Merel van Vroonhoven: van AFM-topvrouw tot leraar speciaal onderwijs
Waar de een een topfunctie als einddoel ziet, zocht Merel van Vroonhoven als CEO van de AFM naar nieuwe uitdagingen om zich maatschappelijk in te zetten. Nu studeert zij voor leraar in het speciaal onderwijs.
Ruim een jaar geleden maakte topvrouw Merel van Vroonhoven (52) een opzienbarend besluit bekend. Zij verruilde haar functie als bestuursvoorzitter van de AFM (Autoriteit Financiële Markten), de toezichthouder voor financiële markten, voor het leraarschap in het speciaal onderwijs. Ze kijkt tevreden terug op het eerste jaar van haar tweejarige pabo-studie vol stages en nieuwe indrukken.
“Een verrijkende ervaring, het was een goed besluit.” Daarnaast presenteerde zij begin juli als onafhankelijk aanjager ‘Aanpak Lerarentekort’ in opdracht van onderwijsminister Slob (ChristenUnie) haar aanbevelingen om het lerarentekort effectief te lijf te gaan. Zó wil zij haar kwaliteiten tweeërlei blijven inzetten: het grootste deel van de week voor de klas staan in het speciaal onderwijs en de rest van de tijd haar bestuurlijke ervaring benutten.
Merel van Vroonhoven: ‘Ik ben eindeloos beoordeeld’
Haar enthousiasme is alleen maar toegenomen, maakt zij overtuigend duidelijk tijdens het gesprek in het Carlton Ambassador Hotel. Gesterkt door het zojuist afgeronde beoordelingsgesprek zal ze na een welverdiende zomervakantie met haar gezin monter aan haar tweede studiejaar beginnen. “Dit jaar ben ik eindeloos beoordeeld: allereerst door de kinderen natuurlijk, door mijn stagebegeleiders en docenten van InHolland. Vanwege covid-19 zijn er ook veel filmpjes gemaakt.”
De beoordelaar die ze onvermeld laat, is Van Vroonhoven zelf. In haar wekelijkse columns in de Volkskrant doet zij sinds september vol zelfreflectie en relativering vrolijk verslag van haar ervaringen als student en stagiaire.
Wassenaarse Slag
Het aantal zij-instromers is weliswaar flink gestegen, maar er is maar één voormalige AFM-topvrouw. Voortvarend steekt ze van wal om haar opmerkelijke stap toe te lichten. “Achteraf bezien ben ik er waarschijnlijk al langer mee bezig geweest, maar mijn besluit viel anderhalf jaar geleden toen ik door de duinen naar de Wassenaarse Slag liep. Heerlijk, Den Haag met zijn uitgestrekte wandelgebieden.”
Dit jaar ben ik eindeloos beoordeeld: allereerst door de kinderen natuurlijk.
In haar glanzende carrière met leidinggevende functies bij grote bedrijven en instellingen – van ING, NN, NS naar AFM – tekende haar zoektocht naar een groter maatschappelijk doel zich steeds duidelijker af. “Ik wil mij breed maatschappelijk inzetten; bij de AFM niet alleen voor goed functionerende financiële markten, maar ook voor de bescherming van kwetsbare consumenten. Bij de NS ging ik regelmatig mee op de trein of stond ik in winkels op het station om de uitwerking van ons beleid in de praktijk te ervaren. Op een drukke (toen nog) Koninginnedag, met alle extra veiligheid en logistiek, riep ik reizigers tot de orde die tegen de regels in alcohol bij zich hadden en wilde dit direct afpakken. Mijn opleider zei: ‘Nou Merel, je mag niets afpakken.’ Op mijn vraag wie die kennelijk onmogelijke richtlijn had bedacht, antwoordde hij: ‘Jullie!’”
Verbinding
Zo ontdekte Van Vroonhoven aan den lijve dat het management dingen kan bedenken die in de praktijk niet werken. De vraag nestelde zich bij haar hoe verbinding te leggen tussen denken en doen, tussen beleid en praktijk.
“In al mijn functies heb ik ervoor gekozen om mee te lopen, op werkbezoeken te gaan en te luisteren naar consumenten die bijvoorbeeld gedupeerd waren. Maar het grootste deel van mijn werk voltrok zich toch aan de bestuurstafel: vergaderen, overleggen, plannen maken en beslissingen nemen. Tussen bestuur en praktijk gaapt een kloof – ook in het onderwijs – die alleen te dichten is door praktijk en beleid samen te brengen.”
Als vaak enige vrouw in de top van het bedrijfsleven heb ik gemerkt hoe belangrijk vrouwelijke rolmodellen zijn.
Ze wilde meer betekenis hebben in de praktijk, op individueel niveau, niet langer op afstand voor grote groepen. “Wat jaren had gesudderd, rijpte in de duinen tot een besluit. Daarbij kwam het steeds nijpender lerarentekort samen met de ervaring dat mijn kinderen, en zeker mijn zoon met autisme, heel veel te danken hebben aan de bevlogenheid van leraren die geduld en oog hadden en hebben voor hun talenten. Het was op mijn vijftigste tijd voor deze switch.”
Rolmodellen
Bij dit besluit speelde haar Marokkaanse vriendin een grote rol. “Zij zorgde na mijn scheiding in 2008 twee dagen per week voor mijn kinderen – ik werkte fulltime – en ze wist tegelijkertijd de pabo succesvol af te ronden. Mijn eerste telefoontje na die wandeling was dan ook naar haar: ‘Mag ik een dag met je mee naar school?’ Inmiddels heeft zij heel knap haar master afgerond, ze gaat werken op de school in Laak waar ik toevallig mijn eerste stage liep. Zij is mijn grote inspiratiebron, een zeer goede juf en een belangrijk rolmodel voor kinderen met een niet-westerse achtergrond. Diversiteit van leraren is juist ook voor hen een stimulans, zo zien ze dat een carrière mogelijk is. Als vaak enige vrouw in de top van het bedrijfsleven heb ik ook gemerkt hoe belangrijk vrouwelijke rolmodellen zijn.”
Dit is een ingekorte versie van het interview met Merel van Vroonhoven.
Wilt u verder lezen? Koop dan de papieren krant Den Haag Centraal. Onze verkooppunten vindt u hier. Of bekijk de mogelijkheden van een (proef)abonnement op de krant.
