‘Ifigeneia’: bedrog, kindermoord en wraak
Voor haar ouders gaat ze door het vuur, Ifigeneia uit ‘Ifigeneia Koningskind’. Met uiterste consequenties. “Kinderen zijn onmetelijk loyaal.”
Door Eric Korsten
‘De glimlach van een kind,’ zong Willy Alberti anno 1968 rondborstig, ‘doet je beseffen dat je leeft.’ Mag zijn, maar Alberti’s oneindige tegeltjeswijsheid ten spijt ziet Ifigeneia’s vader zich niettemin genoodzaakt het bloed van zijn eigen dochter te offeren. Hoe dan? Zolang de wind uitblijft, kan de oorlogsvloot van koning en opperbevelhebber Agamemnons niet uitvaren. En lukt het niet de Trojanen in de pan te hakken, terwijl die toch de vrouw van zijn broer hebben geschaakt. Artemis, godin van beroep, is weliswaar bereid wind te laten opsteken, maar vraagt in ruil daarvoor een offer: zijn lievelingsdochter.
Wraak
Bedrog, kindermoord en wraak, zoals zo vaak in Griekse klassiekers? “Voor mij,” zo ontkracht regisseur Noël Fischer, moeder van twee kinderen, de veronderstellingen, “staat in deze bewerking van ‘Ifigeneia Koningskind’ oneindige liefde voorop. Namelijk de liefde die ouders koesteren voor hun kinderen, en die andersom nog veel sterker is: kinderen zijn loyaal, onmetelijk loyaal, ten aanzien van hun ouders. ‘Ifigeneia Koningskind’ is zeker geen onmenselijk griezelverhaal, eerder een avontuur van een jong meisje met een grote mond maar met een lief hart. Ze komt niet om, maar verdwijnt in een windvlaag. Naar het nú vertaald is ‘Ifigeneia Koningskind’ bijna als een kruising tussen ‘Ronja de Roversdochter’ en ‘The Hunger Games’.”
Sarah Bannier, titelrolspeelster Ifigeneia, schiet in de lach: “Ja, dat snap ik wel.” Al heeft ze ook haar eigen gedachten: “Een oud stuk in een modern jasje. Ifigeneia vindt van zichzelf dat ze niet genoeg verantwoordelijkheid aan de dag legt, ze denkt dat zijzelf of haar gedrag schuldig is aan de schreeuwende ruzies die haar ouders hebben. Ze wordt voor een onmogelijke beslissing gesteld aan de vooravond van een grote oorlog. En ze trekt daaruit de uiterste consequentie voor zichzelf: ze wil alles voor haar ouders oplossen en zichzelf daarvoor opofferen.” Opofferingsgezind. “Een heldin. Ze wil de wereld redden.”
Bannier (27) heeft schik in het spelen van een brutaal nest. “Ik leer veel, duik voor deze rol in mijn kinderjaren, mag fel en direct zijn. Het is erg leuk om veel verschillende kleuren te spelen.”
Ifigeneia
Met ‘Ifigeneia Koningskind’ (8+) componeerde toneelschrijfster Pauline Mol 26 jaar geleden een meeslepend verhaal over een moedig meisje. Ze vertelde Euripides’ 2400 jaar oude stuk voor het eerst vanuit het perspectief van het kind. ‘Als ik naar het altaar ga, ben ik een godin zo belangrijk dat het hele volk jubelt. Mijn leven heeft ineens een betekenis. Ik ben geschiedenis. Onsterfelijk. (…) Alles in één keer opgelost. Want mijn ouders zijn goed en zijn trots op mij. En ik ben hun sterke dochter. Dat is toch ontroerend.’ Het was een van de eerste rigoureuze toneelbewerkingen van een klassieker voor kinderen. De tekst werd destijds uitgeroepen tot beste jeugdtheatertekst. “Alleen al van papier of pdf – zó te vinden op internet – gaat die rechtstreeks het hart in,” meent Bannier, bekend van onder meer ‘Minoes’ en het ‘Sinterklaasjournaal’. Fischer stemt knikkend in. “Ik was ook meteen erg gegrepen.”
Hoe lost Fischer thuis echtelijke ruzies eigenlijk op? “Die spreken we apart van de kinderen uit.” Bannier, nog geen kinderen: “Ik ben opgegroeid in een harmonieus gezin, heb nooit wat van ruzie tussen mijn ouders meegekregen.”
Fischer zet voor het eerst haar tanden in een Griekse klassieker. “Zeker, er gebeuren daarin Onvoorstelbaar Grote Dingen. Mensen vragen me waarom ik dit oude verhaal wil opdissen. Maar dat is toch een rare vraag?! Dit verhaal moet verteld blijven worden, net als, bijvoorbeeld, dat over Kaïn en Abel of dat van de Ark van Noach. En dat moet gebeuren in het theater, anders zijn we straks overgeleverd aan de tv. Tere achtplussers? We hadden tijdens de repetities een klas op bezoek. Iedereen was muisstil en alles werd meteen begrepen .” Bannier: “Je moet kinderen niet onderschatten.”
NTjong, ‘Ifigeneia Koningskind’ (8+), vrijdag 6 en zaterdag 7 (première) oktober, en dinsdag 12 en woensdag 13 december, Theater aan het Spui. Meer informatie: www.hnt.nl
| Foto: Marijke de Gruyter en Jet Vervest
Dit artikel wordt u gratis aangeboden. Meer lezen over cultuur in Den Haag? Neem dan een abonnement bij DHC.
