Felle verwijten in debat over Legoland
Nu de gemeente is teruggefloten bij de financiering van Legoland, wil de gemeenteraad weten wat de gevolgen zijn voor de gemeentekas. De HSP en de PvdA vragen opnieuw om een ‘staatssteuntoets’.
De gemeenteraad onderbrak woensdagmiddag het verkiezingsreces voor een debat over de zaak Legoland. Aanleiding was de brief van wethouder Tom de Bruijn (D66, financiën) waarin hij bevestigde dat de boekhoudconstructie van het Legoland-project niet mag volgens de Commissie BBV, het landelijk orgaan dat over de boekhoudregels voor gemeenten gaat. Om de komst van de kinderattractie financieel rond te krijgen, liet de wethouder een ingewikkelde erfpachtconstructie optuigen waarbij de gemeente niet zou hoeven afschrijven op het gebouw van Legoland, dat dit jaar moet worden opgeleverd.
Het betekent een financiële tegenvaller van zo’n 6 miljoen euro afschrijfkosten die de gemeente moet verantwoorden. En dat is nog alleen maar Legoland, want de gemeente blijkt deze erfpachttruc in de afgelopen 25 jaar bij meerdere vastgoedprojecten te hebben gebruikt.
“In december heeft de Commissie BBV een heel heldere uitspraak gedaan: dit mag niet,” lichtte gemeenteaccountant René Vierbergen toe in de raadzaal. De accountantsdienst kwam in 2016 voor het eerst in aanraking met de betwiste erfpachtconstructie bij de financiering van kluskavels. Het leidde tot interne discussie, maar uiteindelijk gaf de gemeenteaccountant zijn goedkeuring.
Dat was achteraf gezien een verkeerde interpretatie, aldus Vierbergen. Maar hij ontkent dat de gemeente dit had kunnen weten. “De uitspraak van de BBV was voor ons een verrassing. Wij dachten dat de regels goed waren uitgewerkt.”
Stunt
Het debat, dat was aangevraagd door de PvdA en de HSP, verliep daarop volgens vertrouwde lijnen. De linkse partijen die vorig jaar tegen Legoland stemden, zagen hun zorgen over de financieringsconstructie bevestigd in de BBV-bepaling en opperden op z’n minst een staatssteuntoets door de Europese Commissie. De voorstanders verweten op hun beurt de PvdA en de HSP dat ze de boekhoudkwestie opbliezen – CDA-raadslid Daniëlle Koster sprak van een ‘verkiezingsstunt’.
In december heeft de Commissie BBV een heel heldere uitspraak gedaan: dit mag niet!
Toch dienden vrijwel alle partijen vragen in over de financiële tegenslag. Wat de gevolgen van de BBV-uitspraak zijn voor de vraag of er sprake is van ongeoorloofde staatssteun bij Legoland, wilde Frans de Graaf (VVD) weten. “Dat is een buitengewoon goeie vraag, waar ik nu geen antwoord op kan geven,” was de repliek van de gemeenteaccountant. “Er is destijds getoetst op staatssteun. Hoe kan het dat die risico’s toen niet serieus zijn genomen?”, vroeg HSP-fractievoorzitter Peter Bos zich daarop af. Samen met Bülent Aydin (PvdA) verzocht hij opnieuw om een staatssteuntoets in Brussel om de risico’s uit te sluiten.
Felheid over Legoland
De felheid waarmee de linkse partijen van leer trokken tegen het Legoland-project stuitte tegen de andere partijen tegen de borst. CDA’er Koster sprak van selectieve verontwaardiging. “De HSP meet met twee maten. Er zijn ook zeven andere projecten waarbij deze constructie is gebruikt, ook onder wethouder Wijsmuller. Die wilden ze niet eens uitnodigen voor deze vergadering.” Ook de VVD, D66 en de PVV vielen daarover. “Die andere zaken zijn maatschappelijke initiatieven, dat is het grote verschil,” wierp Bos tegen.
Over de hoogte van de financiële schade op de korte termijn wilde wethouder De Bruijn geen uitspraken doen in het openbaar. “In het halfjaarbericht zal dat tot achter de komma duidelijk worden. Tot die tijd ga ik niet over bedragen speculeren.” In een geheime toelichting heeft de wethouder overigens wél een inschatting gegeven, aldus protesterende raadsleden.
Over het geheel kost het de gemeente alsnog niet meer dan 450.000 euro, wat een goede investering is.
Volgens wethouder Boudewijn Revis (VVD, stadsontwikkeling) verandert de bepaling van de Commissie BBV niets aan het Legoland-project. “Geen enkel contract hoeft te worden gewijzigd. Over het geheel kost het de gemeente alsnog niet meer dan 450.000 euro, wat een goede investering is.” De 6 miljoen euro afschrijfkosten voor het Legoland-gebouw die nu plots op de Haagse begroting drukken, leveren de gemeente op de lange termijn een financieel voordeel op, redeneert het college, al is de uitleg daarvan geheim. Revis: “Het betekent dat er geen extra euro de gemeente verlaat.”
Afgedaan
Ook het staatssteunvraagstuk beschouwt de wethouder als afgedaan. “Ik heb Pels Rijcken (advocatenkantoor, red.) gevraagd of dit BBV-advies tot nieuwe staatssteunrisico’s leidt. Dat is niet zo.” Dat neemt niet weg dat de bestaande risico’s nog overeind staan, wierpen de HSP en de PvdA tegen. “Een aantal van de toen gesignaleerde risico’s is inmiddels verdwenen,” verzekerde Revis. Welke staatssteunrisico’s dat zijn geweest, is nog altijd geheim.
