Museum voor Communicatie heet nu COMM
De Blauwe Mauritius, een van de duurste zegels ter wereld, is nu te zien aan de Zeestraat.
“Laten we even naar boven lopen, op de begane grond werkt de koffiemachine nog niet.” Terwijl werklui een dweil over de vloer halen, loopt Sarah-Jane Earle, gekleed in een strakke,donkerblauwe jurk, de houten trap omhoog richting COMM Club. De woordvoerster van het voormalige Museum voor Communicatie wijst bij binnenkomst naar de raampjes in de sacraal ogende ruimte. “Vroeger zat hier een theosofentempel, we hebben het glas in lood moeten vervangen, maar in de huidige ramen zitten nog steeds de symbolische tekens van weleer, zoals de twee driehoeken.”
Daarna neemt ze vlak bij de bar plaats en vertelt waarom het museum anderhalf jaar gesloten bleef. “We leunden de laatste jaren te sterk op ons post- en telecomverleden, er werden historische communicatiemiddelen tentoongesteld, maar interactie met de bezoeker was er nauwelijks. Daardoor liepen de bezoekersaantallen terug en raakten we in een neerwaartse spiraal. Het was echt een beetje vergane glorie. Er moest iets gebeuren.”
Grootschalige verbouwing
Op verzoek van de raad van toezicht sloot het gebouw aan de Zeestraat in het voorjaar van 2016 voor een grootschalige verbouwing. Omdat het museum geen rijks- of gemeentesubsidie ontvangt, financierde de stichting de metamorfose grotendeels uit het Museumfonds Zeestraat 80, een destijds door de PTT opgericht fonds om het museum een solide financiële basis te bieden (zie ook blokje ‘historie’). Vrijdag 3 november is het gebouw weer voor het publiek toegankelijk, onder een nieuwe naam: COMM. “We zijn nu meer dan een museum,” legt Earle uit. “In onze doelstelling uit 1929 staat al dat we mensen communicatie willen laten ervaren.
Maar communicatie is zo’n containerbegrip. Je kunt er alles wel onder scharen. Wij denken dat een bezoek pas relevant wordt als je de mens centraal stelt. COMM is daarom een ontmoetingsplek. De begane grond is voor iedereen vrij toegankelijk.” Met haar hand wijzend naar de plek waar ze zich begeeft: “Maar je kunt ook lid worden van de COMM Club. Dat is een sociëteit anno nu: een exclusieve ruimte waar je relaties kunt ontvangen en kunt netwerken. Achterin liggen de vergaderruimtes. In de weekenden zijn de ruimtes ook voor niet-leden te boeken.” Ook nieuw is de COMM Academy, waar workshop en trainingen worden gegeven, bijvoorbeeld in de Newsroom, geschikt voor honderdvijftig personen. Of het programma COMM Live, voor de nieuwsgierige mens. Binnenkort is er een debat over het Haagse nachtburgemeesterschap en vertelt voormalig fotomodel Tanja Kok hoe je ‘influencer’ kunt worden.
Scheet
En wat als je gewoon een dagje museum wilt doen? “Dat kan natuurlijk ook,” aldus Earle, die tevens coördinator presentatie en educatie is. “Kom, we lopen de verdiepingen even langs.” Langs de trappen viel het plastic transportsysteem al op. Eenmaal boven aan de vierde etage laat Earle zien wat de bedoeling is. Ze trekt een capsule open. “Op een briefje kun je opschrijven wat communicatie voor jou betekent. Daarna doe je de capsule dicht en wordt deze door middel van luchtdruk naar beneden getransporteerd. Als je snel bent, kun je de reis naar beneden volgen. Kinderen vinden het fantastisch. Degene die beneden staat, kan jouw berichtje lezen en de capsule tegen een met muur van klittenband plakken.”
Ook ‘de biecht’, een hokje waarin wordt gevraagd om je hart te luchten, blijft niet anoniem. Earle: “Nou, je hoort alleen een stem en er zit vertraging op. Dus de kans dat iemand je herkent, is heel klein. We verwachten geen rare dingen. Eerder hilariteit. Laatst was er een jongen die vertelde dat ie net een heel harde scheet had gelaten.”
Een andere zogenoemde ‘experience’ heet ‘The Bubble’. Het is een zwart hokje waarin je wordt blootgesteld aan steeds meer communicatieprikkels. “Sommige mensen stappen het hokje schouderophalend uit, anderen vinden het een nare ervaring.”
Postzegels
Een wel heel bijzonder item staat op de tweede etage: een verlicht display met daarin een postzegel van koningin Victoria uit 1847. Earle: “Hij komt van het eiland Mauritius, destijds een Britse kolonie. Een van de beroemdste postzegels ter wereld. Er zijn er wereldwijd nog twaalf, waarvan vier ongestempeld. Wij hebben dus een ongestempelde, de overige drie zijn in handen van de huidige Queen Elizabeth, The British Library en Mauritius zelf.” Ten tijde van het PTT Museum werd deze zegel aangeschaft. De prijs is niet bekendgemaakt, maar tegenwoordig is hij meer dan een miljoen waard. “Ja, we hebben ’m goed beveiligd.”
Earle kijkt op haar horloge. Ze moet weer naar de volgende afspraak. Zo vlak voor de opening valt er nog genoeg te doen. “Maar het komt allemaal op tijd af, hoor. Ik laat je nog even de emoj-wand zien. Dit keer een modern communicatiemiddel dat iedereen weleens gebruikt bij het whatsapppen of sms’en. Achter op de bekende afbeeldingen, zoals een huilende smiley of een blij kijkende drol, staat de betekenis. Earle draait het drolletje om. “Wat veel mensen niet weten, is dat dit teken in Japan voor geluk staat. Dat komt omdat de woorden ‘poep’ en ‘geluk’ fonetisch hetzelfde worden uitgesproken.”
Kijk, dat hebben we dan ook weer geleerd.
Historie Museum voor Communicatie
Toen Pieter Waller zijn omvangrijke postzegelverzameling in 1924 aan de staat schonk, gaf hij een voorwaarde mee: zijn collectie moest in een museum te zien zijn. Zodoende werd in 1929 een stichting opgericht: Het Nederlandsche Postmuseum. Later werd dat het PTT Museum, waar vooral de geschiedenis van post en telecommunicatie werd getoond. Nadat de PTT in 1998 privatiseerde en het museum verzelfstandigde, verbreedde de focus naar communicatie. Het kreeg toen de naam: Museum voor Communicatie. Lange tijd was het museum voor het overgrote deel afhankelijk van het door de PTT opgerichte Museumfonds. Na een ingrijpende verbouwing is het museum een andere koers ingeslagen. Onder de naam COMM is het meer gericht op de toekomst, en moet het op eigen benen kunnen staan. Al hoopt woordvoerster Sarah-Jane Earle ook op subsidies van de gemeente en het rijk.
Wilt u meer lezen over cultuur in Den Haag? Neem dan een abonnement bij DHC.
