Klimaatactivisten vervolgd als veelplegers: ‘Het demonstratierecht is geen vrijbrief’

Actievoerders van klimaatprotestbeweging Extinction Rebellion stonden deze week voor de rechter: zijn zij vandalen die straf verdienen of vreedzame demonstranten die worden gecriminaliseerd?

Door

Update 17 september, 17.35 uur:

Het Openbaar Ministerie heeft taakstraffen van 20 tot 120 uur geëist tegen de klimaatactivisten. De langste werkstraf is geëist tegen de man die wordt verdacht van het veroorzaken van gevaarlijke verkeerssituaties, 20 uur tegen Sam Schwencke (voor bekladding en verstoring van een raadsvergadering) en 30 uur tegen Martijn Dekker (voor bekladding en vastketenen). De zaak wordt op een later moment vervolgd.

 

Het is een diverse groep mensen die woensdag terechtstond in Den Haag. De zes verdachten komen uit Rijswijk, Amsterdam, Utrecht, Hilversum, Assen en Lekkum in Friesland. De jongste is 27, de oudste 67 jaar. Zij zijn beiden vrouw, de anderen – dertigers en veertigers – zijn mannen. De gemene deler? Ze ‘rebelleren’ tegen de klimaatcrisis en worden daarvoor nu vervolgd.

Het zijn geen onbekende gezichten; ze lopen geregeld voorop bij demonstraties van de klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR). Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de meeste van hen van het bekladden van muren met leuzen en de belemmering van het werk van de politie door zich vast te ketenen aan hekken. Een enkeling wordt vervolgd voor het veroorzaken van gevaarlijke verkeerssituaties of het mishandelen van een beveiliger bij door de burgemeester verboden demonstraties.

Afgelopen zaterdag werd de A12 in Den Haag voor de 44ste keer geblokkeerd door XR-demonstranten. Velen van hen worden bij die acties opgepakt en afgevoerd, maar doorgaans ook snel weer vrijgelaten en niet vervolgd. Dat deze zes nu wel voor de rechter staan, is omdat het OM een grens wil trekken. “Het demonstratierecht is geen vrijbrief om bij herhaling strafbare feiten te plegen,” aldus de officier van justitie. “Wij willen weten hoe de rechter hiernaar kijkt.”

 

XR krijgt voor elkaar wat petities, protestmarsen en al mijn brieven aan Tweede Kamerleden niet kunnen
Sam Schwencke, actievoerder

 

De gemeente Den Haag wil de kosten voor het tot drie keer toe weghalen van graffiti in de tunnelbak op de A12, in totaal ruim 20.000 euro, verhalen op de activisten. Deze zeggen voor het spuiten van de leuzen bewust makkelijk weg te spoelen krijtspray te hebben gebruikt, in plaats van verf. “De wanden van de Utrechtsebaan zijn poreus,” liet de advocaat van de gemeente aan de rechter weten. “De graffiti kon niet worden verwijderd met een hogedrukspuit en moest worden overschilderd.”

Activistische ambtenaar

Een van de verdachten is Sam Schwencke. Zij wordt vervolgd voor het verstoren van een vergadering van de gemeenteraad van Westland eind 2023, uit protest tegen volledig zwart geschminkte pieten bij de intocht van Sinterklaas in De Lier. Ook heeft ze dat jaar ‘Stop fossiele subsidies’ gespoten in de tunnelbak en in 2024 roze verf gesmeerd op de ramen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. “Ik vind de schoonmaakkosten in het niet vallen bij de klimaatschade,” reageerde Schwencke tijdens de zitting. Ze wenst niet anoniem te blijven en liet eerder op sociale media al weten schuld te zullen bekennen: “Ik sta achter mijn acties. De aandacht die deze kregen was het meer dan waard en ik zou het weer doen.”

Dit artikel verder lezen?

Abonnees vinden het volledige artikel online via de website of in de app (beschikbaar in Google Play en de App Store).

Nog geen abonnee?

Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Of haal de papieren krant bij een van onze verkooppunten.

Standaardportret
Bekijk meer van