Terug naar de basis

Alle ballen op besturen. Dat was vier jaar geleden het motto bij de Socialistische Partij (SP). Het programma werd erop geschreven en de gematigde Bart van Kent kreeg als lijsttrekker de voorkeur boven de activistische Ingrid Gyömörei, die als fractievoorzitter acht jaar lang stevig oppositie had gevoerd. Een beslissing van het bestuur.

Landelijk gezien kwam een droom uit. De socialisten maakten een sprong en gingen na de verkiezingen van 2014 meebesturen in maar liefst 42 gemeenten. Dat waren er in 2010 (slechts) dertien. Steden als Amsterdam, Eindhoven, Utrecht en Leiden kregen SP-wethouders.

Maar in Den Haag bleef succes uit. Opvallend is dat de SP in Den Haag nooit heeft kunnen profiteren van het structurele verval van de Partij van de Arbeid (PvdA). Niet één zeteltje kwam erbij, terwijl de PvdA er zo veel verloor.
Aan de goede wil lag het niet. Van Kent wilde graag besturen en de traditionele partijen – neem de VVD, maar ook D66 – hadden de gok wel willen wagen. Misschien wel liever met hem, dan met ex-kraker Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij (HSP).  Maar twee zetels waren te weinig om deel te nemen aan het college. Zodoende ging de deur naar de macht open voor de HSP.

In de oppositie gold de partij als stabiele factor: open voor een gesprek, maar fel en hard wanneer nodig, tot frustratie van menig wethouder. Van Kent en zijn collega Aisha Akhiat kregen ook redelijk wat voor elkaar. Belangrijk daarbij was dat Van Kent soms een compagnon vond in de bij uitstek linkse PvdA-wethouder Rabin Baldewsingh. Die wist, met steun van de SP, straatvegers in dienst te krijgen bij de gemeente. Ook gaat de gemeente, dankzij de SP, niet meer in zee met bedrijven die werken met een jeugdloon.

Onthoofd

Nu de stemhokjes weer worden opgetuigd, is de vraag: hoe verder? Want de fractie van twee is onthoofd. Afgelopen jaar vertrok Van Kent naar de Tweede Kamer. Zijn jaren als medewerker van de landelijke fractie werden daarmee beloond. Daar komt nog bij dat de sterke Akhiat na de verkiezingen niet zal terugkeren.

Hanne Drost (30) moet het overnemen. Drost is, net als Van Kent, medewerker van de landelijke SP-fractie. Hetzelfde geldt voor de nieuwe nummer twee, Lesley van Arp (32). Drost klom snel op in de partij en kent haar dossiers, vooral op het terrein van de zorg, zelf werkte ze in de verpleging. Op de bühne heeft Drost echter nog niet het vuur van Akhiat of de humor van Van Kent, waarmee ze mensen voor zich zou kunnen winnen.

Een aandachtige lezer van het verkiezingsprogramma zal zien dat de SP deze ronde weer echt klinkt als een traditionele oppositiepartij. Weg met de grote prestigeprojecten in de stad, stop met het vermarkten van het lokale bestuur en zorg toch vooral goed voor alle inwoners van de stad. De partij begint aan een nieuwe cyclus, zoals een voetbalteam doet als alle vedettes met pensioen zijn, of als er net een grote prijs is gewonnen en alle sterren juist zijn weggekocht. Herbouwen, talent de kans geven om te groeien. Terug naar de basis. Het doel is duidelijk: consolideren.

Uitzondering

De SP is streng voor haar afdelingen. Dertien SP-afdelingen mogen bijvoorbeeld niet meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen. Zij bleken niet goed genoeg ‘geworteld’ in de stad, zo vond het landelijk bestuur. Den Haag kwam niet op dat lijstje voor, maar of dat terecht is, valt te betwijfelen. Het lijkt er eerder op dat de Haagse SP mild wordt beoordeeld, omdat er zo veel lijnen lopen tussen de SP op het Binnenhof en de SP in de stad Den Haag.

Het nieuwe Haagse SP-duo heeft diezelfde vertakkingen naar het Binnenhof. Als het lukt om de twee zetels in de gemeenteraad te behouden, blijft echter de vraag voor welk ‘Den Haag’ Drost en Van Arp het meeste oog zullen hebben.

| Illustratie: DHC/Sebastiaan Boot

Wilt u meer lezen over de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart? Neem dan een abonnement op DHC.