Grote steden in de aanval tegen korting op ov-geld
De metropoolregio Rotterdam Den Haag en de vervoerregio Amsterdam hebben scherp bij het rijk geprotesteerd tegen een aangekondigde bezuiniging op het openbaar vervoer.
Er is maandag een officieel bezwaar ingediend bij het ministerie van infrastructuur en waterstaat tegen het korten van de zogenaamde brede doeluitkering met 110 miljoen euro. Die zou ‘onrechtmatig’ zijn en ‘in strijd met de beginselen van behoorlijk bestuur’. Dit protest kan later als basis dienen voor een gang naar de rechter.
‘De bezuiniging van 110 miljoen is terug te voeren op een administratieve fout. Het Rijk erkent dat ook maar trekt de bezuiniging vooralsnog niet in. Met desastreuze gevolgen voor de ov-reizigers. Voor die mensen nemen we het op. Tot 20 procent minder bussen en flinke prijsstijgingen op ritten met bus, tram en metro. Je moet het niet willen en wij willen het voorkomen,’ aldus burgemeester Jan van Zanen, in een verklaring van de metropoolregio, waarvan hij voorzitter is.
Zware maatregel
Melanie van der Horst, voorzitter van de vervoerregio Amsterdam zegt in dezelfde verklaring dat er geen andere optie was dan het officieel aantekenen van bezwaar. ‘Het is een zware maatregel die we liever niet inzetten. Het rijksgeld is er voor het goed uitvoeren van onze taken: het zorgen voor goed ov, zodat mensen kunnen komen waar ze moeten zijn. En die taken zijn niet veranderd. Dan valt deze bezuiniging niet te rechtvaardigen’.
Wat ons betreft is die voorgenomen bezuiniging een vergissing en moet deze van tafel
De bezuiniging van 110 miljoen euro per jaar is ongeveer tien procent van de ‘brede doeluitkering’ (BDU). Het gevolg zou zijn, volgens de vervoerregio’s, dat de ov-taken niet meer volledig kunnen worden uitgevoerd. Niet alle trams, bussen en metro’s kunnen blijven rijden. In het hoofdlijnenakkoord van het kabinet Schoof stond dat al dit soort uitkeringen worden overgeheveld naar het Gemeente- of Provinciefonds. Dat zou efficiënter zijn en daarom is er tien procent afgehaald. Maar volgens de vervoerregio’s wordt de BDU ten onrechte op één hoop gegooid met andere regelingen. De BDU is ‘een structurele, onmisbare uitkering waarmee vervoerregio’s hun wettelijke taken uitvoeren’.
Juridische vervolgstappen
Daarnaast richt het protest zich tegen de wijze waarop rijk en PVV-staatssecretaris Chris Jansen (intussen afgetreden) heeft geopereerd. Er zou geen tijdig overleg zijn geweest. Mede daarom stellen de vervoerregio’s nu dat de bezuiniging ‘in strijd is met het beginsel van behoorlijk bestuur, waaronder het vertrouwensbeginsel, het rechtszekerheidsbeginsel, het gelijkheidsbeginsel, het zorgvuldigheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel’. Dit is zo geformuleerd met het oog op eventueel te nemen ‘juridische vervolgstappen’.
Een van de nieuwe, elektrische HTM-bussen, type eCitaro van Mercedes. | Foto: HTM
HTM-directeur Jaap Bierman uitte begin deze maand zijn grote zorgen al. “De betaalbaarheid én het aanbod van ons openbaar vervoer staat door stijgende kosten en de voorgenomen bezuiniging sterk onder druk. Daarover maken wij ons samen met de andere stadsvervoerders grote zorgen. Wat ons betreft is die voorgenomen bezuiniging een vergissing en moet deze van tafel,” zei hij bij de presentatie van de jaarcijfers van zijn bedrijf over 2024. De HTM sloot dat jaar af met een winst van 1,9 miljoen euro. Qua reizigersaantallen komt het bedrijf weer in de buurt van het niveau van vóór de corona-pandemie. De vernieuwing van het materieel gaat in hoog tempo door. Er verschijnen steeds meer nieuwe elektrische bussen op straat en de het bedrijf bereidt zich voor op de komst van nieuw trams van de Zwitserse firma Stadler, die de oude GTL-8-wagens gaan vervangen.
