Nieuwe trams met kunst en snufjes
De nieuwe Zwitserse trams van de HTM zijn zuinig en zitten vol met snufjes. De voertuigen verschijnen vanaf 2026 op de rails.
Een model van de tram is nu opgesteld in de HTM Vakschool op Zichtenburg. HTM-directeur Jaap Bierman is zeer enthousiast over het materieel dat wordt gebouwd door het Zwitserse Stadler. Het bedrijf levert voorlopig 56 trams, die de oude GTL8-wagens moeten vervangen. Daarmee is een investering gemoeid van ruim 200 miljoen euro. Het tramtype wordt aangeduid als TINA, ofwel ‘Total Integrierter Niederflur-Antrieb’ (volledig geïntegreerde lage-vloeraandrijving). De capaciteit is 237 passagiers.
Interieur van de nieuwe tram. | Foto: HTM
“De trams zijn ruim en zuinig. Door de zeer platte draaistellen met torsieveren hebben ze een vrijwel volledig vlakke vloer en zijn ze dus zeer toegankelijk,” zegt HTM-directeur Jaap Bierman. Een andere vernieuwing is dat de trams beschikken over een grote batterij waarop ze zo’n twee kilometer zonder bovenleiding kunnen rijden. “Dat wil zeggen dat op ingewikkelde kruisingen of op mooie plekken in de oude stad de bovenleiding kan worden weggehaald. Dat geldt ook voor de TU-wijk in Delft, waar de bovenleiding stoort op apparatuur van de universiteit,” aldus René van Marrewijk, projectleider van de nieuwe tram.
Stroom voor laadpalen
Een andere vernieuwing waar de HTM samen met de energiebedrijven aan werkt is dat stroom die niet nodig is voor de trams beschikbaar komt voor het algemene elektriciteitsnet. Met name ’s nachts heeft de HTM veel minder stroom nodig, dan als wanneer de trams rijden. De HTM-stroom zou kunnen worden gebruikt voor laadpalen. In het interieur vallen de houten afwerking van de stoelen op en de hoge ramen.
Een vernieuwing is dat de trams beschikken over een grote batterij waarop ze zo’n twee kilometer zonder bovenleiding kunnen rijden
Met de komst van de TINA wordt de HTM binnen haar ‘tramvloot’ geconfronteerd met een vierde fabriek, Stadler. De GTL8 komt van Bombardier (België), de Regiocitadis (Randstadrail) van Alstom (Frankrijk) en de Avenio van Siemens (Duitsland). “Dat is niet ideaal,” erkent Bierman, “maar het kan niet anders. Door de Europese aanbestedingsregels konden we niet tegen Siemens zeggen: lever er nog maar vijftig. Een voordeel is dat we in de toekomst niet al het materieel op hetzelfde moment hoeven te vervangen.”
Nog eens vijftig
Op den duur moet de TINA de GTL (rood-beige tram) volledig vervangen, al houdt de HTM er een aantal aan als reserve en bijvoorbeeld als pekeltram. Er is een optie genomen op nog eens 55 TINA’s; pas als die komen, is het GTL8-tijdperk echt voorbij. Bovendien moeten eerst de sporen van de lijnen 12 en 16 uit elkaar worden gelegd, omdat de nieuwe wagens breder zijn dan de oude. Ook het tracé van lijn 1 is nog niet volledig berekend op brede trams.
Het publiek mag meebeslissen over een reeks uitvoeringsdetails zoals de vormgeving van knopjes en handvatten en het houtpatroon op de vloer. Ook worden de wagens voorzien van een op Escher geïnspireerd tramkunstwerk van de Haagse kunstenaar Stephan Timmers. Hij heeft vier ‘onmogelijke prenten’ gemaakt van trams op en bij het Centraal Station. Binnenkort zijn er twee open dagen op Zichtenburg waar het model kan worden bekeken en kan worden gestemd.
De HTM à la Escher, kunstwerk van Stephan Timmers voor het interieur van de nieuwe trams. | Foto DHC
Ook in Den Haag Harmonicabussen
Ook op busgebied staan er vernieuwingen op het programma. De HTM heeft 104 nieuwe elektrische bussen besteld bij Mercedes. Zestig daarvan behoren tot het gelede type. Ze zijn met achttien meter zes meter langer dan de normale bussen door de toevoeging van een achterste voertuigdeel dat met een ‘harmonica’ vastzit aan de rest. “Den Haag groeit, vervoervoerstromen nemen toe dus ook de capaciteit van onze bussen moet groter,” aldus Bierman.
- De TINA is op zaterdag 18 november en woensdagmiddag 22 november te bezichtigen op de HTM-locatie Zinkwerf 71. Aanmelden verplicht, klik hier.
