Verhit debat over zero-emissiezone: ‘Niet haalbaar zonder rugdekking landelijke politiek’
Den Haag en andere gemeenten waar de zero-emissiezone wordt ingevoerd, krijgen steeds minder steun van het nieuwe kabinet. “Het is teleurstellend dat de coalitie zich niet aan de afspraken houdt.”
“Het liefst hadden we dat de landelijke politiek dit had geregeld, dat is de kern, maar dit is volgens het college van B&W de best mogelijke oplossing,” stelde wethouder Robert Barker (Partij voor de Dieren, milieu) vorige week woensdag tijdens een debat over de aankomende zero-emissiezone.
Omdat het kabinet het centrale loket waar ondernemers naartoe kunnen voor het aanvragen van ontheffingen te laat opent, besloten alle gemeenten waar deze zones worden ingevoerd zelf een loket te maken in Amsterdam. “Het is teleurstellend dat het huidige kabinet zich niet aan de afspraken houdt en dat daardoor gemeenten de verantwoordelijkheid moeten pakken,” aldus Barker.
Over vier maanden wordt in de Haagse binnenstad de zero-emissiezone ingevoerd. Vanaf dat moment mogen alleen nog bedrijfsvoertuigen die elektrisch zijn of rijden op waterstof de stad in. Voor bestelbusjes en vrachtvervoer geldt een overgangsperiode tot 2030, waarbij steeds meer vervuilende voertuigen worden geweerd. Voor deze maatregelen kunnen ondernemers ontheffingen aanvragen. Daar zou een landelijk loket voor komen, maar dat is dus niet gebeurd.
Hoofdlijnenakkoord
Coalitiepartij CDA is uitermate kritisch over deze oplossing. Kavish Partiman, fractievoorzitter van het CDA, noemt de huidige oplossing niet meer dan een gentlemen’s agreement (herenakkoord) en proeft te veel onzekerheden. “De gemeente Amsterdam is een opzichzelfstaand orgaan, dus als wij een contract aangaan met de gemeente, zoals nu, kunnen we ze hooguit in gebreke stellen. Dat betekent dat we risico lopen, zodra zij daar beslissen iets te veranderen.”
Ook veel oppositiepartijen hebben twijfels over de huidige aanpak. Simon Fritschij, fractievertegenwoordiger van de ChristenUnie/SGP, vreest dat ondernemers tussen wal en schip raken. “Waar gaan ze dan hun recht halen als ze bij het loket in Amsterdam zijn geweest? Gaat de wethouder bellen met zijn Amsterdamse collega?”, aldus Fritschij.
Als we nu doorzetten zonder landelijke rugdekking tonen wij ons niet betrouwbaar
VVD-raadslid Rutger de Ridder vindt dat het college zich ‘een oor laat aannaaien’. “De landelijke politiek zou het regelen, maar dat lukte niet, dus doen we het nu maar lokaal; u betaalt en landelijk denkt: de groeten.” De VVD stelde voor om een invoering van de zero-emissiezone uit te stellen, of misschien zelfs geheel te herzien. “Het gaat om de drie B’s: betaalbaar, beschikbaar en betrouwbaar. Van alle drie is onduidelijk of ze gehaald kunnen worden.”
De liberalen en Hart voor Den Haag vinden dat het landelijke hoofdlijnenakkoord het bestaansrecht van de zero-emissiezone te weinig steunt. Rachid Guernaoui, raadslid voor Hart voor Den Haag: “In dit akkoord staat dat momenteel wordt bezien op welke manier het instellen van zero-emissiezones kan worden uitgesteld.’ De Ridder: “Als we nu doorzetten zonder landelijke rugdekking hebben we een enorm risico aan onze handen en tonen wij ons niet betrouwbaar.”
Ontheffingssysteem
Voordat het nieuwe coalitieakkoord werd gepresenteerd, heerste er al twijfel over de komst van het centrale loket, vertelt wethouder Barker. Daarom spelen de plannen voor dit alternatief al langer. “Als grote steden zijn we gaan kijken naar een goedlopend systeem. Amsterdam had het grootste systeem, want zij zijn de grootste stad. Wij zien meerwaarde in een uniforme regeling. Het is wenselijk om dat samen te doen, omdat we zo uniform besluiten kunnen maken.”
Het is de taak van Amsterdam om de ontheffingen te regelen, maar Haagse ontheffingen lost de gemeente zelf op. Barker: “De meeste vrijstellingen worden überhaupt verleend en alleen voor specifieke ontheffingen ben je afhankelijk van het loket bij de lokale gemeente.”
De vele ondernemers die hebben geïnvesteerd voor de zero-emissiezone worden benadeeld als we het niet invoeren
De milieuwethouder benadrukt dat de samenwerking meer inhoudt dan een gentlemen’s agreement. “We hebben een mandaat verleend en contracten ondertekend.” Ook legt Barker uit dat zowel Amsterdam als andere steden voordeel hebben van dit nieuwe systeem. “Omdat wij en andere gemeenten deelnemen en mandaat leveren, heeft Amsterdam ook baat bij dit systeem. Anders hadden ze dit in hun eentje gedaan.”
Hij benadrukt dat als het college de invoering uitstelt, dit tot meer onzekerheden leidt bij ondernemers. “Dan tonen wij ons niet betrouwbaar. Er zijn veel ondernemers die hebben geïnvesteerd voor de zero-emissiezone en die worden benadeeld als we het niet invoeren.”
