PrinsjesFestival 2019 geeft antwoord: Wat is het geheim van een goede speech?
Het PrinsjesFestival (10 – 17 september) komt er weer aan. Eén van de activiteiten is de wedstrijd ‘PrinsjesRede’ voor speechschrijvers. De winnaar van vorig jaar vertelt.
Opvallend wel. Leonoor Russell (31) was en is speechschrijver bij het Ministerie van Defensie, maar haar vorig jaar op het PrinsjesFestival bekroonde toespraak ging over het drama van het afbouwen van de sociale werkplaatsen. “Het idee stamde uit mijn periode op de afdeling voorlichting van de Eerste Kamer,” vertelt ze. “Een van mijn taken was daar het maken van verslagen van debatten. De discussies over de stelselwijziging, die onder meer inhield dat er geen nieuwe mensen meer naar de sociale werkplaatsen konden, waren intensief. Er was veel kritiek. En ik dacht zelf toen ook: dit is niet goed. Dat had ik nog steeds in mijn hoofd.”
Dat het niet goed zit – en dat wordt intussen door politiek, werkgevers en werknemers erkend – blijkt duidelijk uit de speech van Russell. Aan het woord is een zekere Anneke. Zij beschrijft hoe overheid en bedrijfsleven hun beloftes van het aannemen van mensen met een beperking niet waarmaken. ‘En in de tussentijd zag ik de ene na de andere werknemer vertrekken. Naar huis. Op de bank. Alleen. Weg structuur. Weg veilige omgeving’. Het is een tekst die het goed zou hebben gedaan voor de inspraakmicrofoon en die vorig jaar in de Kloosterkerk ook effect sorteerde, komende uit de mond van een actrice van het Nationale Theater.
Stem
Daar raken we aan een van de geheimen van het vak, blijkt uit het gesprek met Russell. “Een goede speech sluit perfect aan bij het gehoor. Je wilt iets vertellen, natuurlijk, maar let ook op wat de toehoorders interessant zouden kunnen vinden. En het moet ergens over gaan. Ik stel me ook de stem voor van degene die hem uitspreekt, klinkt misschien een beetje creepy.”
Een goede speech sluit perfect aan bij het gehoor.
In haar huidige baan hebben we het dan over de stemmen van minister Ank Bijleveld, staatssecretaris Barbara Visser en Commandant der Strijdkrachten Rob Bauer.
Voorheen schreef ze voor de Eerste Kamer-voorzitters Fred de Graaf en Ankie Broekers-Knol. Is het niet beperkter om nu in de gespecialiseerde wereld van Defensie te werken? “Nee, juist niet,” zegt Russell. “Dit is een van de mooiste plekken voor een speechschrijver. Er zijn hier zúlke mooie verhalen te vertellen. Voor de persoonlijke relazen van militairen blijven mij aangrijpen.”
Competities voor speechschrijvers
Waarom deed Russell eigenlijk mee aan PrinsjesRede op het PrinsjesFestival? “Het is een van de weinige competities voor speechschrijvers die er zijn. Er is verder niet zo veel in ons vak. Twee jaar eerder hoorde ik al eens bij de laatste drie, dus vorig jaar dacht ik: ik probeer het nóg een keer. En met succes, want ik won.”
‘Het doel van de PrinsjesRede is om de kunst van het schrijven van een toespraak te vieren,’ geeft de leiding van PrinsjesFestival aan. Dat gebeurt altijd aan de hand van een thema. Vorig jaar was dat ‘de burger die gehoord wil worden’. Dit jaar is het ‘Voor vrouwen, door vrouwen, met mannen!’, naar aanleiding van 100 jaar vrouwenkiesrecht.
Op vrijdag 13 september, 16.30 uur, worden de drie beste inzendingen van dit jaar in de Kloosterkerk voorgedragen door acteurs van het Nationale Theater. Een jury o.l.v. Jet Bussemaker kiest de winnaar (m/v).
