Van hogere kosten tot milieuzone: zeven plagen van Haagse ondernemers

De Haagse arbeidsmarkt kampt met een mismatch tussen beroepsgroep en vacatures, zegt Pieter Scholten, voorzitter van MKB Den Haag. “Vooral in de sectoren techniek en IT bestaat een tekort. We moeten uitdragen dat we een mbo-stad zijn en dat je als praktisch opgeleide mooi en goedbetaald werk kunt krijgen.”

In de horeca is dat niet altijd het geval. Het is daarom lastig aantrekkelijk te zijn, weet Nol. “Goede mensen in de keuken kunnen we een goed contract geven, kansen bieden en laten doorgroeien in het bedrijf. Maar het is moeilijk iemand te vinden die carrière wil maken in de bediening, zeker als je een klein bedrijf bent.”

Hogere kosten

Gestegen inkoopprijzen, Mirjam Badwy-Kraan weet er alles van. Samen met haar man runt ze cafetaria ’t Kleinste Winkeltje in de Papestraat. “Frituurvet, sauzen, alles is duurder geworden. De prijs van een tienliterbak mayo of pindasaus is zo met vijf, tien euro omhooggegaan. Dat tikt aan.” En dan hebben ze nog het geluk dat de gaskosten meevallen, omdat ze een vast energiecontract hebben.

De kosten van ondernemers blijven stijgen. Na de uitbraak van de oorlog in Oekraïne werd energie duurder. De vraag naar schaarse grondstoffen is wereldwijd groot, wat de inkoopprijzen opdrijft. En vanwege de nieuwe cao’s gaan ook de personeelskosten omhoog.

Hogere kosten leiden noodzakelijkerwijs tot hogere prijzen. “Dat is altijd schipperen,” zegt Badwy-Kraan. “We hebben de prijzen wel met een kwartje of vijftig cent verhoogd, maar je wil geen klandizie verliezen. We behouden liever onze klanten dan dat we de hogere kosten helemaal doorberekenen.”

In de loop van de tijd is veel veranderd, vertelt ze. “Boodschappen en schoonmaak besteedden we vroeger uit, maar nu niet meer. Alles wat gedaan moet worden, doen we zelf. Mijn man en ik doen het samen, dat scheelt.”

Milieuzone

In 2019 kocht Frank van der Veen, eigenaar van Koerier Centrum Haaglanden in Wateringen, voor een ton een nieuwe vrachtauto. Volgend jaar mag hij er de binnenstad al niet meer mee in. “Had ik ’m zeven maanden later gekocht, dan hadden we vijf jaar langer de milieuzone in gemogen,” verzucht hij. “Een tractor met dezelfde motor mag nog wel.”

Veel ondernemers houden hun hart vast voor de milieuzone. Vanaf volgend jaar wordt bedrijfsverkeer op benzine stapsgewijs uit het centrum geweerd, een jaar later volgt het hele gebied tussen de Loosduinseweg en de zee. Tegen 2030 moeten alle bestelbussen, vrachtwagens en taxi’s in een groot deel van de stad elektrisch rijden.

Ondoenlijk, zegt Van der Veen. “Een elektrische vrachtwagen kost al gauw drie ton. Daarvoor krijg je een ton subsidie, als de pot niet al leeg is. Reken maar uit wat dat kost met deze rente.” Bovendien doet zijn koerierdienst bijna alleen maar ad-hocklussen. “Dat werk valt niet te plannen met elektrisch vervoer. Een deel van onze klanten kunnen we straks niet meer bedienen.”

Verduurzaming is een ‘groene draad’ voor veel ondernemers, zegt MKB-voorzitter Scholten. Hij pleit voor economische prikkels. “Bijvoorbeeld een lagere hypotheekrente voor een duurzaam pand. Dan gaat de transitie sneller.” Van der Veen: “Tuurlijk moeten we verduurzamen, maar dit gaat te snel.”

Nadeelcompensatie

Bijna al zijn werktijd gaat op aan nadeelcompensatie in het Zeeheldenkwartier, vertelt Thierry Neuféglise. Als horeca-adviseur staat hij ondernemers bij die als gevolg van de ingrijpende wegwerkzaamheden in de wijk veel inkomsten zijn misgelopen. Zij hebben recht op compensatie van de gemeente, maar dat blijkt een uiterst moeizaam proces.

“Hemeltergend,” aldus Neuféglise. De regeling is volgens hem een bureaucratische gruwel die een doorsnee-ondernemer de pet te boven gaat. “Telkens belooft de gemeente beterschap, om vervolgens de boel weer uit te stellen. En daar wordt niet normaal over gecommuniceerd naar ons.”

Werkzaamheden horen erbij, maar in het Zeeheldenkwartier was het wel heel bont. De Piet Heinstraat was hermetisch afgesloten. “En de Zoutmanstraat is anderhalf jaar lang een bouwput geweest,” zegt Jeroen van Loon, voorzitter van de ondernemersvereniging. “Meerdere zaken hebben de stekker eruit getrokken.”

