Ambitieus plan om daklozen van de straat te halen
De eerste extra opvanglocatie is geopend en er is volop vertrouwen in de nieuwe wethouder Bert van Alphen (GroenLinks, maatschappelijke opvang). Maar het daklozenbeleid is een ingewikkelde opgave. Geld is er nooit genoeg, en nog altijd slapen er mensen in de bosjes.
Niet alleen het aantal daklozen stijgt, ook de aard van hun problemen wordt steeds ernstiger. ‘Het gaat allang niet meer alleen over ‘zwervers’, verslaafden en uitgeprocedeerde asielzoekers,’ schrijft wethouder Bert van Alphen (GroenLinks, maatschappelijke opvang) in een brief aan de gemeenteraad. Hij presenteert deze week zijn 10-puntenplan om het daklozenbeleid in Den Haag weer op de rails te krijgen. “Het is lang goed gegaan, maar de afgelopen vier jaar is de klad erin gekomen.”
In het plan staat onder meer dat er meer kleinschalige 24-uursopvang komt en dat het daklozenloket in de Binckhorst terugverhuist naar het centrum. Ook komt er, naast de proef met een permanente winteropvang, een experiment waarbij dakloze mensen binnen een week nadat ze zich melden een persoonlijk plan krijgen dat hen weer naar zelfstandigheid moet leiden. “Een soort EHBO,” legt Bram Schinkelshoek, directeur van de Kessler Stichting, uit. “Bij de nachtopvang zitten nu de minst betaalde en laagst opgeleide mensen. Dat gaan we veranderen.” De proef gaat medio 2019 van start. Daar is ruim vier ton voor vrijgemaakt.
Onder de maat
Begin dit jaar verschenen er twee rapporten, van de rekenkamer en van de zorgaanbieders zelf, waaruit bleek dat de opvang in Den Haag zwaar onder de maat was. Mensen kwamen zelfs slechter uit de nachtopvang dan ze erin gingen. Daarnaast had de gemeente nauwelijks zicht en grip op de hulp die gegeven werd. Dit bovenop het feit dat er te weinig plek is voor iedereen die zich meldt. In 2017 waren dat ruim vierduizend mensen. Twee jaar eerder vroegen nog (slechts) 3600 mensen een daklozenpas aan. Daarbij moet worden aangetekend dat een grote groep dak- en thuislozen juist zorg mijden.
De twee onderzoeken genereerden de nodige politieke aandacht. In februari werden tijdens een van de laatste raadsvergaderingen voor de gemeenteraadsverkiezingen zestien moties aangenomen die opriepen tot verbeteringen. Een moeilijk moment voor toenmalig wethouder Karsten Klein (CDA). Kleinschalige opvang en betere begeleiding waren de belangrijkste wensen.
In de onderhandelingen voor een nieuw stadsbestuur besloten Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks in totaal 18 miljoen euro uit te trekken voor de aanpassingen. Van Alphen, die tussen 2006 en 2010 ook al verantwoordelijk was voor het onderwerp: “Ik ben blij met deze opdracht. Maar ik kan je nu al voorspellen dat we veel te weinig geld hebben.”
‘Het gaat allang niet meer alleen over zwervers'
De overspannen woningmarkt is het andere struikelblok. Een van de belangrijkste problemen is het gebrek aan betaalbare woningen waarnaar mensen vanuit de dure opvang kunnen doorstromen. “Dan hoopt het zich op, in de keten en op straat,” aldus de GroenLinkser. Het stadsbestuur wil jaarlijks 100 woningen voor deze groep toevoegen, maar dit zou het probleem slechts ‘beheersbaar’ maken.
Inmiddels is de eerste maatregel genomen om wat ‘lucht’ in het systeem te brengen. De wethouder heeft in samenwerking met de Kessler Stichting en het Leger des Heils gezorgd dat er nog voor de kerst een nieuwe opvang aan de Sportlaan opengaat. In het voormalig Juliana Kinderziekenhuis is plek voor 90 mensen die nu in de noodopvang zitten, maar toe zijn aan een volgende stap. Dat betekent dat de groep die nu verblijft aan de Zilverstraat naar de Kessler Stichting kan. Het doel is om medio 2019 de Zilverstraat (Zichtenburg) te sluiten. Een wens van velen. Deze locatie was bedoeld als ‘overloop’ van de nachtopvang, maar is zeker niet geschikt om lang te verblijven. Zo merkte ook de rekenkamer op.
Aanjager
De Sportlaan blijft twee jaar open. Het is de eerste van een hele serie kleinschalige voorzieningen die de GroenLinks-bestuurder wil realiseren. Ook de dagopvang wordt uitgebreid om ervoor te zorgen dat zo min mogelijk mensen verplicht buiten zijn. Vanuit de sector is duidelijk een zucht van verlichting te horen nu er een nieuwe wethouder op dit onderwerp zit. “We hebben nu de juiste, broodnodige aanjager,” zegt Schinkelshoek. “Deze wethouder zoekt echt contact met de doelgroep. Hij heeft visie, dat is plezierig,” vindt ook Elly Burgering namens belangenorganisatie het Straatconsulaat. Bij de presentatie van het plan zei ze dan ook: “Dit is niet het moment om moeilijk te gaan doen over details.”
Want hoewel men blij is met Van Alphen, is duidelijk dat de problematiek niet zomaar op te lossen is. Bij alle partijen blijven nog zorgen, wensen en kritiekpunten bestaan. “We zijn er nog niet helemaal uit,” geeft de wethouder toe. Het is aan hem om de komende vier jaar gebruik te maken van de huidige politieke wind in de rug. Hij wil ook werken aan bewustwording: “Het wandje tussen de straat en je woonkamer is heel dun. Je bent er zo doorheen.”
10-puntenplan
| ● Kleinschalige nachtopvang ● Pilot permanente winteropvang (2018-2019) ● Extra aandacht voor preventie ● Zorgmijders beter in beeld ● Zinvolle dagbesteding voor wie dat wil, 24-uursopvang voor wie dat nodig heeft ● Iedere dakloze krijgt een ondersteuningsplan met zorg, begeleiding en schuldhulpverlening ● Meer woningen voor de doelgroep ● Ruimte voor kleinschalige (innovatieve) woonvormen ● Permanente opvang voor mensen zonder perspectief op verbetering ● Extra aandacht voor communicatie, met de stad en met de doelgroep |
