Petra Brekelmans, geridderde verbinder: ‘Van de watertoren kun je een prachtig museum maken’

Tot haar verrassing werd Petra Brekelmans vorige week benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Die eer valt haar onder meer ten deel omdat ze Villa Ockenburgh teruggaf aan de buurt. Nu lonken alweer nieuwe projecten.

Door

Of mevrouw wist waarom ze hier was, vroeg de keurig aangeklede jongen bij de entree van het stadhuis. Petra Brekelmans (1967), door haar man meegenomen onder het mom van een food walk door de stad, reageerde vertwijfeld: ‘Onze bonnetjes liggen hier klaar, toch?’ ‘Gaat u maar even zitten in de wachtruimte,’ antwoordde de jongen. ‘Burgemeester van Zanen komt u zo ophalen.’ Brekelmans, gezeten aan een van de hoge tafels in de verder lege Villa Ockenburgh, kan het nog altijd niet geloven: “Normaal heb ik altijd alles door, maar mijn man Harry had zó’n goed verhaal: dat ik een mooie jurk aan moest trekken omdat een bank dit event had georganiseerd. Intussen had ik geen idee dat mijn zus al anderhalf jaar aanbevelingsbrieven van oud-wethouders en raadsleden had verzameld.”

Toen de woorden ‘Van Zanen’ vielen en Brekelmans de bloemenzee in het stadhuis zag, begon haar toch iets te dagen. ‘Harry, nee toch hè? Toch geen lintje? Dat hoeft niet voor mij.’ Haar man reageerde rustig: ‘Daar ga jij dit keer niet over, schat.’

Daar zat ze dan, ruim een week geleden, tegenover de burgemeester die haar vertelde dat ze zich voortaan Ridder in de Orde van Oranje-Nassau mag noemen vanwege haar verdiensten als aanjager en initiator van ‘The Hungry Mind’ en ‘Buitenplaats Ockenburgh’, twee sociaal-maatschappelijk initiatieven in haar eigen stadsdeel Loosduinen. Het eerste is een buurthuis voor ‘internationally minded people’, het tweede werd beter bekend als Villa Ockenburgh, het vervallen 17de-eeuwse landhuis dat de afgelopen vijf jaar door 150 vrijwilligers in ere werd hersteld. Brekelmans’ zus deed onder meer de restyling van de voormalige jeugdherberg.

Petra Brekelmans is kersverse Ridder

Trots als een pauw staat de kersverse Ridder op, ze loopt door het restaurant en gaat de trap op. Na een klop op de een van de deuren: “Tata, dit is de trouwzaal! Is ie niet geweldig? Al die spullen die er staan: de piano, dat antieke kastje, de stoelen. En dan dit uitzicht, midden in het bos.” Haar geliefde bos, waar ze in haar jeugd leerde schaatsen en speurtochten deed, kende ze niet meer terug toen ze in 2009 met haar gezin terugkeerde uit Moskou.

 

Mijn kinderen liet ik hier niet alleen fietsen. Er werd gedeald en naast deze villa was een afwerkplek.
Petra Brekelmans

 

“Heel onveilig. Mijn kinderen liet ik hier niet alleen fietsen. Er werd gedeald en naast deze villa was een afwerkplek.” Twintig jaar lang dacht de gemeente de grond en het rijksmonument te kunnen verkopen aan een projectontwikkelaar, ook vakantiehuisjesgigant Roompot keek begerig naar het landgoed. Maar niemand kreeg het financieel voor elkaar. Brekelmans, die met behulp van vriendinnen een ideëel plan maakte, zette in 2012 een stichting op, zocht vrijwilligers en ging fondsen werven. Zelfs toen ze meer dan 2 miljoen euro had ingezameld, gaf de gemeente niet thuis. “Gingen ze weer een tender uitschrijven.”

Gelukkig voor Brekelmans werd Joris Wijsmuller (HSP) wethouder stadsontwikkeling. Wijsmuller, voorstander van burgerinitiatieven, koos er in 2015 voor om de herbestemming van het rijksmonument en de tuinen te gunnen aan de buurt en investeerde er namens de gemeente 1,2 miljoen euro in.

Niet elitair

Een plek voor de buurt had Brekelmans eveneens voor ogen met het internationaal georiënteerde ‘The Hungry Mind’. “Loosduinen is een vrij populistisch stadsdeel en ligt ook nog tussen het Westland en Den Haag. De ene groep wijst naar de andere, maar niemand kent of vindt elkaar,” legt de initiatiefnemer uit. Hoe voor verbinding te zorgen, vroeg ze zich dagelijks af als ze langs de (overdag) leegstaande sportkantines aan de Wijndaelerweg fietste. “Zo zonde, daar kon je toch iets goeds mee doen.”

