Gastcolumn Jan Pronk: ‘Op vakantie, en ik neem mee’
Oud-VVD raadslid en bestuurskundige Jan Pronk schrijft een gastcolumn voor de DHC-podcast ‘Wegwijs in het IJspaleis’ over de formatie. Deze week: de formatie in de vakantie.
Op het IJspaleis is het deze dagen rustig. Diverse partijleiders zijn na een intensieve verkiezingscampagne en de eerste weken van onderhandelingen toe aan een welverdiende break. Naar verluidt, is kamperen de favoriete onderbreking bij de politieke top van de hofstad. Zou een weekje op de Hollandse heide of in het Italiaanse hooggebergte kunnen leiden tot verfrissende en vernieuwende politieke inzichten die het slot van de formatie kunnen halen? Tot nu toe lijken namelijk ook de D66-informateurs niet tot een advies te kunnen komen over welke partijen met elkaar de onderhandelingen kunnen opstarten.
Van echt uitrusten en bijkomen is daarom geen sprake. Naar verluidt, wordt er nog naarstig gezocht naar een manier om de impasse te doorbreken. Immers, het zou voor D66-leider Robert van Asten een gevoelige nederlaag zijn als zijn formatie-initiatief strandt zonder resultaat. De sociaalliberale voorman liet op niet mis te verstane wijze weten dat de vorige poging van Hart voor Den Haag-voorman De Mos niet op zijn steun kon rekenen. Hij kon het nog net opbrengen om die poging eerst netjes uit en stuk te laten lopen, alvorens hij zelf het roer in handen nam.
Wie een grote broek aantrekt, moet ook leveren. En daar wordt het interessant. De huidige impasse is bekend: het CDA wil niet mee in centrumlinks, de VVD wil niet met de PvdA door, maar GroenLinks wil niet zonder de PvdA door. De politiek riskante optie van helemaal over links, met D66, GroenLinks, PvdD, PvdA, Denk, SP en HSP, liep al spaak omdat Denk hier niets in zag.
Wie een grote broek aantrekt, moet ook leveren.
Van Van Asten mag worden verwacht dat hij nu stevig de leiding neemt en zich uitspreekt met welke partijen hij een volgend stadsbestuur wil vormen. Tot nu toe heeft hij zijn handen schoon kunnen houden en zijn kaarten tegen de borst, maar de tijd tikt. Begin volgende week wordt het eindrapport van de informateurs van D66-huize verwacht. Lukt het Van Asten niet om een doorbraak af te dwingen, dan ontstaat een pijnlijke situatie. De Haagse stagnatie mag dan op zijn conto worden bijgeschreven: D66 blokkeert immers de grootste lokale partij én kan vervolgens zelf geen coalitie smeden.
De verwachting op en rond het stadhuis is dat er uiteindelijk een coalitie door het midden zal komen. Wanneer wie daarbij door de pomp gaat, de VVD of GroenLinks, is nog moeilijk te voorspellen. De verklaring die erbij zal komen, durf ik al wel in potlood te noteren. Iets met ‘bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen’, ‘de stad moet vooruit’, ‘de problemen en opgaven zijn te groot’, ‘Den Haag heeft een nieuw college nodig’ en natuurlijk het ‘over de eigen schaduw heen springen’. Als er de komende dagen geen doorbraak komt, zal het initiatief naar de VVD gaan. Kunnen de liberalen de verleiding weerstaan een derde poging onder hun bezielende leiding wel te laten slagen door hun eigen bezwaren los te laten? Misschien komt het niet zover en horen we begin volgende week al meer over welke vakantieliefdes in het reces zijn ontstaan.
Deze column is geschreven door Jan Pronk, bestuurskundige en voormalig raadslid van de VVD. Hij doet dit in het kader van de podcast ‘Wegwijs in het IJspaleis’ over de nasleep van de gemeenteraadsverkiezingen. Luister nu aflevering 7: ‘Irritant zijn is een kracht’, waarin we deze column bespreken. Vragen of opmerkingen? Mail naar podcast@denhaagcentraal.net.
