Radio Tonka bestaat 30 jaar: van piratenzender naar vaste prik op de radio
Radio Tonka mag dit jaar dertig kaarsjes uitblazen. De voormalige piratenzender is een vaste waarde op de radio, maar zendt nog altijd uit vanuit een kraakpand. ‘Uit angst voor escalatie liet de politie ons met rust.’
Het is vrijdagnacht en de muziek van Rob Bothof vult de studio van Radio Tonka. De programmaleider bedenkt wat het volgende nummer wordt. “De eerste twee artiesten heten beiden Steve, dus wilde ik een soort Steve-thema creëren. Maar ik denk dat ik dat laat vallen.” Bothof is constant bezig met de hardheid van het geluid en het creëren van goede overgangen. “Ik vind het heel leuk om het juiste nummer voor hierna op te zoeken. Er luisteren mensen, dan wil je het toch goed doen.”
Tussen de villa’s en ambassades in de wijk Zorgvliet staat het kraakpand van waaruit Radio Tonka al veertien jaar uitzendt. Veertig tot vijftig vrijwilligers maken samen vijfendertig shows per maand, uitgezonden in de avonduren op Den Haag FM. Om de twee weken is het tijdslot van 23.00 tot 01.00 gereserveerd voor Bothof.
De Haagse Stadspartij en Radio Tonka zijn mijn kinderen
Vanuit de kelder zendt de 46-jarige dj zijn show uit. Bothof praat zelden en houdt zich vooral bezig met ‘het delen van onbekende muziek’. De smaak van vanavond: ambient/electronic – muziek die zo uit een spannende actiescène in een film lijkt te komen. Na hem is dj 4/4 aan de beurt die ‘Soul of Techno’ draait. “Je weet bij hem nooit wat je gaat horen, maar het is altijd leuk,” prijst Bothof zijn collega.
Transformatie
De twee shows zijn voorbeelden van Tonka’s transformatie. Het radio maken is veranderd van ‘honderd procent politiek met experimentele muziek’ in ‘veel experimentele muziek met een beetje politiek’ volgens oprichter Peter Bos, die tevens aan de wieg stond van de Haagse Stadspartij. “De Haagse Stadspartij en Radio Tonka zijn mijn kinderen,” vat hij samen.
De verandering van Radio Tonka heeft wat Bos betreft veel met de maatschappelijke ontwikkelingen te maken. “Wij waren dertig jaar geleden heel blij een platform op te richten waar we ons politieke geluid konden laten horen. We waren veel bezig met actievoeren, maakten programma’s over feminisme, en we maakten regelmatig reportages van kraakacties. Nu heb je daar andere platformen voor.”
Rob Bothof in de studio. (Jurriaan Brobbel)
Dertig jaar geleden waren er wel piratenzenders waarop house werd gedraaid. En er was een kraakbeweging met zogenaamde ‘zines’, tijdschriften van anarchistische signatuur waarin werd geschreven over de eerdergenoemde onderwerpen, maar die beweging had geen radioplatform. Bos bracht daar met een handjevol vrienden verandering in. Zij gingen langs radiopiraten in het land om te leren hoe ze zichzelf in de lucht kregen. Na een jaar beheersten ze de fijne kneepjes van het vak en begonnen ze met Tonka uit te zenden.
Na een aantal verhuizingen kwamen de radiomakers terecht in het roemruchte kraakpand De Blauwe Aanslag, een voormalig kantoor van de Belastingdienst. “Een torenhoog gebouw waar de harde kern van de Haagse kraakbeweging zich bevond,” legt Bos uit. “Omdat we in een heel hoog gebouw zaten, hadden we een enorm groot bereik met onze antenne. En we voelden ons beschermd; de autoriteiten hadden op dat moment veel ontzag voor dat gebouw, omdat de kraakscene best berucht was. Uit angst voor escalatie liet de politie ons met rust,” vertelt Bos. Maar dat zou niet de enige reden zijn dat de zender tien jaar overleefde in de illegaliteit. “Er bestond nog geen stadsradiozender, dus werd het gedoogd.”
De Blauwe Aanslag
Tonka zond vijf jaar uit vanuit De Blauwe Aanslag, maar in 2003 ontruimde de politie het pand. Van de ontruiming werd live verslag gedaan op de zender zelf. Daarna had Tonka zeven jaar lang een plek in het kraakpand De Illusie. Niet langer als piraat, maar als legale zender onder de vleugels van Den Haag FM, toen nog Stadsomroep Den Haag.
Uiteindelijk verhuisde de radiozender naar de gekraakte villa in Zorgvliet. “Het pand stond al twintig jaar leeg, voordat wij het kraakten,” aldus Bos. “De eigenaresse woonde in Monaco, er hing twintig jaar lang een tekoopbord aan het dak. Maar de mensen die uit interesse een briefje in de bus deden, kregen geen antwoord. Toen besloten wij het te kraken.” Dat laatste vertelt Bos met een lach.
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
