Saisonnier: sterke seizoensopener NDT
Verlaten stations, kruipende demonen en woeste straatbendes: het ontbreekt de seizoensopener ‘Saisonnier’ van het Nederlands Dans Theater 1 niet aan theatraliteit.
De setting van ‘Singulière Odyssée’ (2017) – van NDT’s seizoensopener Saisonnier, een triple bill van vier choreografische grootheden – van huischoreografen Sol León en Paul Lightfoot is een art deco-stationshal. Passanten spelen, strijden en hebben lief, maar allen komen en gaan – behalve de buitenstaander, die vergeefs wacht als op een Godot. Herfstbladeren waaien door de hal. Het Balletorkest bouwt een herhalend motief van sobere pianoakkoorden uit tot explosies van emotie. Max Richter schreef het stuk in de beste traditie van componisten als Simeon ten Holt en Arvo Pärt. León en Lightfoot hebben er goed aan gedaan de theatrale component niet te laten overvleugelen door een teveel aan virtuositeit in de dans. In ‘Singulière Odyssée’ benutten zij optimaal het gegeven van het station als plaats van voorbijgaan. De beelden en klanken waaien nog lang door het hoofd.
Er is agressie en sensualiteit, er zijn geluiden en rare bekken, er wordt aan elkaar geplukt en geroken
Marco Goecke
Op een totaal andere manier indrukwekkend is ‘Walk the Demon’ van Marco Goecke. Met zijn idioom van trillende ledematen en staccatobewegingen neemt Goecke een unieke plaats in de danswereld in. Zo loopt dynamiek in de muziek niet altijd synchroon met die in de dans. Goecke kiest ditmaal voor een stevig orkestwerk van de Tsjech Pavel Haas naast zeer breekbare songs van Antony and the Johnsons. Wie zich ervoor openstelt niet naar een verhaal te zoeken, ontdekt een schat aan intense emoties. In ‘Walk the Demon’ zijn die heel primair, als van dieren. Er is agressie en sensualiteit, er zijn geluiden en rare bekken, er wordt aan elkaar geplukt en geroken.
En dan plotseling de ontroering van een mannenomhelzing, teder en wanhopig. De dansers, met Guido Dutilh en Bastien Zorzetto als centraal duo, vertolken Goecke’s danstaal overtuigend. De demon, die letterlijk over het podium doolt, was niet nodig geweest om zijn aanwezigheid te doen gevoelen. Goecke betoont zich opnieuw de expressionist onder de choreografen. Zoals bij al zijn werk is het verstandig voor in de zaal te gaan zitten om niets van de kleine gebaren te missen te midden van de duisternis en rook op het toneel.
Het Nederlands Dans Theater is na zoekende jaren met Saisonnier helemaal terug aan de top
Saisonnier
Ondanks uitbundige ovatie van het publiek laat ‘Vladimir’ van Hofesh Shechter de minste indruk achter. Volgens de programmabeschrijving behandelt het werk de duistere kant van sociale media: wie zich kwetsbaar opstelt, kan verpletterd worden. De energie is groot, de intentie blijft vaag. Op het toneel danst als ware podiumbeesten een groep die het ene moment overkomt als hippiecommunity, het andere als straatbende. Wie zijn kop boven het maaiveld uitsteekt – en dat doet iedereen vanuit de wens de beste of de mooiste te zijn – wordt door de anderen gewelddadig afgevoerd. Shechter tekende zelf voor de muziek, strak, pulserend en dreigend uitgevoerd door Het Balletorkest en Slagwerk Den Haag. Door de dansers herhaaldelijk ‘Vladimir!’ te laten scanderen, maakt Shechter een onduidelijke allusie op de Russische president Poetin. Helder blijft alleen dat de mens zijn medemens in Shechter’s jungle-universum met recht een wolf is.
Hoe verschillend ook, de dansers smeden de drie balletten tot een eenheid met hun krachtige expressie, die overal de technische virtuositeit ontstijgt. Het Nederlands Dans Theater is na zoekende jaren met Saisonnier helemaal terug aan de top.
RECTIFICATIE
In de recensie van ‘Saisonnier’ van Nederlands Dans Theater afgelopen week is per abuis de naam van danser Bastien Zorzetto genoemd. Dit moet zijn Jorge Nozal. Onze excuses voor deze vergissing.
Nederlands Dans Theater 1, ‘Saisonnier’, gezien 29 september, nog te zien op 19, 20 en 21 december, 20.00 uur, Zuiderstrandtheater, met Het Balletorkest en Slagwerk Den Haag. Meer informatie: www.zuiderstrandtheater.nl
