Omwonenden naar rechter om uitstoot Haagse energiecentrale
Milieuorganisatie MOB en een groep omwonenden stappen naar de rechter om de vergunning aan te vechten die energiebedrijf Uniper kreeg voor het verhogen van de stikstofuitstoot van de Haagse energiecentrale. Volgens hen leidt dit tot onnodige luchtvervuiling.
De eigenaar van de Haagse energiecentrale, Uniper, heeft een omgevingsvergunning aangevraagd om meer stikstofoxiden uit te mogen stoten dan de wettelijke grenswaarde van 35 mg/Nm3. Volgens Uniper is de gasturbine van de energiecentrale (zie kader), gebouwd in 2006, technisch niet in staat om Den Haag volledig te verwarmen als zij aan die voorwaarde moet voldoen. Het Zuid-Hollandse provinciebestuur verleende op 31 maart de vergunning, waardoor Uniper maximaal 50 mg/Nm3 mag uitstoten.
‘Meer luchtvervuiling’
Omwonenden van de energiecentrale zijn het niet eens met de beslissing en dienden onlangs een beroepschrift in. Wouter (liever geen achternaam in de krant), bewoner van het Energiekwartier, is een van hen: “Uniper gebruikt een verouderde installatie. In plaats van te investeren in schonere energie wordt gekozen voor een juridische achterdeur. Voor ons als bewoners betekent dit meer luchtvervuiling. Stikstof draagt bij aan smog en verergert astma, luchtwegklachten en hart- en vaatziekten.”
Waar bewoners op schonere lucht rekenen, kiest de overheid voor het tegenovergestelde
Wouter en andere omwonenden begrijpen niet waarom de vergunning is afgegeven: “Waar bewoners op schonere lucht rekenen, kiest de overheid voor het tegenovergestelde. En dat in een tijd waarin Nederland investeert in de reductie van stikstof en andere schadelijke emissies om gezondheid, natuur en klimaat te beschermen.”
Uitzonderingsregel
Sinds 1 januari 2024 geldt een aangescherpte norm voor de stikstofuitstoot van elektriciteitscentrales, als onderdeel van de Nederlandse Omgevingswet. Toch biedt de wet ruimte voor uitzonderingen: elektriciteitscentrales met een stookinstallatie die vóór 17 augustus 2017 al een vergunning hadden, kunnen – onder voorwaarden – toestemming krijgen om tot 50 mg/Nm3 uit te stoten. Daarvoor moet een maatwerkvoorschrift aangevraagd worden bij de omgevingsdienst.
De omgevingsdienst Haaglanden, de uitvoeringsorganisatie die werkt in opdracht van de provincie Zuid-Holland, beoordeelde het verzoek van Uniper en gaf groen licht. Uniper mag nu voor ‘onbepaalde tijd’ voldoen aan de hogere grensvoorwaarde. Als de gasturbine wordt vervangen, geldt wel de grens van 35 mg/Nm3.
Grootste uitstoters
De stichting Mobilisation for the Environment (MOB), bekend van eerdere rechtszaken over stikstof, tekende ook beroep aan. Stijn van Uffelen, raadsman van MOB: “Door de hoge schoorsteen van de energiecentrale verspreiden stikstof en fijnstof zich over heel Den Haag en zelfs over de Randstad. Dat is nadelig voor de luchtkwaliteit en de volksgezondheid.”
Den Haag vindt schone lucht belangrijk, maar een grote vervuiler krijgt een uitzonderingspositie
Van Uffelen wijst op cijfers van het RIVM die aantonen dat de Haagse energiecentrale in de top honderd van grootste uitstoters van Nederland staat. “Het is stuitend dat een centrale in een dichtbevolkt gebied niet ervoor kiest om z’n gasturbine uit 2006 te verduurzamen. Zeker in een stad waar de gemeente recent nog een zero-emissiezone instelde voor bedrijfswagens. Enerzijds vindt Den Haag schone lucht dus belangrijk, anderzijds krijgt een van de grootste vervuilers een uitzonderingspositie.”
Rol gemeente
Hoewel de vergunningverlening formeel een bevoegdheid is van de provincie, had de gemeente volgens MOB een actievere rol kunnen spelen. “De gemeente heeft een belang in het beschermen van de gezondheid van haar inwoners; zij hebben baat bij een schonere centrale. De gemeente had ook zelf een zienswijze kunnen indienen of beroep kunnen instellen, maar de termijnen daarvoor zijn inmiddels verlopen,” aldus Van Uffelen.
Wij voelen ons verbonden met de stad waar wij al decennia gevestigd zijn en met haar inwoners
Ook in de gemeenteraad leidde de vergunningverlening tot vragen. Tijdens een commissievergadering op 15 mei stelde raadslid Leonie Gerritsen (Partij voor de Dieren) vragen aan wethouder Robert Barker (Partij voor de Dieren, milieu) over de kwestie. De wethouder antwoordde dat ‘het een provinciale keuze is om wel of niet een vergunning te verlenen’ en dat de gemeente daar niks over te zeggen heeft.
Uit de stukken van de aanvraag blijkt dat de gemeente wel door de omgevingsdienst Haaglanden om advies is gevraagd, maar geen reactie heeft gegeven. Een woordvoerder van wethouder Barker bevestigt dit. ‘Intern wordt nagegaan of dit proces juist is doorlopen. De gemeente maakt zich generiek sowieso zorgen over het feit dat er weinig stappen worden gezet om de stikstofuitstoot te reduceren en spreekt hier regelmatig de provincie en het rijk op aan.’ Verder wijst de woordvoerder op het provinciebestuur als bevoegd gezag.
Reactie Uniper
Uniper stelt in een schriftelijke reactie dat de gasturbines momenteel ‘in goede staat verkeren’ en dat vervanging ‘op dit moment niet aan de orde is’. Verder ‘betreurt’ het energiebedrijf dat bewoners zich zorgen maken over hun gezondheid. ‘Wij voelen ons verbonden met de stad waar wij al decennia gevestigd zijn en met haar inwoners. In de dagelijkse bedrijfsvoering van de gasturbines verandert er niets ten opzichte van voorgaande jaren. Uniper gaat niet meer stikstofoxiden uitstoten dan voor het verlenen van de omgevingsvergunning van 31 maart 2025 het geval was. Uniper opereert altijd binnen de wettelijke kaders, met oog voor de maatschappij.’
Haagse energiecentrale
De Haagse energiecentrale aan het De Constant Rebecqueplein is sinds 1999 in handen van het Duitse energiebedrijf E.ON, dat na een afsplitsing in 2016 opereert onder de naam Uniper. De gecombineerde gas- en stoomcentrale produceert zowel elektriciteit als warmte. De opgewekte elektriciteit wordt via het hoogspanningsnet van Tennet geleverd aan het landelijke net, terwijl de restwarmte wordt benut voor het Haagse stadsverwarmingsnet. De centrale is operationeel sinds 1906 en is daarmee de oudste nog actieve elektriciteitscentrale van Nederland. Tegenwoordig fungeert die ook als ‘energiehub’ voor innovatieve duurzame oplossingen zoals geothermie. Daarnaast wordt de centrale aangesloten op het Warmtelinq-project, dat restwarmte uit de Rotterdamse haven naar Den Haag transporteert.
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
