RECENSIE Elf misdrijven in ‘Crimescene Schilderswijk’

Door Kim Andriessen

Het is een van de huiveringwekkendste misdrijven in het naoorlogse Den Haag. De moord op de 7-jarige Kumral Bagçi in 1995 is eigenlijk te luguber om in detail te beschrijven. Het meisje werd op woensdag 21 juni nog gezien op de hoek van de Boerenstraat en de Wesselsstraat (Transvaal) , twee dagen later werd haar in stukken gesneden lichaam gevonden in de Scheveningse Adriaan Coenenstraat, in verschillende plastic tassen. Het aangrijpende misdrijf is tot op de dag van vandaag omgeven met vraagtekens, al lijkt het – volgens misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink (1955) – het waarschijnlijkst dat het meisje moest boeten voor een zonde van haar vader.

De moord op Kumral Bagçi is een van de elf misdrijven die Korterink in zijn nieuwste boek ‘Crimescene Schilderswijk’ onder de loep neemt. Hij beschrijft hierin misdaden die als gemene deler de Schilderswijk hebben; Kumral werd weliswaar kilometers verder gevonden, maar haar veel te korte leventje speelde zich wel in deze buurt af. Ook ‘de verstoten vrouw’, zoals Korterink de vermoedelijke aanstichtster van het misdrijf noemt, komt uit de Schilderswijk. Andere zaken waar de auteur in duikt, zijn bijvoorbeeld de moord op pokeraar Martin de Bruijn, de bloederige vete tussen twee Hindoestaanse families en de opkomst van het jihadisme. Ook beschrijft Korterink het leven van een aantal onderwereldfiguren die vanuit de Schilderswijk opereerden. Na zijn eerdere boek ‘Haagse Penoze’ (2015) publiceert hij zo opnieuw over het Haagse criminele milieu van, vooral, de jaren tachtig en negentig.

Meer sympathie

Korterink vervult met ‘Crimescene Schilderswijk’ zijn rol als misdaadjournalist met verve. Hij schetst een zo gedetailleerd mogelijk beeld van de misdrijven. De aangrijpendste zijn de moord op Kumral Bagçi en de dodelijke aanslag op het Terra College in 2004 waarbij een 16-jarige leerling (afkomstig uit de Schilderswijk) in de kantine van deze school aan de Beresteinlaan een kogel door het hoofd van adjunct-directeur Hans van Wierden (49) schoot. De impact van deze hoofdstukken is het grootst, omdat je als lezer nu eenmaal meer sympathie voelt voor een klein kind of een onschuldige schooldirecteur dan voor doorgewinterde criminelen. Bovendien is Korterinks vertelwijze in deze hoofdstukken het pakkendst.

Elk hoofdstuk kent een andere invalshoek. Waar Korterink de ene keer voor de menselijke kant kiest en met nabestaanden of andere betrokkenen praat, belicht hij een andere keer een zaak heel feitelijk vanuit het politieonderzoek. Vooral de passages met staccato dossierbeschrijvingen vragen soms het nodige doorzettingsvermogen van de lezer. Al zal iemand die geïnteresseerd is in rechercheonderzoeken hier weinig moeite mee hebben.

Nuance

Een ander bezwaar is de soms erg tendentieuze toon van de stukken. Het wordt al een beetje verraden door de ondertitel van ‘Crimescene Schilderswijk’: ‘misdaadbiografie van de beruchtste wijk van Nederland’. Hier spreekt niet bepaald nuance uit en in het boek zelf is hier ook weinig sprake van. Zo laat Korterink niet veel kansen onbenut om (tussen)zinnen als ‘De Schilderswijk is een no-go area’, ‘Wijkagenten staan machteloos’, ‘De wijk is altijd een broeinest van criminelen’ en ‘De buurt is verpauperd’ over de lezer uit te storten.

Dat is spijtig, vooral omdat de verhalen over ‘andere Haagse kringen’, zoals op de achterflap van het boek staat, aan kracht zouden winnen als ze tegen een menselijker decor geschetst zouden worden. Dat het in de Schilderswijk alleen maar kogels regent en er vanuit ieder pand drugs worden verhandeld, is natuurlijk zwaar overdreven. Bovendien geeft Korterink nauwelijks een beeld van de wijk die sinds de ingrijpende stadsvernieuwing eind vorige eeuw zo hard probeert haar imago te verbeteren. Meer perspectief zou boek én wijk recht doen.

Holleeder

Door deze donkere invalshoek is ‘Crimescene Schilderswijk’ zeker geen boek met een garantie op een onbezorgde nachtrust. Maar het werk past wel in een tijd waarin ‘true crime’-literatuur hoogtij viert. Neem het succes van ‘Judas’ van Astrid Holleeder: de familiekroniek geschreven door de zus van de Amsterdamse crimineel Willem Holleeder was het best verkochte boek van 2016. En misschien brengt de publicatie van Korterink enkele niet afgesloten zaken uit het boek nog tot een oplossing. Aan het eind roept de schrijver iedereen die nog tips heeft op zich te melden bij de politie. Zelfs één goede aanwijzing zou het lezen van 250 pagina’s pijn, verdriet en ellende al meer dan de moeite waard maken. 

Hendrik Jan Korterink, ‘Crimescene Schilderswijk’. Uitgeverij: Just Publishers. Prijs: € 19,95. Meer informatie: www.misdaadjournalist.nl