Maar de ambtenaar aan wie Brekelmans haar idee vertelde, antwoordde: ‘Sorry mevrouw, u wilt sport en welzijn integreren en dat zijn twee aparte portefeuilles.’ Toen CDA’er Karsten Klein wethouder werd van jeugd, welzijn en sport kwam er opeens schot in de zaak. Brekelmans mocht in 2009 van start met haar initiatief, al moest ze de buurt ook nog overtuigen. “Zodra The Hungry Mind open was als activiteitencentrum, nodigde ik buurtbewoners van 65 jaar en ouder uit om gratis te komen eten. De kinderen van The International School of The Hague serveerden. Er waren muziek- en balletuitvoeringen. De oudjes vonden het prachtig. Opeens was de internationale school niet meer elitair, maar leuk joh.” ‘The Hungry Mind’ werd een succes en is inmiddels uitgerold over heel Nederland.

Frisse blik

Zoals onderhand duidelijk is: nee zeggen tegen Brekelmans heeft weinig zin. Ze lacht hardop. “Soms moet je met een frisse blik kijken naar iets wat al jaren geen energie meer geeft. Alles bij het oude laten, was in Loosduinen geen optie – heb ik van mijn vader, die man was een visionair. Als tuinder in Wateringen kreeg hij in de jaren zeventig subsidie voor het afbreken van zijn kassen. Hij had toen met zijn broers, net als sommige boeren nu doen, boos naar het Binnenhof kunnen rijden. In plaats daarvan dacht hij: tijd voor verandering, dit is een kans, waarom bouwen we in dit dorp geen tennispark? Nou, iedereen sprak er schande van. Dat kon toch niet.” Ze neemt een slok van haar gemberthee. “Mensen hebben tijd nodig om nieuwe ontwikkelingen te kunnen verwerken. Na de realisering van het tennispark werd tennissen in Wateringen het nieuwe normaal.”

 

De plassen van Madestein. Dat is nu een gebied voor voornamelijk ganzen, maar waarom zou je het niet leefbaar maken voor iedereen?
Petra Brekelmans

 

Brekelmans werd zelf ook gegrepen door het tennis. ‘Als je op school je best doet,’ zei haar moeder, ‘mag je zo veel sporten als je wilt’. Op de mavo haalde ze de ene na de andere tien. “Ik had meer in mijn mars, maar toen wilde ik alleen maar tennissen.” Haar man leerde ze kennen op de baan. Met deze Harry, die ‘petroleum engineering’ studeerde aan de TU Delft, reisde ze naar Schotland, Egypte en Rusland. Ze kregen een zoon en een dochter. Overal waar Brekelmans kwam, leerde ze de taal (‘dan pas kom je in contact met de lokale bevolking’) en bedacht ze projecten waar verschillende lagen van de bevolking elkaar vonden via tennis- en taallessen.

Schotse school

Op de lokale Schotse school van haar kinderen heerste een enorme pestcultuur. Kinderen met ‘special needs’ mochten al helemaal niet meedoen. ‘Could I have a moment with you?’, vroeg ze op een dag aan het schoolhoofd. Of ze een mini-tennislesprogramma mocht opzetten om alle kinderen een veilige omgeving te bieden.

Vond ie niet zo’n goed idee. “Oké, zei ik, laat me dan een vragenlijst sturen naar de ouders. Ik vroeg aan hen of ze één pond per uur konden missen voor een les.” Brekelmans ontving alleen maar lovende reacties. Het ‘Cults primary school project’ is nog steeds een voorbeeld om pesten op school te verminderen en sporttalent en plezier de ruimte te geven.

Troubleshooten

Brekelmans is inmiddels geen voorzitter meer van beide Haagse projecten. “De tijd van troubleshooten is voorbij, het is goed om weer een volgende stap te zetten.” Inmiddels is de Ridder met iets bezig wat helemaal in haar straatje past: een adviesbureau voor herbestemming van leegstaande gebouwen. Ook schrijft ze bedrijfsplannen en werft ze fondsen voor ideële organisaties. Is er dan geen project meer waar ze zelf haar schouders onder wil zetten? Ze twijfelt zichtbaar tussen antwoorden en zwijgen.

Dan, na een paar seconden: “Nou, achter dit bos staat een zwaar vervallen, historische watertoren van Dunea uit 1889. Daar zou je natuurlijk een prachtig interactief watermuseum van kunnen maken met een café en een bed and breakfast. En even verderop liggen ook de plassen van Madestein. Dat is nu een gebied voor voornamelijk ganzen, maar waarom zou je het niet leefbaar maken voor iedereen? Realiseer je: er worden hier 25.000 huizen bijgebouwd in de omgeving. Kinderen willen op avontuur: surfen, roeien en zeilen. En ouders willen ook zelf graag bewegen. Kopje koffie erbij en een speeltuin, klaar ben je. De kansen liggen voor het oprapen.”

Dit artikel uit de krant van 06 mei 2021 wordt u gratis aangeboden. Wilt u meer Haagse verhalen lezen? Koop dan de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement.

Bekijk meer van