De gemeente is overvallen door het grote aantal aanvragen voor nadeelcompensatie (45). Met de beoordeling wil het niet vlotten, laat staan de uitbetaling. De zaak lijkt flink in de papieren te lopen. Vier grote cliënten van Neuféglise hebben opgeteld acht ton compensatie toegewezen gekregen. “Het zijn hoge bedragen, maar de schade is ook groot. Deze ondernemers hebben tot wel een miljoen euro aan omzetderving geleden.”

Vol stroomnet

Op bedrijventerrein Zichtenburg-Kerketuinen-Dekkershoek (ZKD) heeft het verhuisbedrijf van Robert Medenblik net een zware elektriciteitsaansluiting gekregen. “Om het wagenpark te verduurzamen. Met gewone laadpalen zouden onze elektrische verhuiswagens zestien uur nodig hebben om op te laden.”

Sinds kort is het echter niet meer vanzelfsprekend dat bedrijven zo’n aansluiting krijgen. In stadsdeel Scheveningen en een deel van het Centrum zit het stroomnet zo goed als vol, maakte netbeheerder Stedin in december bekend. Nieuwe grootverbruikers, of bestaande die willen uitbreiden, komen op een wachtlijst.

“We werden overvallen door dat bericht,” zegt Medenblik, tevens voorzitter van werkgeversbond VNO-NCW regio Den Haag. “De gemeente had tot dan toe aangegeven dat er geen reden tot zorg was.” In het hele land is het stroomnet overbelast, een teken dat de energietransitie op stoom komt. “Dat moet nu niet stilvallen door capaciteitsgebrek,” stelt hij. “Het zou zonde zijn als ondernemers hun verduurzamingsplannen in de prullenbak gooien.”

Op de korte termijn kan het elektriciteitsnet beter benut worden, oppert hij. “De capaciteit van de tramremises is ingesteld boven het piekniveau van de spits. De rest van de dag zou de HTM ongebruikte stroom kunnen leveren aan bedrijven. Maar dat moet wel wettelijk geregeld worden. Op de lange termijn moet het net verzwaard worden.”

Ruimtetekort

Komt er geen extra bedrijfsruimte bij, dan zien sommige Haagse bedrijven zich genoodzaakt te vertrekken. Geregeld vangt Raymond Roodbol, voorzitter van de Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden, zulke geluiden op bij ondernemers. “Meerdere bedrijven hebben een acute wens om uit te breiden, maar kunnen nergens heen.”

In de Haagse regio is 36 hectare aan nieuwe bedrijfsruimte ingetekend. Dat haalt het niet bij de verwachte vraag, bleek onlangs uit een onderzoek dat in opdracht van de stichting is gedaan. In het uiterste scenario is in 2030 nog eens 40 hectare extra nodig – grofweg een tweede Plaspoelpolder.

In Den Haag is veel bedrijfsruimte opgeofferd aan woningbouw. “De Binckhorst heeft behoorlijk ingeleverd,” zegt Roodbol. Tot voor kort werd van alle kanten geknabbeld aan bedrijventerreinen. Zo kregen vluchtelingen huisvesting op ZKD en opperde de gemeenteraad om coffeeshops te verplaatsen naar industrieterreinen (al kwam het nog niet zover).

Inmiddels is er een kentering gaande op het stadhuis, ziet Roodbol. “De gemeente heeft duidelijk op haar netvlies dat extra meters bedrijfsruimte nodig zijn. Zo is bij een kavel op de Binckhorst nu gekozen voor maakindustrie in plaats van woningen. Het gaat om de balans. Bedrijventerreinen kunnen niet nog meer meters inleveren.”

Beleidsgrillen

Heb je als welwillende ondernemer net je dak vol zonnepanelen gelegd, wil de politiek ineens de salderingsregeling voor zonnepanelen afbouwen. “Ondernemers maken een calculatie of een investering uit kan,” schetst MKB-voorzitter Scholten. “Nu krijgen ze alsnog de rekening.”

Het is een voorbeeld van de beleidsgrillen waarmee het bedrijfsleven te stellen heeft. “De overheid moet voorspelbaar zijn,” vindt hij. “Als regelingen er eenmaal zijn, moet je er niet te veel aan tornen.” Neem de wegenbelasting. Elektrische auto’s waren daar tot dusver van gevrijwaard. Maar vanaf volgend jaar gaan eigenaren alsnog betalen.

Intussen moeten ondernemers wegwijs worden in alle subsidies, procedures en regelgeving die de overheid optuigt. In Den Haag gaat dat steeds beter, ervaart Scholten. “Het ondernemersportaal van de gemeente heeft tegenwoordig drie bedrijfscontactfunctionarissen, die langskomen bij bedrijven met advies. Een soort huisartsen die ondernemers naar het juiste loket sturen. Daar zou ik er wel meer van willen hebben.”

De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.