Wethouder duurzaamheid ziet af van ‘gasbaantje’ na protest raad
Onder druk van de gemeenteraad heeft wethouder Liesbeth van Tongeren bedankt voor een nevenfunctie bij een energiebedrijf. Raadsleden vonden dat ze die bijbaan niet kon combineren met haar bestuurlijke taken in Den Haag.
Van Tongeren (GroenLinks, energietransitie/duurzaamheid) was gevraagd voor de raad van commissarissen van Energie Beheer Nederland (EBN), een staatsbedrijf dat onder meer is betrokken bij gas- en olieprojecten. Het gaat om een bezoldigde nevenfunctie, waarvan de vergoeding – à 20.000 euro per jaar – deels zou worden verrekend met haar wethouderssalaris. De rest wilde ze schenken aan Haagse dierenwelzijnsorganisaties, aldus Van Tongeren.
Dat viel in verkeerde aarde bij de gemeenteraad. “De wethouder die Hagenaars aanmoedigt om van het gas af te stappen, kan niet zelf bij een gasbedrijf werken,” zei SP-raadslid Lesley Arp woensdagmiddag in een tweeminutendebat, dat door zes oppositiepartijen was aangevraagd.
Staan we voor een integere stad, of voor een gasgestookte banencarrousel?
Behalve haar geloofwaardigheid staat ook haar integriteit op het spel, meenden meerdere raadsleden. Als investeerder in (milieuvriendelijke) geothermie is EBN ook partij in het regionale energiebeleid. “Het wekt niet alleen de schijn, het ís belangenverstrengeling,” stelde Ralf Sluijs (Hart voor Den Haag/Groep de Mos). “Staan we voor een integere stad, of voor een gasgestookte banencarrousel?”, sneerde Robert Barker van de Partij voor de Dieren.
‘Niet opportuun’
Vooraf had de wethouder getracht de angel uit het debat te halen. In een brief beloofde ze een extern bureau te laten uitzoeken of de bijbaan verenigbaar is met haar wethouderschap. “Om zo boven elke twijfel verheven te zijn,” lichtte Van Tongeren toe in de raadzaal. Maar de oppositie nam daar geen genoegen mee. De wethouder moest zelf inzien dat het een niet met het ander te verenigen viel, was de kritiek. Hart voor Den Haag stelde al een motie van wantrouwen in het vooruitzicht.
Van Tongeren schikt zich in het oordeel van de raadsleden. ‘Ik wil graag het best mogelijke uitgangspunt om samen met de raad duurzaamheid en de energietransitie in onze stad verder vorm te geven,’ schreef ze vrijdag in een brief. ‘Daarom heb ik vandaag, na goed overleg met het college, EBN laten weten dat mijn voornemen om toezichthouder te worden nu niet opportuun is.’
Een fossiele draaideur schaadt een eerlijke energietransitie
Zelf zag ze geen botsende belangen tussen haar wethouderschap en een commissariaat bij EBN. In de kleine energiewereld lopen overal lijntjes, schetste ze in het debat. “Stedin is ook betrokken bij de energiestrategie, en daar is de gemeente aandeelhouder van.” Als commissaris zou ze bij EBN erop toezien dat het aanbod fossiele energie in Nederland stap voor stap wordt afgebouwd, verklaarde ze.
Barker wees op het Amsterdamse stadsbestuur, dat vorig jaar een commissaris aan EBN leverde. “Daar hebben ze er bewust voor gekozen om niet de duurzaamheidswethouder naar voren te schuiven.”
Geen ‘pettenprobleem’
De oppositie richtte zijn pijlen ook op Jan van Zanen, die waakt over de integriteit van het stadsbestuur. Die zag geen ‘pettenprobleem’, omdat tussen de gemeente en EBN geen sprake is van een subsidierelatie of ‘besluitvormende afhankelijkheid’. Hij benadrukte dat het om een ‘niet-ambtsgebonden’ bijbaan gaat en het primair aan de wethouder zelf was of ze het aanbod wilde accepteren.
Ook uit eigen gelederen kwam kritiek. Fractiemedewerker Vincent Thepass (27), die een gooi doet naar het lijsttrekkerschap van GroenLinks, riep Van Tongeren op af te zien van het commissariaat. ‘Een fossiele draaideur schaadt een eerlijke energietransitie en herstel van vertrouwen in de lokale democratie,’ schreef hij op Twitter. ‘Dit is niet in het belang van de stad én GroenLinks.’