Speurtocht naar resten Oldenbarnevelt afgeblazen

Dat schrijft demissionair staatssecretaris Raymond Knops (CDA, binnenlandse zaken) in een voortgangsbericht over de renovatie van het Binnenhof. Volgens Knops blijkt uit ‘aanvullend onderzoek dat het constructief en financieel niet haalbaar is om alle menselijke resten onder de voormalige Hofkapel te onderzoeken’. Het casco van de voormalige kapel, dat niet volledig is gesloopt maar rond 1880 is opgenomen in de nieuwbouw, zou ‘te kwetsbaar’ zijn. Een andere complicatie is dat er geen ‘hedendaagse DNA-match beschikbaar is waarmee eventuele stoffelijke resten van Johan van Oldenbarnevelt kunnen worden geïdentificeerd’. Dit wil niet zeggen dat er onder de Eerste Kamer en de voormalige Hofkapel, die aan elkaar grenzen, helemaal geen onderzoek meer wordt gedaan. Er worden wel openingen gemaakt in vloeren en muren om met camera’s opnamen te maken in de oude grafkelders. Ook wordt op het Binnenhof aan de buitenkant van de plek waar ooit de kapel stond en elders opgravingen gedaan.

Het afblazen van een echte opgraving van resten van prominenten die ooit onder de kapel zijn begraven is opmerkelijk. Vorig jaar nog werd vanuit de Trêveszaal gemeld: ‘De wetenschappelijke en maatschappelijke betekenis van deze plek is dusdanig groot dat het kabinet kiest voor het uitvoeren van deze opgraving’. Ook zei minister Ingrid van Engelshoven (D66, cultuur) toen dat kans op het terugvinden van de resten van raadpensionaris klein was maar ‘dan nog is onderzoek naar deze graven van groot historisch belang’. Bovendien was demissionair premier (en historicus) Mark Rutte altijd een voorstander van een full scale-opgraving. Maar intussen is de Binnenhof-renovatie verder vertraagd geraakt en zijn de begrote kosten gestegen van een half miljard tot 718 miljoen euro. Daarnaast zou een inpandige opgraving mogelijk de renovatie nog meer kunnen vertragen. De komende maanden wordt het onderzoeksplan verder uitgewerkt in overleg met de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag.

Ministerie Rutte naar Bezuidenhout

In de rapportage meldt Knops ook dat een oplossing is gevonden voor het Ministerie van Algemene Zaken (AZ), zeg maar de staf van de minister-president. Rutte en zijn ambtenaren verhuizen naar het gebouw Bezuidenhoutseweg 73 (‘B73’). Dit enorme complex, ooit gebouwd als Ministerie van Landbouw en Visserij, heet tegenwoordig ‘rijksverzamelkantoor’.

Het ministeriegebouw Bezuidenhoutseweg 73. | Foto: Gemeente DH/Dick Valentijn

Er zijn nu gevestigd de ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Maar eerst moet ook hier nog worden verbouwd. Dat heeft tot gevolg dat de huidige burelen van AZ, inclusief het Torentje en de Trêveszaal, geluiddicht moeten worden afgeschermd van de omgeving. Een eerder (omstreden) plan om een tijdelijk kantoor te bouwen in de tuin van het Catshuis werd door de gemeenteraad tegengehouden.

Schadevergoeding Haagse ondernemers

De rapportage bevat ook informatie over eventuele schadevergoedingen aan ondernemers uit de omgeving, die nadeel ondervinden van de sluiting van het Binnenhof. Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), dat de renovatie leidt, houdt zich aan eerdere afspraken over ‘representatieve bouwschuttingen, een informatiecentrum, een uitzichttoren en rondleidingen’. Als er ondernemers zijn die ‘buitenproportionele’ schade ondervinden kunnen zij zich melden via de website www.binnenhofrenovatie.nl. Er wordt gewerkt met een ‘schadeprotocol’. Het RVB is hiertoe niet verplicht, maar voorziet toch in een regeling omdat zowel de Tweede Kamer als de gemeente daarop heeft aangedrongen.

Renovatie is geen restauratie

Voor wie mocht denken dat de renovatie ook inhoudt dat alle monumentale vertrekken van het Binnenhof worden meegenomen – dat is niet het geval. Op verzoek van het Kamerlid Roelof Bisschop (SGP) heeft het RVB een inventarisatie gemaakt. Knops meldt daarover: ‘Het Binnenhof kenmerkt zich door vele authentieke en monumentale elementen. Er zijn 91 stijlkamers geïdentificeerd’. Die zijn niet allemaal slecht, maar er is voldoende werk aan te doen. Probleem: valt buiten de ‘scope’ van de renovatie.

De Oude Zaal, die gerestaureerd wordt. | Foto: Derde Kamer

Alleen de Oude Zaal (Balzaal) is alsnog aan het project toegevoegd. Als er ruimer gerestaureerd gaat worden, heeft dat gevolgen voor de financiën en de duur van het project, aldus Knops. Hij zal de kamer hierover in maart nader informeren en die moet dan beslissen of er ook gerestaureerd mag worden.