Aantal slachtoffers verdubbeld: waarom is Haags verkeer zo onveilig?
Nergens vallen zo veel gewonden in het verkeer als in Den Haag. Volgens cijfers van Rijkswaterstaat is het aantal slachtoffers sinds 2015 verdubbeld. De gemeente staat voor een raadsel.
‘Voor mijn gevoel reed ik niet zo hard.” Nuzdar S. (25) uit Leiden staat voor de rechter vanwege een aanrijding. Anderhalf jaar geleden scheurde hij met 216 kilometer per uur door de Victory Boogie Woogietunnel bij Ypenburg, tot hij met volle vaart op een auto knalde. De aangereden bestuurder hield er een hartkneuzing, ribbreuken en een gebroken ruggenwervel aan over. Woensdag veroordeelde de rechter S. tot een maandenlange celstraf en een rijontzegging van drie jaar.
Het afgelopen jaar werd Den Haag meermaals opgeschrikt door heftige verkeersongevallen. In oktober reed een automobilist op de Loosduinseweg een 6-jarige jongen aan, die in een coma belandde. De bestuurder, die door rood was gereden, stopte niet. In januari knalde een dronken automobilist op de Javabrug met 120 kilometer op een auto, waarbij een 23-jarige man overleed. En in maart schepte een ongeduldige automobilist bij een inhaalactie op de Hoefkade een 55-jarige fietser, met fatale afloop. De bestuurder rende er vandoor.
Zorgelijke trend
Het zijn uitwassen van een zorgelijke trend. Den Haag is veruit de meest verkeersonveilige stad van Nederland, aldus het Bestand geRegistreerde Ongevallen in Nederland (BRON), een database van Rijkswaterstaat. Sinds 2015 verdubbelde het aantal gewonden in het verkeer van 860 naar 1773 (in 2021). Daarmee is Den Haag een vreemde eend in de bijt. In Rotterdam bleef het aantal verkeersslachtoffers gelijk, in Amsterdam en Utrecht halveerden de cijfers zelfs.
Bron: Rijkswaterstraat, beeld: hansfresen.vormgeving
“We hebben de gemeente gevraagd hoe de Haagse cijfers zó kunnen afwijken,” zegt Jos de Jong, voorzitter van de Haagse afdeling. “De ambtenaren die zich bezighouden met fietsveiligheid snappen het ook niet.” De gemeente staat voor een raadsel. Goudappel, een adviesbureau over mobiliteit, is ingeschakeld om onderzoek te doen. “De eerste resultaten laten zien dat verdiepend onderzoek nodig is,” meldt een gemeentewoordvoerder.
Letty Aarts, onderzoeker bij het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), plaatst een kanttekening bij de alarmerende cijfers. Hoewel BRON de meest gebruikte database is, is deze verre van compleet. “Met name fietsslachtoffers worden weinig geregistreerd. Maar ook van ongelukken met gemotoriseerd verkeer ontbreekt ongeveer de helft in BRON. De onderregistratie kan per regio verschillen.”
Dat maakt onderzoek naar lokale letselcijfers notoir ingewikkeld, legt ze uit. “Vaak valt een stijging van gewonden lastig te koppelen aan één of meerdere factoren.”
Vaak valt een stijging van gewonden lastig te koppelen aan een oorzaak
Hoe dan ook zullen de onderzoekers kijken naar de ‘blootstelling’ van Hagenaars aan verkeer. “Simpel gezegd: is het drukker op de weg, dan is de kans op ongelukken groter. Al maakt het verschil of meer mensen de tram of de fiets pakken.” Daarnaast kijken onderzoekers naar risicofactoren als vergrijzing en veranderd rijgedrag. “De kunst is om voldoende concrete cijfers te verzamelen om conclusies te kunnen trekken. Het blijkt vaak een complexe samenloop van omstandigheden.”
Black spots
Nog in maart gaf de gemeenteraad groen licht voor een plan van 25 miljoen euro om de verkeersveiligheid de komende jaren te verbeteren. Het gaat onder meer om publiekscampagnes (‘Rij Rustaagh’), schoolzones, hufteraanpak en meer straten waar 30 kilometer per uur de limiet wordt. Verder richt de gemeente haar pijlen op ‘black spots’, plekken waar bovenmatig veel verkeersongelukken gebeuren. Beruchte kruispunten zijn de Melis Stokelaan-Leyweg, het Paul Krugerplein, Oude Haagweg-Thorbeckelaan en de Zevensprong.
Voor een deel van de gemeenteraad gaat dit niet ver genoeg. De Haagse Stadspartij pleit voor een snelheidslimiet van 30 kilometer per uur in de hele stad. Amsterdam en Utrecht werken daar al naartoe. Een motie voor zo’n snelheidsregime (‘dertig is het nieuwe vijftig’) werd in maart echter weggestemd. Nadat AD Haagsche Courant onlangs over de hoge letselcijfers publiceerde, riep de partij opnieuw op tot snelheidsbeperkingen.
Een snelheidslimiet van 30 kilometer per uur maakt zo’n verschil
“Het maakt zo’n verschil,” aldus De Jong van de Fietsersbond. In Den Haag valt driekwart van de verkeersslachtoffers op 50-kilometerwegen, bleek twee jaar geleden uit onderzoek. “In Brussel hebben ze in 2021 de maximumsnelheid verlaagd naar 30 kilometer per uur. Het resultaat is flink minder ongevallen, het aantal verkeersdoden is zelfs gehalveerd. Wat wil je nog meer als bewijs?”
Toch raden verkeersdeskundigen van SWOV zo’n generiek snelheidsregime af. Alleen op wegen waar fietsers en voetgangers niet fysiek gescheiden zijn van gemotoriseerd verkeer, is een 30-kilometerlimiet volgens hen raadzaam. Aarts: “Je wilt voldoende doorstroming, anders gaan automobilisten uit zichzelf wel te hard rijden.”
Beroerte
Jelle Meinesz, raadslid van Hart voor Den Haag, ziet verdere snelheidsbeperking evenmin zitten. “Op 30-kilometerwegen word ik in de auto nu ingehaald door e-bikes, dat levert ook weer gevaarlijke situaties op. En als iemand een beroerte krijgt op een 50-kilometerweg, heeft dat niets met de rijsnelheid te maken.”
Dikke boetes en bij herhaling de auto innemen
Het ligt allemaal niet zo simpel, stelt Meinesz. Hij vindt daarom dat de gemeenteraad eerst zijn zegje moet doen over de onderzoeksvragen. “Ons is nu niets gevraagd. Ik zou bijvoorbeeld graag willen dat de onderzoekers kijken naar de rol van pollers en wegversmallingen. En ik ben benieuwd hoeveel ongelukken met ouderen op elektrische fietsen er zijn.”
Hij pleit alvast voor harder optreden tegen aso’s in het verkeer. “Dikke boetes en bij herhaling de auto innemen. We moeten bij het rijk lobbyen voor hardere sancties.”
De redactie biedt dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Koop de papieren editie van Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement. U ontvangt de krant dan tien weken voor slechts 10 euro.
