RECENSIE Shakespeare als boksbal

Door Bert Jansma

Alsof de Marx Brothers zich niets ontziend op het werk van ‘the Bard’ hebben gestort. Personages en bladzijden vliegen rond, er is nauwelijks nog een woord heilig in deze avondvullende (van kwart over acht tot bijna elf uur) vertolking van ‘Het Verzameld Werk van William Shakespeare. Ingekort’. Het is een en al theateranarchie bij Het Nationale Theater in de Koninklijke Schouwburg met drie acteurs die álle rollen voor hun rekening nemen. Van Julia tot en met Othello. Shakespeare’s werk als boksbal, ergens tussen het Theater van de Lach, Mini & Maxi en een cabaretvoorstelling in.

Hij is al wat jaren oud, deze grap met Shakespeare’s werk. De Amerikanen Adam Long, Daniel Singer en Jess Winfield bedachten hem en ze trokken er al negen jaar uitverkochte zalen mee in Londen. Regisseur Theu Boermans probeerde het vorig jaar uit met zijn Nationale Theater, brengt dat nu in officiële première en maakt er straks een lange tournee mee door Nederland.

‘Heel Rome Hakt’

Het begint als een lezing over Shakespeare van ‘kenner’ Jan Hoeben (Vincent Linthorst), die algauw volkomen uit de hand loopt. Zevenendertig stukken moeten er doorgejast worden en de toeschouwer krijgt in zijn programma een lijst om aan te strepen welk ervan hij gemist heeft. Zal niet veel zijn, want zelfs het onbekende (en late) ‘Twee Nobele Verwanten’ (‘Two Noble Kinsmen’) krijgt een kleine beurt. Eerst valt Julia van het balkon, dan wordt Shakespeare’s bloederige gruweldrama ‘Titus Andronicus’ omgebouwd tot het kookprogramma ‘Heel Rome Hakt’, er wordt een afgehakt hoofd de zaal in geschopt, de koningsdrama’s worden één basketbalwedstrijd, er wordt soep gemaakt van de Shakespeare-komedies waardoor Prospero, Olivia, Jacques en al die anderen in één pot nat terechtkomen en Othello wordt een rapnummer, gek genoeg minder verstaanbaar door de handmicrofoons die gebruikt worden. Er wordt wel even pittig uitgelegd wat een ‘Moor’ nu eigenlijk is. Gelukkig vallen de woorden Zwarte Piet hier niet.

Topsport

De drie acteurs etaleren steeds meer de eigen sores van hun personages. De een wil graag uit de kleren, de ander heeft een ambitieus acteerconcept en wil steeds braken als de emoties hoog oplopen en de derde heeft iets met alcohol. Het zijn Jappe Claes, Vincent Linthorst en de onstuitbare jonge Bram Suijker die hier topsport bedrijven met hun lawine van fratsen, gekke figuurtjes, vallen en opstaan, en toch steeds weer van de klucht terugkerend naar de komedie. Zij – en natuurlijk de ambiance van die Koninklijke Schouwburg – maken dat er door de lolligheid heen toch iets van Echt Theater blijft doorschemeren

Het is lang niet alles even leuk. Een aantal gekke typetjes hou je op je netvlies. Zoals de Prospero van Jappe Claes, de Macbeth van Vincent Linthorst, de Julia van Bram Suijker. De grappen met Shakespeare’s helden variëren van goed gek tot plat of te flauw om te lachen – al was een uitbundige zaal het daarin hoorbaar met mij oneens.

Het deel ná de pauze wordt alleen aan ‘Hamlet’ gewijd. We krijgen zelfs een absurd staaltje van publieksdeelname. Twee gasten uit de zaal op het toneel en de zaal zelf, in drieën verdeeld, die teksten mee mag roepen en dat ook gretig doet.

Dan is het inmiddels ook wel erg lang. Veel van die Hamlet, het doorgeven van ‘de sonnetten’, en nog wat scènes (plus de pauze) kunnen er wat mij betreft uit.

Al is het verbazend dat, wanneer Vincent Linthorst serieus begint aan de Hamlet-monoloog ‘Zijn of niet zijn’, er vijf regels lang een voor zo’n bonte avond opvallend diepe stilte valt. En dat is toch weer zo’n wondertje van het theater.

Het Verzamelde Werk van William Shakespeare. Ingekort’, 27 t/m 30 september en 17 t/m 19 november, Koninklijke Schouwburg. Meer informatie: www.hnt.nl

HNT-acteurs Bram Suijker (links) en Vincent Linthorst | Foto: Joris Smit

Meer recensies? Neem een abonnement!