Rijk zet omstreden renovatie Algemene Rekenkamer door
Ondanks heftige kritiek uit zowel de erfgoed- als architectenwereld zet het rijk de ingrijpende renovatie van de Algemene Rekenkamer aan het Lange Voorhout door.
Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) en architectenbureau Happel Cornelisse Verhoeven presenteerden het ontwerp voor de renovatie en verbouwing woensdag in het complex van de Rekenkamer. De verbouwing richt zich met name op de in 1997 voltooide nieuwbouw aan de Kazernestraat, een ontwerp van Aldo en Hannie van Eyck. Architect Ninke Happel bezwoer daar dat de ‘zwanenzang’ van de Van Eycks ‘met respect’ zal worden behandeld. Tegelijk zijn ingrepen noodzakelijk, omdat het gebouw verouderd is. Zo wordt in de ingang verplaatst en verdwijnt een karakteristiek trappenhuis.
Scherpe kritiek
Een internationale groep van architecten en erfgoedbeschermers heeft scherpe kritiek op de plannen. In een vorig jaar aan het (demissionaire) kabinet gestuurde brief worden de aanpassingen ‘totaal onacceptabel’ genoemd. ‘Wij vragen u daarom af te zien van het onderhavige verbouwingsplan en alle maatregelen te nemen om dit unieke laattwintigste-eeuwse monument te beschermen,’ aldus de ondertekenaars, onder wie Rem Koolhaas, Herman Hertzberger, Kees Rijnboutt en talloze buitenlandse architecten en experts.
Je kunt nu eenmaal geen stolp over het gebouw zetten
De initiatiefnemers van de brief waren zes experts, onder wie Hertzberger, die door het RVB zelf waren aangezocht om mee te praten over het ontwerp. Zij zeggen onvoldoende te zijn gehoord. Volgens Happel is dat niet waar. “We hebben goede gesprekken gehad, maar je kunt nu eenmaal geen stolp over het gebouw zetten,” zei zij woensdag.
Het ‘regenboogtrappenhuis’ dat waarschijnlijk verdwijnt. | Foto: DHC
Opmerkelijk was dat op de persbijeenkomst aanvankelijk totaal niet op het conflict werd ingegaan. Happel en de eveneens aanwezige rijksbouwmeester Francesco Veenstra zagen zich daar uiteindelijk toe gedwongen toen journalisten ernaar vroegen. Maar het is intussen allemaal nakaarten, want de omgevingsvergunning is aangevraagd bij de gemeente. Dat er geen breder debat is gevoerd, komt volgens Veenstra mede doordat het ontwerp geheim was in verband met de veiligheid.
Ingewikkeld complex
De Algemene Rekenkamer bewoont een ingewikkeld historisch gebouwencomplex tussen het Lange Voorhout en de Kazernestraat, grenzend aan de Kloosterkerk. Aan het Voorhout staat een gebouw uit de achttiende en negentiende eeuw, waarin het ‘college’ van de Rekenkamer is gevestigd. Erachter staan het negentiende-eeuwse ‘grootboekgebouw’ en de grote uitbreiding van de Van Eycks uit 1997, ook wel aangeduid als het ‘werkhuis’.
Happel Cornelisse Verhoeven laat veel bij het oude, waardoor de renovatie eigenlijk ook een restauratie is. Maar er zijn verschillende opvallende ingrepen. De hoofdingang verhuist van de schilderachtige binnenplaats naar het Voorhout. De oude ingang blijft wel in gebruik voor medewerkers. Tussen oud- en nieuwbouw situeerden de Van Eycks hun ‘regenboogtrappenhuis’, een opvallend verticaal element dat hoogteverschillen tussen verdiepingen overbrugt. Dat verdwijnt; er komt elders in het complex een nieuwe trap. Verder verandert de functie van de bibliotheek. Een deel van de boekenkasten maakt plaats voor kluisjes, een bijverschijnsel van de bij overheidsmanagers populaire maar door veel ambtenaren gehate ‘flexwerkplekken’.
De verbouwing begint in 2026 en duurt naar verwachting tweeënhalf jaar. De Rekenkamer verhuist dan naar een tijdelijke locatie. De kosten van de renovatie zijn nog niet exact bekend, maar liggen tussen de 25 en 50 miljoen euro.
