GroenLinks en PvdA willen lokaal samenwerken en zo de grootste worden
Lokale leden van GroenLinks en de Partij van de Arbeid konden tot woensdag stemmen over samenwerking bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Weinig lijkt verdere toenadering tussen beide partijen in de weg te staan.
In een brief aan de leden legden de lokale Haagse afdelingen van GroenLinks en de Partij van de Arbeid een aantal weken geleden het advies voor om met één kandidatenlijst en een gezamenlijk verkiezingsprogramma mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. De besturen van beide partijen stellen dat ze samen de kans hebben om ‘een sterke linkse vuist te maken’ voor de stad en ‘het voortouw te nemen in een eerlijke en groene toekomst’.
Momenteel hebben GroenLinks en de PvdA respectievelijk vijf en drie zetels in de gemeenteraad, waarin Hart voor Den Haag met negen zetels de grootste is. “Met een gezamenlijke lijst zien we kansen om de grootste te worden van Den Haag en om het stadsbestuur flink naar links te trekken,” zegt afdelingsvoorzitter Edgar Hoedemaker (PvdA). “In het kader van versplintering van de raad is samenwerking ook een goed idee.”
Wij zetten het sociale vooraan en GroenLinks klimaat, maar we vinden vaak hetzelfde
Zijn GroenLinks-collega Arjan van der Hulst toont zich eveneens enthousiast. “In Den Haag doen we al veel samen, zowel in de gemeenteraad als met leden. Als je op heel veel thema’s hetzelfde nadenkt en nastreeft, ontstaat dat op natuurlijke wijze.” Op recente partijbijeenkomsten was het overgrote deel van de aanwezigen voor samenwerking, aldus beide voorzitters.
Zo ook GroenLinks-lid Jolijn Engelbertink, senior beleidsadviseur bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. “Het is belangrijk dat we de krachten bundelen op links, zodat we een sterk, verenigd blok vormen tegen het rechtse geluid. Tussen de partijen zit inhoudelijk veel overlap en de verschillende accenten die partijen leggen, kunnen elkaar versterken. De combinatie van het duurzame van GroenLinks en het sociale van de PvdA is heel goed.”
Nuanceverschillen
Het stemgedrag van beide partijen in de gemeenteraad was het afgelopen jaar nagenoeg gelijk. Van de 703 voorstellen, moties en amendementen stemden de voltallige fracties in 666 gevallen hetzelfde: een score van bijna 95 procent. In de weinige onderwerpen waarover beide partijen het niet eens waren, is qua thematiek geen duidelijke lijn te ontwaren. Hooguit valt te zeggen dat GroenLinks hier en daar iets ‘groener’ stemde. “Wij zetten misschien het sociale vooraan en GroenLinks klimaat, maar we vinden vaak hetzelfde,” zegt Hoedemaker. “Je ziet hooguit verschillen in prioriteiten of bepaalde nuances.”
GroenLinks is de partij van het zand, de PvdA moet zich richten op het veen
Op nationaal niveau zorgen de standpunten ten opzichte van Israël en Palestina voor onderlinge wrevel. Sommige leden van GroenLinks spreken zich uit voor veel meer oog voor het leed van de Palestijnen, terwijl Joodse leden van de PvdA zich juist niet genoeg gesteund voelen. Hoedemaker ziet inderdaad ‘stevige gesprekken’ hierover tussen leden. “Maar lokaal valt de verdeeldheid wel mee. Ik zie bij beide partijen vooral eensgezindheid om in deze kwestie niet nog meer olie op het vuur te gooien.” Van der Hulst: “Het is een onderwerp met veel emotie, maar tussen de basiswaarden van onze partijen zit niet zoveel verschil.”
Droombeeld
Toch is niet iedereen enthousiast over meer samenwerking. In een open brief in de Volkskrant noemde een groepje PvdA-mastodonten de notie dat samenwerking meer zetels oplevert een ‘droombeeld’. Vanwege de ‘fundamenteel andere opvattingen’ zouden praktisch geschoolde kiezers bij een fusie met GroenLinks bovendien ‘echt niet’ terugkeren bij de PvdA. En om de opmars van extreemrechts te stuiten, dient de partij niet verder naar links op te schuiven, maar het politieke midden op te zoeken, vinden zij.
We verwachten dat leden voor meer samenwerking stemmen
Daar sluit de kritiek van Michel Don Michaloliákos, docent bestuurskunde aan de Universiteit Leiden en werkzaam bij de denktank GeopolitiekNu, aardig op aan. Mede vanwege de verregaande samenwerking tussen beide partijen zegde de Hagenaar zijn PvdA-lidmaatschap op. “Door als PvdA al jaren naar GroenLinks toe te bewegen, is de partij de verbinding met de lage klasse verloren,” vindt Don Michaloliákos. “Beide partijen hebben een ander bestaansrecht en de kiezersgroepen verschillen enorm van elkaar. GroenLinks is de partij van het zand, de PvdA moet zich richten op het veen.” De kiezers daar moeten wat hem betreft worden aangesproken met een nieuw, eigen verhaal. “Zet als partij meer in op veiligheid, versterk de sociale cohesie in slechte wijken en durf het te hebben over migratie. Dan kun je echt weer oude kiezers terugwinnen.”
Ledenvergadering
Tot woensdag (20 november) konden leden van beide partijen hun stem uitbrengen. De uitslag wordt op woensdag 27 november bekendgemaakt, wanneer beide partijen een algemene ledenvergadering organiseren. Stemmen de leden in met het voorstel, dan gaat een gezamenlijke commissie aan de slag met de kandidatenlijst en het programma. Een beoogde lijsttrekker is er nog niet.
Met de uitkomsten op nationaal niveau in het achterhoofd (in 2023 stemde bij GroenLinks 91,8 procent voor samenwerking, bij de PvdA 87,9 procent) mag het duidelijk zijn dat verdere samenwerking hoogstwaarschijnlijk ook op lokaal niveau van de grond komt. “We verwachten dat leden ‘ja’ zeggen,” aldus Van der Hulst. “De samenwerking geeft energie en brengt veel positiviteit, wat wellicht vreemd lijkt als je nu naar de politiek kijkt. Maar wij zijn aan het verbinden, daar kunnen andere partijen een voorbeeld aan nemen.”
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
