Actieplan lerarentekort: ‘Het is woekeren met de mogelijkheden die je hebt’

Geen bonus of voorrang op een huis, maar mensen écht enthousiasmeren voor het vak van leraar. Zo gaat de gemeente het lerarentekort te lijf. “Je kunt mensen niet dwingen voor de klas te staan.”

Door en

Het lerarentekort is nijpend. De komende vier jaar loopt het in Den Haag op tot 265 niet ingevulde voltijdbanen. Volgens de gemeente moet de échte grote inhaalslag gemaakt worden door het aantrekken van zij-instromers, mensen die vanuit het bedrijfsleven de stap naar het onderwijs willen maken. Wethouder Saskia Bruines (D66, onderwijs) stuurt deze week een actieplan naar de gemeenteraad. Haar tactiek: enthousiasmeren, laten zien dat ‘voor de klas staan leuk werk is’ en dat je ‘echt iets voor de maatschappij doet’.

Bruines: “We leven niet in een communistische maatschappij waarin je kan zeggen: jij gaat dit studeren. Dus moet je verleiden, want je moet de werknemers van de toekomst nu opleiden. Er hangt niet zo’n leuke sluier over het onderwijs. We praten weinig over hoe belangrijk en leuk het is.”

De belangrijkste oorzaak van het oplopend tekort is een snelgroeiend leerlingenaantal. Ondertussen regent het plannetjes: een docent mag gratis parkeren, krijgt voorrang op een huis, ontvangt een welkomstbonus, enzovoort. De D66-wethouder ziet in dat soort dingen niet de oplossing. “Als je een concurrentiestrijd met andere gemeenten aangaat door leraren uit te kopen, ben je onhandig bezig.” Toch zitten in het actieplan wat lokkertjes. “Kijk, het leven in de stad is duurder dan op het platteland. Met bijvoorbeeld één parkeervergunning per twee leraren nemen wij een belemmering weg om naar Den Haag te komen.” Ook wordt onderzocht of docenten via een ‘City-Pass’ korting kunnen krijgen op bijvoorbeeld culturele uitjes.

Lerarentekort

Alle ballen dus op zij-instromers. Om zo het lerarentekort te lijf te gaan. Een kansrijke tactiek, blijkt tijdens een informatieavond in de Haagse Hogeschool waar 320 mensen op afkomen. Zo ook een jonge vrouw die nu als verkoopster werkt: “Ik loop al langer met het idee rond, maar schoof het telkens van mij af. Nu is het lerarentekort hot, dus hét moment om er vol voor te gaan.” De potentiële docent wil niet met naam in de krant. “Ik wil voorkomen dat mijn baas leest dat ik mij oriënteer op ander werk,” lacht ze.

 

Als je een concurrentiestrijd met andere gemeenten aangaat door leraren uit te kopen, ben je onhandig bezig.
Saskia Bruines (wethouder)

 

Dat een overstap naar het onderwijs nog geen ABC’tje is, blijkt snel. “Jeetje, waar ga ik aan beginnen?” Haar vingers glijden over een informatiesheet waar met vakjes en pijlen het traject is uitgestippeld. “Een intakegesprek, een assessment en dan een deeltijdopleiding van twee jaar. Dat wordt in de avonduren studeren.”

Wethouder Bruines geeft toe dat het niet makkelijk is, maar zegt met een knipoog: “Noem het maatwerk. Er zijn in ieder geval veel mogelijkheden. Toch: bij de eerste bijeenkomst liep ik mee en dacht ik: jongens, we hebben de boel wel ingewikkeld ingericht in dit land. Maar dat is bij elk beroep.”

Extra instromers betekent ook extra werk. “Het is woekeren met de mensen die je hebt.” Bruines denkt daarom ook heimelijk aan alle parttimers. “Als alle leraren fulltime zouden werken, waren in het basisonderwijs geen vacatures. Dan heb je ook ruimte om al die zij-instromers op te vangen en te begeleiden. Maar dat is personeelsbeleid, daar kan ik weinig aan doen.”

Punaises

Nog een probleem: de werkdruk. De gemeenteraad heeft een motie aangenomen om meer onderwijsassistenten in te zetten. Maar er zijn nog geen concrete acties ondernomen. Brenda Benne-Saleh, bestuurder van PO in actie (landelijke vakbond voor leerkrachten in het primair onderwijs) en lerares aan de Nutsschool, hoopt dat hier verandering in komt. “Assistenten kunnen mijn werk verlichten. Een simpel voorbeeld: als de kinderen tekeningen hebben gemaakt, hangen wij deze aan de muur op. Dit klinkt misschien stom, maar als ik een halfuur punaises aan het prikken ben, is dat zonde van mijn tijd. Die besteed ik liever aan mijn leerlingen.”

 

Het klinkt misschien stom, maar als ik een halfuur punaises aan het prikken ben, is dat zonde van mijn tijd.
Brenda Benne-Saleh (PO in actie)

 

Bruines laat het initiatief aan de scholen. “Als die zeggen dat dit dé oplossing is, gaan we ernaar kijken. We kunnen subsidie geven of met ROC Mondriaan gaan praten als er te weinig aanwas komt van de opleidingen.”

Dit is de teneur in het stadhuis. Onorthodoxe maatregelen moeten vanuit de scholen komen. Vernieuwende dingen? Daar kan de gemeente ‘een zwiep aan geven’. Nu is er ruim zeven ton beschikbaar vanuit de gemeente. Bruines: “We helpen en ondersteunen waar het kan.” Met de verkiezingen voor de deur is de D66-wethouder niet bang dat het beleid snel in de prullenbak verdwijnt. Over een jaar wil ze de balans opmaken. “Dan weten we hoeveel zij-instromers in het traject zitten.” En zit Bruines zelf niet in een nieuw college, wie weet start ze zelf een nieuwe carrière in het onderwijs. “Ik heb er weleens over nagedacht.”

Standaardportret
Bekijk meer van