Column: Vredesfontein
Initiatiefvoorstellen voor meer fonteinen in de stad of een Haags Vredesbeeld illustreren dat politieke partijen alleen nog maar bezig zijn met het naar buiten slingeren van zoveel mogelijk ‘innovatieve ideeën’, schrijft columnist Christiaan Weijts.
Een paar weken geleden merkte ik hier grappenderwijs op dat er binnenkort wel een Eiffeltoren op het Malieveld zou verrijzen. Het zijn lastige tijden voor columnisten en satirici, want de werkelijkheid haalt ze links en rechts in.
De Eiffeltorentjes in mijn linkerbuitenspiegel heb ik al een paar keer bijgelicht – de symboolpolitiek van het fossiele reclameverbod, SUV-taks, en nu weer die Hengelen Doet Pijn-campagne – maar deze week is het vooral de rechterbaan die het gaspedaal op de bodem trapt.
Hart voor Den Haag wil meer fonteinen in de stad, inclusief een Dubai-/Las Vegas-/Efteling-achtige show aan de Hofvijver bij de muziek van Anouk en de Golden Earring. De VVD acht de tijd rijp voor een Vredesbeeld, naar New Yorkse proporties. Eén ding moet je ze wel nageven: deze oppositie aarzelt niet om de problemen van deze tijd genadeloos op de kaart te zetten.
Met deze initiatiefvoorstellen – die natuurlijk overduidelijk als provocerende satire zijn bedoeld – vestigen ze de aandacht op het bredere en diepere politieke probleem dat partijen in feite niet meer toekomen aan het werkelijk bedenken en bijsturen van beleid, maar dat ze alleen nog maar bezig zijn met het naar buiten slingeren van zoveel mogelijk ‘innovatieve ideeën’, in de hoop zichzelf daarmee in de kijker te spelen.
Een werkelijk zinvolle vernieuwing zou zijn om de tramlijnen op het Spui om te leiden
De impliciete boodschap is dat de echte, betekenisvolle innovaties altijd juist iets weghalen. Op de stad toegepast: het autovrij maken heeft bepaalde gebieden veel aantrekkelijker en leefbaarder gemaakt. Een werkelijk zinvolle vernieuwing zou bijvoorbeeld zijn om de tramlijnen op het Spui om te leiden, al dan niet ondergronds. Stel je voor wat een geweldig gebied je dan hebt. Het Filmhuis en het Spuitheater veranderen door zo’n ingreep van weggedrukte muurbloempjes tot prominente, zelfverzekerde sterren.
Deze ironische Eiffeltorens wijzen bovendien op een even schaamteloze als absurde trend. De VVD weet uiteraard best dat het Vrijheidsbeeld werd geschónken door Frankrijk, als teken van vriendschap, en dat de maker – Frédéric Bartholdi –er ook een eerbetoon van maakte aan het afschaffen van de slavernij, vandaar de gebroken keten aan de voeten. In die zin is het een Ketikoti-monument. En zoiets gaat al ergens op het Voorhout verrijzen. In de buurt van dat Thorbecke-monument dus, dat in één moeite door alle secretaresses eert die met korte rokjes schrijlings op een tafelblad zitten.
Zélf een beeld oprichten ter ere van je eigen verdiensten, én met het expliciete doel om de stad met een icoon op de kaart te zetten, is tekenend voor het politieke denken van nu. Dat dit mogelijk een tikje gênant zou kunnen zijn, maar dat iedereen tot nu toe het voorstel als iets bloedserieus opvatte, is al even veelzeggend.
Wat ooit een eerbewijs was, is in de huidige perceptie domweg het zoveelste nieuwe prestigeproject
Hierdoor heb ik alleen maar méér bewondering voor de speelse manier waarop deze rechtse Eiffeltorens onze tijd bevragen. Deze initiatieven zijn kunstprojecten op zichzelf, lachspiegels voor een cultuur waarin aandacht, populariteit, marketing en economisch gewin boven alle andere waarden verheven zijn. Wat ooit een eerbewijs was, is in de huidige perceptie domweg het zoveelste nieuwe prestigeproject met een prijsvraag en een aanbesteding.
Na het zien van dit voorstel zou iedereen moeten snappen wat voor redelijk denkende individuen al meteen duidelijk was: pas als ‘we’ in Den Haag de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten hebben beëindigd, ja, dan zou er – bij anderen – voorzichtig een gedachte kunnen ontstaan aan een bescheiden merkteken hiervoor. Ja, een Vredesfonteintje, in miniatuur, in de Hofvijver. Eén keer per jaar wordt hij stemmig verlicht, en vliegt er, bij sobere trompetklanken, een witte duif omhoog.
