Bedreigingen en intimidatie: Joodse Hagenaars ongerust over groeiend antisemitisme
De Joodse gemeenschap in Den Haag maakt zich ernstige zorgen over toenemend antisemitisme. “De filmpjes en teksten werden steeds enger en grimmiger.”
In toenemende mate heeft de Joodse gemeenschap in Den Haag te maken met antisemitisme. Dat is in lijn met een recent gepubliceerde rapportage van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), dat over het afgelopen jaar landelijk 379 antisemitische incidenten registreerde. Een jaar eerder waren dat er 155. De grootste stijging betreft het aantal schriftelijke antisemitische uitingen, terwijl ook op scholen het aantal incidenten vervijfvoudigde, schrijft het CIDI. Joodse kinderen zijn beledigd en bedreigd, en voelden zich ‘dusdanig onveilig dat zij langdurig thuisbleven of zelfs moesten overstappen naar een andere school’.
Fysiek geweld heeft Shmuel Katzman, rabbijn van de twee orthodoxe synagogen in Den Haag, niet meegemaakt en hij heeft er ook niet over horen vertellen. Maar (online) intimidatie, pesterijen en bedreigingen? “Dat is jammer genoeg dagelijkse kost.” Ook mijden leden van zijn gemeenschap bepaalde wijken, of zorgen ze dat ze niet als Jood herkend worden.
Dit begint bij de Joden, maar daar eindigt het niet
Alejandro Bank, voorzitter van de Liberaal Joodse Gemeente (LJG) Den Haag, heeft Joodse jongeren gesproken bij wie op school swastika’s worden getekend in toiletten. En kinderen die worden uitgescholden en belaagd. “Verschrikkelijk om te zien hoe makkelijk het antisemitisme dat altijd al bestaat, nu bij de mensen naar boven komt.” Bank deed sinds de aanval van Hamas op Israël, op 7 oktober vorig jaar, driemaal aangifte vanwege antisemitische berichten die LJG Den Haag ontving.
School
De zoon (12) van een lid van LJG Den Haag, wiens naam bij de redactie bekend is, ondervond antisemitisme op school. “Hij is politiek bewust en was heel erg onder de indruk van de gebeurtenissen op 7 oktober,” zegt zijn moeder. “Maar toen hij de maandag daarop naar school ging, zag hij dat andere kinderen in feeststemming waren. Dat was onthutsend voor hem.”
Ze reikten op school Palestijnse vlaggen uit aan mijn zoon
De jongen had kort daarop een mooi gesprek met een Palestijnse jongen, vertelt zijn moeder, en het lukte hem een aantal weken om zijn nare gevoelens ‘weg te slikken’. Tot klasgenoten in de herfstvakantie filmpjes van demonstraties deelden in groepen op WhatsApp en Snapchat. “Filmpjes en teksten die steeds erger werden, enger, grimmiger.” Zoals ‘Revive Hitler’ en ‘Hitler wist wat de Joden zouden doen’, blijkt uit screenshots die de vrouw laat zien.
“Na de herfstvakantie printte een groep jongens in de mediatheek Palestijnse vlaggen, waarvan ze er eentje uitreikten aan mijn zoon. Ze zeiden er ‘From the river to the sea’ (een Palestijnse leus, red.) bij.” De jongen was bang een volgende keer klappen te krijgen en durfde niet meer naar school. Inmiddels is hij van school gewisseld.
Zondebok
De incidenten baren Marianne van Praag, rabbijn van LJG Den Haag, grote zorgen. “Het probleem is dat Joodse mensen buiten Israël aansprakelijk worden gesteld voor het beleid van de Israëlische regering. Dat is een vorm van antisemitisme: de Jood als de eeuwige zondebok.” Rabbijn Katzman: “Worden Russische mensen hier aangevallen, vanwege wat Poetin doet? Nee, en terecht niet; wat hebben zij daarmee te maken? Maar tegenover Joodse mensen schijnt dit heel normaal te zijn.”
Ik vind het laf dat de autoriteiten ‘From the river to the sea’ niet verboden hebben
Katzman denkt dat er sprake is van een groter maatschappelijk probleem, dat niet alleen de Joodse gemeenschap treft. “Mensen kijken niet meer om naar hun buurman, weten niet eens dat ze een buurman hebben. Het hele waardenstelsel is in de war. Ze hebben geen oog voor de minderheid in hun midden, hebben geen benul van de impact van hun woorden en handelingen. Dit begint bij de Joden, maar daar eindigt het niet. Dat heeft zich tientallen malen herhaald in de geschiedenis.”
Alleen verliezers
In reactie op de recente rapportage van het CIDI schrijft de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding Eddo Verdoner dat er actie nodig is. Mensen die zich schuldig maken aan antisemitisme moeten wat hem betreft bestraft worden. Daarnaast noemt hij het belang van onderwijs, wat rabbijn Van Praag volmondig beaamt. “Onderwijs, onderwijs! Er wordt, ook op school, veel te weinig gedaan tegen antisemitisme, terwijl allerlei goede, informatieve lespakketten beschikbaar zijn.”
Maar ook van de politiek verwacht LJG Den Haag meer. Bank vindt dat de leus ‘From the river to the sea, Palestine will be free’ strafbaar moet worden. De woorden stammen uit de jaren zestig, ze worden ook gebruikt door Hamas. “Voor ons staan ze voor het vernietigen van de staat Israël,” zegt Bank. “Ik vind het heel erg laf dat de Nederlandse autoriteiten ze nog niet verboden hebben, zoals bijvoorbeeld in Duitsland gebeurde.” Eind oktober jongstleden schaarde een Kamermeerderheid zich wel achter een motie van JA21, die stelt dat de leus een oproep tot geweld is.
Oorlog is verschrikkelijk en kent alleen verliezers
“Wanneer pro-Palestijnse demonstranten dat roepen op het Centraal Station, is dat heel imponerend,” legt Bank uit. “Mensen durven de trein niet meer te nemen, en demonstranten zoeken de grenzen op.” Van Praag erkent dat veel, zo niet de meeste, pro-Palestijnse demonstranten waarschijnlijk vooral willen dat de oorlog stopt, en niet zozeer uit zijn op de vernietiging van Israël. “Maar je weet niet wie waarvoor staat. We willen de geschiedenis niet als troefkaart spelen, maar voor ons is het heel moeilijk om anti-Israëlitisch sentiment te scheiden van antisemitisme.”
Van Praag en Bank benadrukken meermaals dat ze het ‘verschrikkelijk’ vinden wat zich momenteel in Gaza afspeelt. Vóór de oorlog demonstreerden beiden tegen de regering van Netanyahu, en ook nu zijn ze bepaald ‘geen fan’ van zijn beleid. “Ieder onschuldig slachtoffer is er een te veel,” stelt Van Praag. “Oorlog is verschrikkelijk en kent alleen verliezers. Zodra Hamas de gijzelaars vrijlaat (dat zijn er nu 133, red.), dan stopt de oorlog, dat willen wij ook.”
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
