Liza Ferschtman over Delft Chamber Music Festival: ‘In de concertpraktijk haal je er niet snel een acteur bij’
Onbereikbare liefde, verloren liefde en jaloezie, maar ook onbaatzuchtige liefde, innigheid en vriendschap. Onder het thema ‘Jij en ik’ presenteert violiste Liza Ferschtman het 22ste Delft Chamber Music Festival.
Met meer dan twintig concerten in elf dagen laat het 22ste Delft Chamber Music Festival er geen gras over groeien. In de Van der Mandelezaal van het Prinsenhof klinkt muziek, maar ook bijvoorbeeld in de Oude Kerk, langs een fietsroute in Midden-Delfland en in de vroegere lijmfabriek Lijm & Cultuur. In alle concerten is het liefdesthema nadrukkelijk aanwezig.
“Meestal valt zo’n thema me op een lukraak moment in,” vertelt violiste-artistiek leidster Liza Ferschtman. “De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik dacht het me na de wat complexere thema’s van de laatste jaren, zoals ‘Waarheid’ of ‘DNA’, met de liefde als thema wat makkelijker te maken. Dat bleek niet het geval. Liefde is interessanter als er iets dramatisch mee is, maar ik wilde ook niet alleen mislukte liefdes laten zien. Daarom moest ik op zoek naar verschillende invalshoeken en dat was een leuke zoektocht. Soms kom je ook tot makkelijke keuzes via grote omwegen. Het thema is breder dan romantische liefde alleen, maar die is wel wat mensen het meest bezighoudt. Alles draait er toch om die ene persoon te vinden, en als je die weer kwijt bent, om daarmee om te gaan. Op een bepaalde manier is het het wezenlijkste wat er is.”
Topmusici
Ferschtman nodigt topmusici als die van het Doric String Quartet, pianist Aleksandar Madžar, cellist Julian Steckel en violiste Tianwa Yang altijd uit lang voor het programma af is. “Veel musici komen uit het buitenland. Die moet je minstens een jaar van tevoren boeken. Soms heb je specifiek repertoire waarvoor je nog geen harpist of hoornist hebt, maar de vaste kern, de strijkers en de pianisten, heb ik altijd ruim op tijd.”
Hoe meer je ervan weet, hoe meer gelaagd je ervaring kan zijn
Elf jaar geleden nam Ferschtman het stokje als artistiek leidster over van collega-violiste Isabelle van Keulen. “Zij heeft briljant voorwerk gedaan door deze locatie te vinden die zo’n rol speelt in het succes. Toen zij na een jaar of tien de tijd rijp vond om te stoppen, ben ik gevraagd. Dat was voor mij geen vanzelfsprekendheid. Ik was op dat moment pas 25 en ik moest zelf in mijn potentieel leren geloven. Ik wilde Isabelles werk voortzetten op hetzelfde niveau. Door de jaren heen heb ik het wel meer naar mijn hand gezet: door de musici die ik uitnodig, maar ook door nieuwe elementen en door nog meer in te zetten op de kracht van het thema door het hele festival heen. Het zijn meestal thema’s waar een potentiële vraag in zit, ook aan het publiek, zonder dat daar per se antwoord op hoeft te komen.”
Blanco
Bang dat dergelijke thema’s alleen een ingevoerd publiek aanspreken, is Liza Ferschtman niet. “Ik denk dat het bij dit festival op vele niveaus mogelijk is in te stappen. Je kunt blanco luisteren en iets tot je nemen; hoe meer je ervan weet, hoe meer gelaagd je ervaring kan zijn. Ik kan iedereen aanraden te beginnen bij het gratis concert op de Markt met rietkwintet Calefax. Presentator Francis Broekhuijsen vertelt wat over de muziek. Ik vind achtergrondinformatie bij concerten wél van belang; ik hou erg van context en vertel bij concerten zelf ook altijd mijn beweegredenen. Daarnaast is er een officieuze opening waar je voor een paar euro naartoe kunt, er zijn programma’s met jong talent; dat vormt allemaal een instapmodel voor ook de kleinere portemonnee.”
Een leuke ontwikkeling vindt Ferschtman de sinds twee jaar meer aanwezige kruisbestuiving met andere kunstgenres. “Toen hebben we de opera ‘Die sieben Todsünden” van Brecht en Weill uitgevoerd. Daar was dans bij, schrijvers zoals Paulien Cornelisse en Griet Op de Beeck hebben er nieuwe teksten bij gemaakt. Met die theatrale concerten heb je net iets meer kans publiek binnen te halen dat bijvoorbeeld naar toneel of dans gaat.”
Jaloezie
Het theatrale concert van dit jaar is ‘Tell me the truth about love”, verzorgd door Klaus Bertisch, dramaturg van De Nationale Opera, samen met Rennik-Jan Neggers. “Ik ben er erg trots op dat dat gelukt is. Zij laten filosofen verschillende manieren om naar liefde te kijken belichten. Dat doen ze aan de hand van drie vragen: is liefde blind, is liefde voor altijd en overwint liefde alles? Een voorstelling met acteurs, mime en veel muziek. Verder zingt Loes Luca bijvoorbeeld in het concert ‘Verboden vruchten’ en is er een melodrama over jaloezie van Sibelius met sprekers. Zoiets maakt het organiseren van een festival extra leuk, want in de dagelijkse concertpraktijk kom je er niet snel toe er een acteur bij te halen. Net als Isabelle van Keulen heeft Ferschtman er na het komende festival elf seizoenen op zitten, maar aan stoppen denkt zij niet. “Ik heb nog veel ideeën en inspiratie.”
