Studenten in leegstaande kamers: hospita maakt een comeback
Kamer over en die verhuren aan een vreemdeling? Hospitaverhuur, in de vorige eeuw nog heel gewoon, maakt een comeback.
In Den Haag ontstaan langzaamaan weer tientallen hospitakamers, voornamelijk als uitkomst voor studenten. Er is al jaren te weinig woonruimte beschikbaar voor deze groep. De vraag naar kamers piekt in september, wanneer duizenden nieuwe studenten een plekje in Den Haag zoeken. Janneke Wubs verhuurde een tijd lang een kamer aan een student en is enthousiast over het concept: “Mensen denken al snel dat hun privacy eraan gaat, maar dat valt best mee en je helpt écht iemand.” Hoewel er veel gegadigden zijn voor hospitaverhuur, gaat het in de praktijk nog niet helemaal van een leien dakje.
Het idee is simpel: veel mensen hebben woonruimte over, studenten kunnen zo’n ongebruikte kamer opvullen. Zo dachten ook Daan Donkers en zijn toenmalige studiegenoten Joost Bokkers en Maurits Barendregt. In 2019 richtten zij, na een succesvolle pilot in Utrecht, het landelijke platform Hospi Housing op. Vanaf 2023 werden zij actief in Den Haag. Waar vroeger de kerk nog voornamelijk hospitaplekken faciliteerde, vindt de matching nu plaats via een online platform. Donkers: “We maken het proces zo makkelijk mogelijk. Het is een soort Airbnb of Kamernet, maar dan voor hospitaverhuur.” De organisatie biedt verhuurders daarnaast ondersteuning met administratieve zaken.
Sociaal contact
In het studiejaar 2022-2023 was er in Den Haag een tekort van zo’n vijfhonderd studentenwoningen. Als docent-onderzoeker aan de Haagse Hogeschool en moeder van drie studenten krijgt Janneke Wubs het tekort aan studentenwoningen maar al te goed mee. “Het is veel te duur en je komt nooit aan de beurt,” vat ze samen. Toen haar dochter een halfjaar naar het buitenland vertrok, wilde ze haar steentje bijdragen. “Dat inschrijven was zo gepiept en binnen twee dagen had ik meer dan zestig berichten. Sommige waren echt heel zielig.”
We hadden uitermate leuke gesprekken aan tafel
Donkers legt uit dat het meer is dan alleen een oplossing voor het kamertekort. “Naast de financiële prikkel, die natuurlijk voor veel verhuurders ook belangrijk is, speelt het sociale aspect een grote rol.” Omdat het voor veel verhuurders niet alleen om de financiële verdiensten draait, valt de huurprijs vaak lager uit voor de student dan in de commerciële sector. In Den Haag is de huurprijs van een hospitakamer gemiddeld 116 euro lager dan die van een reguliere studentenkamer, waar een student uiteindelijk zo’n 700 euro per maand voor moet neerleggen, blijkt uit een rapport van Kamernet uit 2023.
Het overgrote deel van de kamerzoekers geeft aan enige mate van sociaal contact te willen, laten cijfers van Hospi Housing zien. Wubs herinnert zich dat zowel de huurder als de verhuurder een thermometertje invult voor de mate van gewenste interactie. Bij hen zat de student uiteindelijk ’s avonds aan de eettafel en gooide zijn was gewoon bij hen in de wasmand. “Dat was voor ons simpelweg het meest praktisch,” vertelt Wubs. “En ook gezellig. Hij had een andere politieke mening, dus we hadden uitermate leuke gesprekken aan tafel.”
Vergunning
De gemeente draait aan verschillende knoppen om het huidige kamertekort onder studenten op te lossen, maar de prognose schetst nog een twijfelachtig beeld. De nieuwbouw van studentenwoningen had het tekort in het studiejaar van 2030 op nul moeten zetten, maar door de verwachte groei van Universiteit Leiden en de Technische Universiteit Delft kan het tekort oplopen tot zo’n 2500 kamers. Naast nieuwbouw zet de gemeente in op beter gebruik van bestaande woonruimte, zoals bij hospitaverhuur.
Aan beide kanten is ontzettend veel animo
Zo initieerde de gemeente in 2023 een tweejarige samenwerking met Hospi Housing, dat vorige zomer een campagne op touw zette. “We merkten al snel dat er ontzettend veel animo was aan beide kanten,” vertelt Donkers enthousiast. Met vijftig matches, ten opzichte van de beoogde doelstelling van honderd matches per jaar, is er komend jaar nog wel werk aan de winkel. Enerzijds heeft een campagne even de tijd nodig, weet Donkers. Anderzijds, als de eerste matches eenmaal zijn gemaakt, volgt er vaak een subtiel sneeuwbaleffect.
Een grote belemmering ligt ondertussen ook bij de onlangs aangescherpte regelgeving over kamerbewoning. Alleen op adressen waar maar één persoon staat ingeschreven, mag je een kamer verhuren zonder vergunning. Het aanvragen van een vergunning vormt een extra administratieve drempel en een kostenpost (van € 543,90) voor de verhuurder. Donkers: “Daarnaast helpt het niet dat deze vergunningen in Den Haag amper meer worden uitgegeven.” Momenteel kan je alleen een aanvraag doen in 9 van de 44 wijken.
90 vierkante meter
Hospi Housing pleit daarom voor een onderscheid tussen commerciële verhuur en hospitaverhuur, wat vanuit de rijksoverheid al toegelaten wordt. Bij de meeste gemeentes is een vergunning voor het verhuren van een kamer aan één persoon, ongeacht het aantal vaste bewoners, al niet meer nodig. Wethouder Martijn Balster (PvdA, volkshuisvesting) pleit voor het aanpassen van de huisvestingsverordening. “Het is zaak om de bestaande woonvoorraad maximaal te benutten,” laat hij weten in een reactie. Daar gaat wel veel tijd overheen, vertelt Donkers. “Dat is zonde. Mensen die ons nu bereiken, moet je eigenlijk gelijk binnenhalen.” De gemeente laat in een reactie weten dat de gemeenteraad nieuwe regels voor de huisvestingsverordening moet vastleggen in lijn met de onlangs ontworpen Woonvisie. De inwerkingtreding van de nieuwe verordening is beoogd op 1 april 2025.
Wubs, die een pauze heeft genomen van hospitaverhuur door longcovid, denkt er zeker in de toekomst weer aan te beginnen. “Wij hebben ruimte over, het is toch oneerlijk verdeeld.” Volgens het Woononderzoek 2021 zijn er bijna één miljoen eenpersoonshuishoudens met meer dan drie kamers en 90 vierkante meter, en uit onderzoek van Univé blijkt dat bijna de helft van de koopwoningen een kamer beschikbaar heeft voor eventuele verhuur. “We hebben een stel dat dolgraag hospita wil worden. Zij wonen in een enorme woning met wel drie lege slaapkamers, maar hebben geen vergunning,” vertelt Donkers. “Elke potentiële studentenkamer die leegstaat, is er een te veel.”
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
