Lonneke van Leth danst dertig jaar: ‘Dans is zoveel meer dan alleen bewegen’
Lonneke van Leth leidt al jaren haar eigen dansgezelschap. Dit jaar zit ze dertig jaar in het vak. “Virtuositeit maakt plaats voor inhoud en expressie.”
Danser en choreograaf Lonneke van Leth is 47. Een leeftijd waarop de meeste dansers niet meer op het podium staan. Maar Van Leth vertolkt op 10 oktober zelf de intensieve hoofdrol in ‘Het verrotte leven van Floortje Bloem’, haar dansproductie naar het beroemde boek van Yvonne Keuls. Is het haar streven altijd ook zelf te blijven dansen? “Zolang het gaat,” zegt Van Leth. “Toen ik als zeventienjarige begon bij Introdans, hoorde ik oudere dansers wel eens zuchten en steunen.
Spagaat
Dan dacht ik: waar heb je het over? Ik kwam na een voorstelling uit bed en deed meteen een spagaat. Ik merk dat mijn lichaam er nu wel langer over doet om te herstellen. Maar dans is zoveel meer dan heel actief moeten bewegen. Op de maat op een bepaalde manier kijken kan ook dans zijn. Ik maak nu voor het Holland Dance Festival een stuk met vijftigplussers. Met de jaren maakt virtuositeit plaats voor inhoud en expressie. Dus ik ga voorlopig nog wel door.”
Lonneke van Leth richt zich exclusief op de jeugd. | Foto: DHC/Laurien den Hertog
Oorspronkelijk wilde Van Leth niet de danswereld in. “Ik wilde accountant worden, maar moest als zesjarige op ballet omdat ik een holle rug had,” haalt ze op. “Na de eerste les was ik verkocht. Op mijn negende ging ik naar de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem en ik wist: dit is het summum. Maar het is een kwestie van geluk hebben. Je moet talent hebben én opgepikt worden.”
Dat lukte. Na het hbo begon de piepjonge Van Leth bij Introdans. “Daar heb ik in tweeënhalf jaar heel veel geleerd, maar ik wist al snel dat de hiërarchische manier van werken niet de mijne was. Met mijn toenmalige vriendje, de inmiddels overleden Jens van Daele, ging ik naar Canada, waar ik een danseres zou vervangen bij La La La Human Steps. Terwijl mijn meubels al in Canada stonden, ging die vervanging opeens toch niet door.”
De Dutch Don’t Dance Division
Terug in Nederland begon Van Leth als freelancedanser en danste ze onder andere bij Dansity, Lopez Ochoa, De Dutch Don’t Dance Division en Voortman en de Jonge. “Van alle choreografen leer je iets, ook over jezelf. Pieter de Ruiter had weinig budget, bij hem leerde ik een voorstelling te dragen met maar twee personen. Bij Djazzex kon ik mijn liefde voor jazzdans kwijt. Van Shusaku Takeuchi leerde ik dansen voor de jeugd.”
Ik heb altijd mogelijkheden voor mezelf gecreëerd
In 2000 choreografeerde ze voor het eerst zelf. “Tot mijn verbazing vloog dat zó uit mijn vingers. Ik heb sindsdien van alles en nog wat gedaan, van het opzetten van beeldend kunstfestival Uneven tot kleine choreografieën voor ons rondvaartfestival de Haagse Grachtenpracht en een enorm ‘Zwanenmeer’ in de Fokkerterminal. Ik heb altijd mogelijkheden voor mezelf gecreëerd.”
Dochter
Vanaf 2004 danste Van Leth niet meer voor een andere choreograaf, behalve af en toe voor regisseurs. “Ik vond het fijn meer bezig te zijn met de verhalende kant. Toen ik in 2013 zwanger was van mijn oudste dochter, vond ik dat een mooi moment om te stoppen met dansen. Met behulp van Fonds 1818 richtte ik me erop mijn bedrijf Lonneke van Leth Dans te professionaliseren.” Toch kroop het bloed waar het niet gaan kon. “Toen een van mijn danseressen in 2016 vertrok en er een plekje vrijkwam in ‘De Odyssee’ ben ik toch weer in dat gat gesprongen. En dat heb ik doorgezet: in ‘De Zaak Carmen’ (2017, red.) danste ik de hoofdrol.” Toen ze in 2019 een tweeling verwachtte, stopte Van Leth alsnog met dansen.
Maar in mei 2023 vielen de vaste vertolker van Floortje Bloem én haar dubbel uit voor een voorstelling in Veghel. “Toen dacht ik: weet je wat, ik dans ’m zelf wel,” vertelt Van Leth.
Maar in mei 2023 vielen de vaste vertolker van Floortje Bloem én haar dubbel uit voor een voorstelling in Veghel. “Toen dacht ik: weet je wat, ik dans ’m zelf wel,” vertelt Van Leth. “En op veler verzoek doe ik dat nu nog een keer. Het is heerlijk om weer op het toneel te staan. Ik voel me rustiger dan vroeger, zelfverzekerder. Ik denk nu: dit is wie ik ben. Dat geeft een bepaalde vrijheid. Ik wil mijn dertig jaar in het vak graag op deze manier vieren met iedereen om me heen. Ik heb van veel mensen afscheid moeten nemen door de jaren heen, dus laten we de mooie momenten samen vieren.”
Sinds enkele jaren richt Lonneke van Leth Dans zich exclusief op de jeugd. “Iedereen vist in dezelfde vijver in Den Haag. Je moet zorgen dat je opvalt en in een eigen niche stapt,” stelt Van Leth. “Nu ik focus op kindervoorstellingen heb ik veel meer rust. Ik voel minder die continue prestatiedrang, die concurrentie. Intussen maak ik nog steeds heel divers werk. Mijn doelgroep is van 4-plus tot 22 jaar. Deze afwisseling is fijn voor de dansers.”
Vincent de Kooker
In de vaste entourage van Lonneke van Leth vinden we onder anderen Riccardo Sbrighi, vaste danspartner sinds 2010, en danseres Camille Pidou, maar vooral natuurlijk Van Leths man Vincent de Kooker. “We zitten niet in elkaars vaarwater,” zegt ze over hem. “Vincent is beeldend kunstenaar, hij is met heel andere dingen bezig dan ik. Het is fijn een verfrissende blik van een niet-danser te hebben bij de doorloop. En Vincent heeft geen groot ego. Hij hoeft niet in de spotlight, maar zonder hem is er geen voorstelling. Door hem heb ik dit allemaal kunnen blijven doen.”
Lonneke van Leth Dans, ‘Het verrotte leven van Floortje Bloem’, dinsdag 10 oktober, 20.00 uur, Korzo Theater. Meer informatie: www.lonnekevanleth.nl
