Ook in tijden van oorlog blijven de bahá’ís geloven in wereldvrede
Aanhangers van het bahá’í-geloof zien de mensheid toegroeien naar een nieuwe wereldorde waarin alle volkeren vreedzaam samenleven. Ook in donkere tijden houden ze hoop.
“O Heer, mogen allen in harmonie samenkomen,” zegt Jelly van der Laan (66). De kring van biddende mensen beantwoordt het gebed met een stilzwijgend instemmen. Ali Alikhah (69) ademt diep in en houdt zijn ogen gesloten, net als een aantal anderen. Terwijl ze de woorden tot zich laten doordringen, tikt een Friese klok de tijd weg.
Het is maandagavond in de huiskamer van Van der Laan in Houtwijk. De tien aanwezigen behoren allen tot het bahá’í-geloof, ‘de jongste wereldreligie’. Wereldwijd zijn er naar schatting zo’n zeven miljoen bahá’ís, in Nederland ongeveer 1500. Zodra in een stad of dorp negen aanhangers wonen, wordt een Plaatselijke Geestelijke Raad gevormd. In Den Haag bevindt het secretariaat daarvan zich in de Riouwstraat (Archipelbuurt).
Kernbegrippen in het bahá’í-geloof zijn vrede en recht, legt Pieter Bakker (76) uit, lid van de Haagse Geestelijke raad. Gelovigen zijn ervan overtuigd dat op den duur alle volkeren van de wereld in harmonie zullen samenleven. Uitersten van armoede en rijkdom bestaan dan niet langer en tussen man en vrouw is volledige gelijkwaardigheid. “Dat zijn allemaal aspecten die bijdragen aan wereldvrede,” zegt Bakker.
Messias
Het bahá’í-geloof werd in 1844 gesticht door Bahá’u’lláh, een man uit een voornaam gezin uit Teheran (Iran). Hij groeide op als sjiitisch moslim, maar verkondigde later de messias te zijn van de profetie van het bábisme, een stroming binnen de islam die de eenheid van alle religies benadrukt. Daarop voortbordurend stichtte Bahá’u’lláh het bahá’í-geloof, waarin Mozes, Jezus, Mohammed en Bahá’u’lláh allen opeenvolgende zendelingen van God zijn, die een boodschap en daarbij behorende leefregels uitdragen die passen bij de tijd waarin ze leven.
Wat je nu ziet, is de afbraak van de huidige wereldorde en de opbouw van een nieuwe
Na het gebed zet Van der Laan koffie en thee en laat ze schalen met koekjes en chocola rondgaan. Meerdere aanwezigen in de Haagse huiskamer zijn, net als de stichter van hun geloof, opgegroeid met een andere religie. Ali Alikhah, een zachtaardige man met een vriendelijke oogopslag, kwam in de jaren zeventig als soennitisch moslim uit Iran naar Nederland. “De geestelijke daar leerde me om andere volkeren, zoals bahá’ís en de joden, te haten.” Bij de bahá’ís vond hij vrede en geborgenheid.
De moeder van Michael (‘liever geen achternaam’) was bahá’í, zijn vader was christelijk. Hij wilde zelf uitzoeken of, en zo ja welke, religie bij hem paste – precies zoals de heilige geschriften van de bahá’ís voorschrijven: iedereen dient zelf ‘de waarheid te onderzoeken’, ‘opdringerige bekeringsijver’ is uit den boze. Toen Michael in zijn dertiger jaren depressief was, verdiepte hij zich in verschillende religies. Hij glimlacht: “En ben ik toch weer bij de bahá’ís uitgekomen. Het geloof gaat voor mij om dienstbaarheid, om het geven om anderen.” Sinds het opnieuw vinden van de bahá’ís is zijn depressie verdwenen.
Als de mensheid niet één geheel wordt, gaat het mis
Pieter Bakker kwam tijdens zijn studententijd in Groningen in aanraking met het geloof via Bruno Santanera, een Italiaanse ondernemer die zich vestigde in het plaatsje Godlinze. Santanera zou later roem (en fortuin) vergaren als bedenker van de omstreden BioStabil, een magnetische hanger met vermeende helende krachten. Bakker, niet gelovig opgevoed, werd gegrepen door de boodschap van de bahá’ís, maar werkte als journalist en ‘wilde onafhankelijk zijn’. Uiteindelijk bleek zijn bekering ‘een soort puzzelstukje dat ontbrak’. “Daarna was alles veel logischer.”
Vervolging
Hoewel de bahá’ís vrede en harmonie prediken, zijn ze zelf door de jaren heen in groten getale vervolgd. In 2022 werden in Iran nog tientallen aanhangers opgepakt en werden hun bezittingen vernield, schreef The New York Times. De lezing dat na Mohammed met Bahá’u’llah nog een andere profeet is verschenen, kan niet op veel sympathie rekenen van het Iraanse regime. Het feit dat in het Israëlische Haifa het hoogste bestuursorgaan van de bahá’ís zetelt al evenmin. Reden voor Iran om de bahá’ís te zien als spionnen van Israël.
Wij mengen ons niet in partijpolitiek, die verdeelt de mensen
Nonsens, zegt Bakker. De stichter van het geloof werd in 1863 uit Iran verbannen naar Palestina, waar hij later overleed. “Dat is de enige connectie tussen de bahá’ís en Israël; Bahá’u’llah was daar al voordat Israël ook maar bestond. Feitelijk is er geen andere connectie. Ons enige standpunt in het conflict daar is dan ook: stop met de oorlog, we zijn als mensheid een geheel.” Het is de bahá’ís überhaupt niet toegestaan zich te mengen in partijpolitiek. “Die verdeelt de mensen,” zegt Jelly van der Laan. Wel zijn de bahá’ís actief in maatschappelijke ontwikkelingsprojecten en zoeken ze verbinding met andere religies.
Naïef
Met de genocide in Gaza en wereldwijd het hoogste aantal gewelddadige conflicten sinds de Tweede Wereldoorlog (aldus het Peace Research Institute in Oslo) klinkt het geloof in wereldvrede tamelijk naïef. “Je streeft iets na op zo’n grote schaal, dat is inderdaad bijna utopisch,” geeft Bakker toe. “Maar wij zien twee processen tegelijkertijd. Enerzijds de afbraak van de huidige wereldorde, anderzijds de opbouw van een nieuwe. Ja, er zijn veel oorlogen en ellende, maar daarnaast is de laatste decennia de armoede wereldwijd enorm afgenomen en volgt een veel groter deel van de wereldbevolking onderwijs. Heel hoopvolle dingen, maar daar lees je nooit over.”
Er is ‘heel veel te doen voor het zover is’, erkent Van der Laan, terwijl ze in haar keuken nog een rondje koffie schenkt. “Maar het is onvermijdelijk. Oorlog, klimaatproblematiek: als we niet één geheel worden en samen de wereldwijde problemen aanpakken, gaat het helemaal mis.”
De redactie biedt u dit verhaal uit onze kerstbijlage gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
