Het oudere personeel zegt bijvoorbeeld: ‘Ik doe dit werk al twintig jaar, dus waarom moet ik ineens deze training volgen?’ Maar gedurende de training komen ze erachter dat het jongere personeel zich sneller uitspreekt over discriminatie. En dan wil het oudere personeel zich er ook wel voor openstellen.”
Ook in andere steden, zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, volgt het horecapersoneel de Safer Clubbing-trainingen. De trainingen zijn echter niet verplicht. In 2022 liet het Haagse college van B en W weten dat het personeel van PIP, O’Casey’s en de horecagelegenheden op de Grote Markt de Safer Clubbing-trainingen heeft gevolgd. Welke andere clubs de trainingen hebben gevolgd in het afgelopen jaar, is niet bekend.
IVY vindt het essentieel dat zoveel mogelijk clubs de trainingen volgen. “Bij beveiligers merken we bijvoorbeeld dat er veel zzp’ers zijn. Dan worden ze een avond ingehuurd bij de ene club en een andere avond staan ze weer ergens anders. Dan gebeurt het wel eens dat ze deurbeleid uitvoeren, terwijl dat niet iets is wat de club zelf wil. En er is ook weinig zicht op wat beveiligers doen aan de deur. Daarom zou het goed zijn als clubs hun beleid met het gehele personeel afstemmen. En dus ook met de beveiligers,” concludeert Beijer.
Reactie wethouder Mariëlle Vavier (GroenLinks, inclusie)
“Iedereen hoort erbij in Den Haag. Maar we horen geluiden, zoals ook te lezen in dit artikel en dat van vorige week, dat dit niet altijd het geval is. Daar willen we wat aan doen. Daarom start de gemeente Den Haag dit jaar een mysteryguestonderzoek in het Haagse nachtleven. Met de uitkomsten gaan we aan de slag om discriminatie en racisme in het nachtleven aan te pakken. Daarnaast heeft het college vorige week de nota ‘Inclusief Samenleven: allemaal anders, iedereen Haags’ vrijgegeven. Hierin staan concrete plannen om discriminatie en racisme in brede zin een halt toe te roepen. Tot slot willen we lezers die een ervaring hebben met racisme of discriminatie oproepen altijd melding te doen. Hoe meer meldingen, hoe beter we het in beeld krijgen en hoe beter we het kunnen aanpakken. Je kunt je melding doen op discriminatie.nl/denhaag.”
Vragen HSP
De Haagse Stadspartij (HSP) heeft schriftelijke vragen gesteld aan het college van B en W naar aanleiding van de publicaties in DHC. De strekking is dat de gemeente meer moet doen om discriminatie in het uitgaansleven aan te pakken. “Het is schandalig dat een groot deel van de Haagse jeugd twee, drie of vier keer moet nadenken voor ze uitgaan. Komen ze er wel in?”, zegt fractievertegenwoordiger Gezal Karabekir. “Dat je blijkbaar wit, cisgender en hetero moet zijn om niet bij de deur geweigerd te worden is schokkend,” zegt fractievoorzitter Faima Faïd.
Dit artikel is tot stand gekomen met steun van Stichting Luis in de Pels.
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.